Kringactiviteiten | thema Sinterklaas

Taalactiviteiten

De zak van Piet – rijmen
Zoek van tevoren enkele spulletjes bij elkaar waar je makkelijk op kunt rijmen en stop ze in een juten zak (paard, schaar, pak, kraal, muts, papier enz).
Vertel de kinderen dat je ’s morgens op school een zak vond van Piet. Er lag een briefje bij van de rijmpiet waarop stond dat het de rijmpiet niet lukte om een goede rijm te maken. Kunnen de kinderen hem helpen?

Een voorbeeldbrief vind je onder deze activiteit.

In de zak heeft Piet voorwerpen gestopt waarop hij geen rijmwoord weet. Weten de kinderen hier wel een rijmwoord op? Er is vast een luisterpiet in de buurt die de kinderen hoort en de rijmwoorden door geeft aan de rijmpiet.
Maak de activiteit spannend door de spullen één voor één uit de zak te halen door middel van een spelletje. Eén kind voelt en kijkt in de zak en omschrijft het voorwerp. Voelt het hard of zacht, groot of klein, wat kun je ermee enz. De kinderen in de klas raden. Daarna rijmen.

Variaties:

• Spullen in de zak stoppen, voelen en omschrijven.
• Spelletje: wat is weg? Spullen uit de zak halen en in de kring leggen. Kinderen kijken er goed naar en doen de ogen dicht. Je stopt één voorwerp terug in de zak. Wat is weg?
• Taalspelletje: Spullen uit de zak halen. Wat begint met de m..? Kun je ……. (woord) klappen? Welk woord is heel lang? enz.

→ Brief van de rijmpiet

Chocoladeletters
Met de kinderen uit groep 2 kun je leuke spelletjes doen met chocoladeletters, zoals woorden bedenken waar een bepaalde letter in zit en deze op een groot vel papier schrijven. Kijk voor meer letterspelletjes bij de taalactiviteiten (menu-item ‘vakgebieden’) op deze site. Deze letterspelletjes kun je makkelijk aanpassen naar spelletjes rondom Sinterklaaswoorden of chocoladeletters.

Precisie strooien – letters
Laat de kinderen de eerste letter van hun naam met pepernoten leggen. Wanneer dit nog lastig is kun je op een A4tje tekenen waar ze de pepernoten moeten leggen. Je tekent de letter van het kind dan gewoon met cirkels en het kind legt op elke cirkel een pepernoot.
Tip! Leg de letter van de week samen met de kinderen met pepernoten. Maak er een foto van voor de lettermuur / lettertafel.

Pepernoten bakken – woordenschat uitbreiden, praten en luisteren
Maak van het pepernoten bakken een taalactiviteit door de kinderen bij het hele proces te betrekken. Begin met te vragen wat je nodig hebt om pepernoten te bakken (bijv. deeg, bakmix, een beslagkom, een lepel, maatbeker). Benoem de verschillende benodigdheden en laat ze aan de kinderen zien. Vraag de kinderen wat zij denken dat er gebeurt als je de mix in de kom doet en hier water bij doet. Maak het deeg samen. Laat de kinderen vertellen wat er gebeurt en laat hen kneden / mixen. Vraag de kinderen ook hoe je nu van dit deeg pepernoten kunt maken. En kun je de pepernoten meteen opeten als je balletjes gerold hebt?
Laat de kinderen aan tafel pepernoten rollen en vraag een ouder eventueel om ze af te bakken.

Rekenactiviteiten

Tellen met pepernoten – algemeen
Met pepernoten kun je natuurlijk allerlei leuke telspelletjes bedenken, zoals hoeveel pepernoten hebben we nodig om alle kinderen uit de klas één pepernoot te geven? Hoeveel voor de jongens en hoeveel voor de meisjes?
Hoeveel pepernoten hebben we nodig als we telkens 4 kinderen één pepernoot geven?
Hoe kun je 5 pepernoten verdelen? (2 hoepels neerleggen en daar pepernoten in “splitsen”).
Kun je 4 pepernoten eerlijk verdelen met 2 kinderen?

Maak twee groepen pepernoten en stel tel en vergelijk vragen: Waar liggen er meer? Waarom denk je dat? Kun je van beide groepjes evenveel maken?

Activiteiten met getalkaarten
Onder het menu-item rekenen (vakgebieden → rekenen) vind je bij de inspiratie en de downloads een heleboel leuke activiteiten om met getalkaarten te doen. Print de kaartjes uit en spelen maar!

