Thema dieren | Lesideeën voor kleuters

Kringactiviteiten

Taalactiviteiten

Raad het dier – praten en luisteren, woordenschat
Nodig: kunststof dieren of knuffels van dieren en een mand.

• Stop de dieren in een mand, koffer of tas. Omschrijf de dieren één voor één. De kinderen raden. Laat een kind in de mand kijken en een dier voor de klas omschrijven. Dieren die geraden zijn, worden in de kring gezet.
• Eén kind zit op de stoel van de juf/meester. De leerkracht houdt een dier boven het kind, zodat de klas het dier kan zien, maar het kind zelf niet. De klas geeft het kind op de stoel omschrijvingen. Kan het kind raden welk dier hij/zij is?
• Het kind stelt de klas vragen over het dier dat boven zijn hoofd wordt gehouden en de klas mag alleen met ja en nee antwoorden.

Woordenslang – letterkennis en auditieve analyse
Maak met de kinderen een slang van dierennamen. Begin met het woord slang. Vraag de kinderen welke klank je bij slang achteraan hoort. Bedenk samen een dier dat met deze klank, ‘g’, begint, bijvoorbeeld geit. Vraag de kinderen wat de laatste letter van geit is en bedenk een woord dat met de ’t’ begint. Schrijf de dierennamen op een lange strook papier, zodat de kinderen kunnen zien dat de eind- en beginklank telkens hetzelfde zijn. Ga door tot de kinderen geen dierennamen meer weten.

Dieren in hokken – klankgroepen, auditieve analyse
Nodig: plastic dierentuindieren of woordkaarten, blokken, getalkaarten
Bouw drie hokken in de kring. Een klein hok, een middelgroot hok en een groot hok. Leg hier getalkaartjes van 1, 2 en 3 bij.
Laat een dier zien en vraag de kinderen de naam van dit dier in klankgroepen te klappen, bijvoorbeeld kro-ko-dil. Vraag de kinderen uit hoeveel klankgroepen krokodil bestaat en leg de krokodil in het juiste hok (3). Zet alle dieren op deze manier in het juiste hok.

Ik ga naar de dierentuin en ik zie… – geheugen
Vertel de kinderen de zin ‘Ik ga naar de dierentuin en ik zie…’ en voeg hier een dier aan toe. Het volgende kind herhaalt de zin, jouw dier en noemt zelf een dier. Zo gaat de zin de kring rond en wordt steeds langer. Lukt het de groep om de hele kring rond te gaan en alle genoemde dieren te onthouden?

Dieren voeren – auditieve synthese
Zet een aantal dierentuindieren in de kring. Neem een teldopje en vertel de kinderen welk dier je gaat voeren. Zeg dit woord in losse klanken of klankgroepen. De kinderen geven het teldopje aan het juiste dier.

Waar komt het geluid vandaan? – luisteren
Help! Er is een leeuw ontsnapt! Vraag de kinderen de ogen te sluiten. Tik een kind aan dat de leeuw speelt en een plek in het lokaal zoekt. Vanaf hier brult de leeuw zachtjes. De kinderen in de kring wijzen naar de plek waar het geluid vandaan komt.

Welk dier is het? – kritisch luisteren
De kinderen mogen een dierentuindier (knuffel) van thuis meebrengen.

De kinderen staan, met hun eigen knuffel in de hand, op een stoel in de kring. Je neemt één van de knuffels in gedachten. De kinderen mogen een vraag stellen, bijvoorbeeld: Heeft deze knuffel een staart? Je antwoordt met ja of nee. Is het antwoord ‘nee’, dan gaan alle kinderen met knuffels die een staart hebben op hun stoel zitten. De kinderen blijven vragen stellen, tot er nog maar één kind met knuffel op de stoel staat. Is dit de knuffel die je in gedachten had?

Dier ontsnapt!! – kritisch luisteren & woordenschat
Nodig: een aantal dierentuindieren / knuffels

O jee, er is een dier uit de dierentuin ontsnapt, maar er zijn zoveel dieren in de dierentuin, dat we niet goed weten wie er nu verdwenen is. De dierenverzorger mag uit gaan zoeken welk dier weg is. Dit kind komt op jouw stoel zitten.