Pepernoten tellen, terugtellen, dobbelsteenstructuur en cijfersymbolen – jongste kleuters
Leg een aantal pepernoten op een rij. Hier gaan we uit van 6.
Neem een handpop, bijv. van Piet.

Piet heeft wat pepernootjes gebakken. Hij is er trots op. Hij vertelt de kinderen: ‘Kijk, mijn pepernoten! Mooi zijn ze hé!’ ‘Hoeveel zijn het er eigenlijk?’ De kinderen tellen.
Piet vertelt verder: ‘Ik was na het bakken nog wat in de fabriek aan het werk. Poetsen enzo. Toen kwam mijn beste vriend, Profpiet (de piet vertelt dit, de profpiet hoeft er niet écht te zijn). Hij wilde wel een pepernootje. Dus ja, wat zei ik? Tuurlijk mag dat! Pak er maar één. Dus de profpiet nam een pepernoot’.
Laat een leerling een pepernoot wegpakken.
Hoeveel pepernoten zijn er nu nog? Kunnen we de pepernoten mooi neerleggen, zodat we meteen zien hoeveel het er zijn?
Een kleuter uit mijn klas legde de 5 pepernoten in de dobbelsteen structuur. We hebben toen een dobbelsteen bij de pepernoten gelegd en ook een cijferkaartje met de 5.
‘Hé, daar komt de hoofdpiet. Die is wel belangrijk hé?! Die zal ik ook maar een pepernoot geven’. Hoeveel pepernoten zijn er nu nog?
Telkens komt er zogenaamd een Piet of de Sint langs die een pepernoot mag eten. Speel dit op een leuke, grappige manier.
Leg telkens een cijferkaartje bij het aantal wat er ligt en een dobbelsteen met de juiste hoeveelheid.
Piet blijft uitdelen, net zolang tot er niets meer ligt.
‘Zo en nu ga ik zelf maar eens wat eten, ik heb er honger van gekregen!’ Hé, wat is dat nou? Waar zijn mijn pepernoten gebleven?’

Fantaseer en tel volop tijdens deze activiteit. De kinderen van mijn groep 1 vonden het erg leuk en grappig en waren een half uurtje enthousiast!
Helemaal toen de piet zelf wilde gaan eten en niets meer had.

De pepernotendief – hoeveelheden tot 5 / 10 overzien
In de pepernotenfabriek liggen 5 of 10 pepernoten. Maar op een nacht, als alle pietjes slapen, komt er een dief. Hij lust maar al te graag wat pepernoten. De kinderen hebben de ogen dicht, de dief pakt wat pepernoten weg. De kinderen mogen weer kijken. Hoeveel pepernoten liggen er nog? Hoeveel pepernoten zijn er weg? Waarom denk je dat?

Cadeautjes bezorgen – tellen, getalbeelden op de dobbelsteen, meer / minder
Neem twee kleine, jute zakken en twee handpoppen van Piet. Stop in elke jute zak 20 teldopjes.
Vertel de kinderen dat er vannacht iets vreselijk mis ging. Piet ging op pad om cadeaus te bezorgen, maar… er zat een gat in zijn zak. Eén voor één verloor hij de cadeaus en nu liggen ze op straat. Haal de teldopjes één voor één uit één van de zakken en tel ze met de kinderen. Hoeveel teldopjes (cadeautjes) zijn het?
Vertel dat je op straat nog meer cadeautjes zag. Er was nóg een Piet met een kapotte zak! Haal de teldopjes ook uit de andere zak en tel ze met de kinderen.
Leg de pieten in de kring en leg de teldopjes in twee lange rijen voor hen. Leg de jute zakken erbij.
Verdeel de klas in twee groepen. Elke groep helpt een Piet met het terugvinden van de cadeaus. Om de beurt gooien de groepen met de dobbelsteen (liefst een 1-2-3 dobbelsteen) en stoppen het aantal teldopjes gelijk aan het aantal gegooide ogen in de jute zak.
Vraag tijdens de activiteit regelmatig hoeveel cadeaus er nog liggen, hoeveel er al teruggevonden zijn en welke groep de meeste of minste cadeaus in zijn zak heeft gestopt.
Ga door tot één groep alle cadeaus teruggevonden heeft.

In plaats van Pieten neer te leggen, kun je ook huizen neerzetten.