Je kiest één van de dieren uit de kring uit en houdt dit dier boven het hoofd van het kind. Dit is het dier dat ontsnapt is. Gelukkig zien de kinderen in de klas welk dier kwijt is en kunnen ze aanwijzingen geven over dit dier. Telkens mag één kind een aanwijzing geven, zoals: hij heeft oren, hij heeft 4 poten, hij is geel. Kan de verzorger, door goed te luisteren en na te denken, raden welk dierentuindier ontsnapt is?

Rekenactiviteiten

Dieren voeren – tellen en de getalsymbolen
Nodig: teldopjes, dierentuindieren, lunchlijstjes
Print de lunchlijstjes die je vindt bij de downloads op deze pagina. Laat één van de lijstjes aan de kinderen zien en vraag hen de dieren in de dierentuin te voeren.

Dieren voeren – meer / minder / evenveel
Nodig: dierentuindieren, teldopjes
Leg de dierentuindieren in drie groepjes bij elkaar. Voer de dieren door er teldopjes bij te leggen. Leg bij het ene groepje precies genoeg teldopjes voor het aantal dieren, bij het andere groepje te veel teldopjes en bij het laatste groepje dieren te weinig teldopjes. Vraag de kinderen welke dieren precies genoeg voer gekregen hebben, welke dieren te veel voer en welke dieren te weinig voer gekregen hebben. Kunnen de kinderen het voer eerlijk over de dieren verdelen?

Getalkaartjes Krokodil
Met getalkaartjes kun je allerlei leuke activiteiten doen om het tellen en de getalsymbolen te leren.

→ Bekijk de suggesties voor activiteiten met getalkaarten op de rekenpagina
→ Download getalkaarten met krokodillen

Dieren in de rij – seriëren
Nodig: dieren (kunststof dieren of knuffeldieren). De kinderen kunnen ook zelf een dierenknuffel van thuis meebrengen.

De kinderen zitten met hun dier op schoot in de kring. Wanneer je dit niet fijn vindt, kun je ervoor kiezen de dieren in de kring te laten leggen.
Vertel de kinderen dat we de dieren in de juiste volgorde gaan leggen, van …… naar ……

Van klein naar groot
Vraag de kinderen wie vindt dat hij/zij een groot dier heeft. Vinden de andere kinderen dat ook? Dit dier mag in de kring gelegd worden.
Vraag nu wie een klein dier heeft. Dit dier wordt ook in de kring gelegd.
Is er iemand die denkt dat hij/zij nog een kleiner dier heeft? Waar moet dit dier liggen, als we een rij maken van klein naar groot?
Vraag een kind waar hij/zij denkt dat zijn/haar dier moet liggen. Kan dit kind ook vertellen waarom hij/zij dat denkt?
Wie heeft er een dier dat dicht bij dit dier mag liggen? Etc.
Leg zo alle dieren in de juiste volgorde. Wanneer de kinderen het lastig vinden, kun je vragen of iemand tips heeft. Hoe kun je nu zien of dit dier op de juiste plek ligt (meten, de dieren goed op of naast elkaar leggen, ervoor zorgen dat de dieren op een rechte lijn liggen).
Liggen alle dieren nu in de juiste volgorde? Waar ligt de het kleinste dier? Van wie is dit dier? En het grootste dier? Welk dier ligt in het midden? Welk van deze dierentuindieren zou in het écht het grootst zijn? En welk dier het kleinst?

Van lang naar kort
Als je de begrippen lang en kort wilt oefenen kun je kijken naar de lengte van de oren van de dieren of de lengte van de staarten.
Misschien kun je alle dieren met staarten in de juiste volgorde laten leggen en alle dieren die geen staarten hebben weer op een andere plek van lange oren naar korte oren leggen.
De dieren die overblijven kun je seriëren op hun lengte.

Van dik naar dun
Leg de dieren in de juiste volgorde van dik naar dun of van dun naar dik. Kijk bij ‘van klein naar groot’ voor de beschrijving van de activiteit.

De slangen liggen in de kring, klaar voor om van lang naar kort gelegd te worden.

Dierentuindieren in de kring – classificeren
Nodig: dierentuindieren (kunststof of knuffels) en hoepels

De dieren liggen in de kring. We gaan de dieren sorteren. Sommige dieren zien er hetzelfde uit. Deze dieren leggen we bij elkaar. Wie ziet er iets dat hetzelfde is?
Classificeer de dieren bijvoorbeeld op kleur, op aantal poten, of op het kan vliegen of niet of op het soort dier.

Dieren tellen, sorteren en vergelijken
Nodig: een heleboel boerderijdieren, bijv. kunststof dieren uit de bouwhoek en eventueel hoepels.
Vraag de kinderen de dieren te tellen. Hoeveel varkens zijn er? Hoeveel schapen? Hoeveel dieren in totaal? Hoeveel varkens zijn er als er 1 varken weggaat? Hoeveel zijn er als er 2 bij komen?
Sorteer de dieren en leg elke soort in een hoepel. Van welke dieren zijn er de meeste? Van welke de minste?
Vergelijk de dieren. Zet ze op volgorde van groot naar klein etc.

Kuikentjes in een doosje – tellen, aanvullen tot 10
Neem een eierdoos, voor 10 eieren, en vul deze met kleine kuikentjes. Eén in elk vakje. Laat de dichte doos aan de kinderen zien en laat de kinderen raden hoeveel kuikentjes erin zitten. Sommige kinderen zullen weten dat er 10 eieren in een doosje zitten of lezen dat op het etiket.
Maak vervolgens allerlei rekensommetjes met de kuikentjes. Hoeveel zijn er nog als er één weg gaat? En als er 2 weg gaan? Haal de kuikentjes nog niet uit de doos, maar laat de kinderen eerst nadenken en antwoorden. Daarna worden de kuikentjes uit de doos gehaald en kunnen de kinderen zien of het antwoord klopt. 
Als er verschillende kleuren kuikentjes in de doos zitten, kun je vragen hoeveel rode kuikentjes er zijn, hoeveel gele, hoeveel blauwe? etc. 
Vraag de kinderen wat de helft is. Je kunt dat makkelijk zien omdat er aan allebei de kanten 5 kuikentjes zitten. 5 erbij 5 is 10. Laat de kinderen dat maar eens zien met de handen. 5 Vingers en 5 vingers is samen 10. Kunnen de kinderen ook 6 vingers laten zien? En 3, en 2?
Vervolgens haal je een kuikentje weg uit één rij van 5 kuikens. In die rij zitten nu 4 kuikens, in de andere rij 5. Waar zijn er meer? Waar zijn er minder? Nu haal je in 1 rij 3 kuikens weg. Waar zijn er meer? Waar minder? De kinderen oefenen zo de begrippen meer en minder. 
Sluit af met het volgende spelletje: alle kinderen hebben de ogen dicht. Er zitten 10 kuikens in het doosje. Eén kind mag er wat kuikentjes uithalen en achter zich leggen. De kinderen doen de ogen open. De doos gaat rond in de kring. Hoeveel kuikentjes zijn er weg? Sommige kinderen zullen gaan tellen, anderen zien dit in één oogopslag.

Hoeveel eieren legt de kip? – tellen
Nodig: een kip (knuffel of handpop), wat hooi, plastic eieren en een deksel of bak die als nest kan dienen.
De kip zit op haar nest en broedt eieren uit. Hoeveel eieren zouden er onder de kip liggen? Laat de kinderen raden en turf. Neem hiervoor een groot vel papier of gebruik het bord. Schrijf elk getal wat geraden wordt op en zet er streepjes achter.
Hoeveel eieren zijn het? Hoeveel kinderen hadden dat goed? 
Doe daarna enkele rekenactiviteiten met de eieren, bijv. sorteren op kleur, eraf en erbij sommen: één ei gaat kapot, hoeveel blijven er over? En wat is weg? –> de kinderen doen de ogen dicht, haal een ei weg. Hoeveel eieren zijn weg?

21st Century Skills – Maak je eigen dierentuin

Voor Praxisbulletin nr. 5, januari 2015, schreven wij het artikel ‘Een dierentuin voor Beverdam’. Het gaat over 21st Century Skills in het onderwijs. Elke dag gaan de kinderen aan de slag met een ‘probleem’ rondom het leven in de dierentuin en zo maken ze hun eigen dierentuin.
Lees dit artikel vol praktische suggesties en ga zelf aan de slag.

→ Lees het artikel ‘Een dierentuin voor Beverdam’