Pepernotenspel – rangtelwoorden
Leg 10 pepernoten op een rij. Spreek af welke pepernoot de eerste is en welke de laatste.
Eén kind gaat naar de gang. De klas spreekt af welke pepernoot geraden moet worden. Is het de eerste, de derde, de zesde?
Het kind van de gang komt terug en wijst pepernoten aan. Als het kind het kan, moet hij/zij ze benoemen: “is het de tweede?” Hoeveel pepernoten heeft het kind aangewezen voordat het de juiste vindt?

Wegen met de weegpiet
De pieten sjouwen zich een breuk. Zakken vol met pepernoten gaan het pietenhuis uit. De pepernoten worden ’s nachts bij de kinderen in de schoen gelegd. Soms ligt daar wat lekkers voor het paard. Dat neemt piet in de zak mee terug naar het pietenhuis. Maar wat weegt nu eigenlijk het zwaarst? Al die pepernoten of het lekkers voor het paard?
Piet besluit het te wegen en stopt alleen het lichtste in zijn zak.

Print de weegkaartjes, zorg voor pepernoten en wortelschijfjes en zet de balans in de kring. Bekijk één van de weegkaartjes samen met de kinderen en weeg wat hierop staat met de balans. Wat weegt zwaar en wat weegt licht?
Herhaal de activiteit met verschillende weegkaartjes en leg de weegkaartjes daarna in de sinthoek of het pietenhuis.

→ Wegen met de weegpiet

Een zware zak vol cadeaus – wegen en de begrippen zwaar en licht herkennen en gebruiken
Nodig: voorwerpen uit de klas die als cadeau kunnen dienen, zoals knuffels, auto’s, een bal, potloden, plak, knikkers, kralen, speeldieren, twee jute zakken en een balans.

Leg de voorwerpen in de kring en leg de twee jute zakken erbij. Zet de balans in de kring. Vertel de kinderen dat deze voorwerpen cadeaus zijn die Piet rond gaat brengen. Piet stopt alle cadeaus in zijn zak, maar wanneer hij zijn zak vol zware cadeaus stopt, kan hij de zak nauwelijks meer dragen. Daarom vraagt Piet of de kinderen de cadeaus voor hem willen wegen. Laat de kinderen telkens twee voorwerpen in de bakjes van de balans leggen en deze met elkaar vergelijken. Wat weegt zwaar en wat weegt licht? Maak twee groepen in de kring: een groep met de zware cadeaus en een groep met lichte cadeaus.
Wanneer alles gewogen is, verdeel je de spullen over de twee zakken. Doe dit zo dat in beide zakken zowel zware als lichte cadeaus zitten.

De zak – meten en wegen
Vul 2 zakken. Eén zak vol met knuffels of ander licht materiaal. Eén zak halfvol met blokken of ander zwaar materiaal.
Laat de zakken zien. Laat de kinderen erin kijken. De ene zak zit vol. De andere niet. Welke zou nu het zwaarst zijn? Onderzoek het maar.
Stop ook eens andere voorwerpen in de zak.

Cadeaus inpakken – meten
Nodig: enkele doosjes, verschillend van grootte, stukken pakpapier, verschillend van grootte.
De pakpiet begint aan zijn eerste dag als pakpiet. Pff, hoe moet hij beginnen? Wat veel pakjes, wat veel papier!
In de kring liggen doosjes van verschillende grootte en stukken pakpapier van verschillende grootte. Kunnen de kinderen raden welk stukje pakpapier bij welk doosje hoort? Waarom denken ze dat? Hoe kunnen we weten of dat zo is?

Het allerkleinste pietje – seriëren met cadeautjes
Nodig: verschillende ingepakte cadeautjes van verschillende grootte, huizen van blokken en een klein pietje.
Het allerkleinste pietje mag vandaag voor de eerste keer pakjes gaan bezorgen. Gebruik een handpop van Sinterklaas die dit aan het allerkleinste pietje komt vertellen. Het allerkleinste pietje is heel erg blij en trots. Maar, Sinterklaas heeft gezegd dat het pietje met het kleinste pakje moet beginnen en als dat goed gaat het pakje dat een beetje groter is en zo verder.
Het allerkleinste pietje vraagt de kinderen om hulp. Kunnen zij hem het kleinste pakje aanwijzen? Dit pakje wordt naar één van de huizen gebracht. Daarna gaat het kleine pietje verder met zijn werk en de kinderen helpen hem daarbij.
De volgende morgen komt het allerkleinste pietje bij Sinterklaas op het kantoor. De Sint vraagt aan de kinderen of het bezorgen goed gelukt is.
Als dat zo is, mag het kleinste pietje nu ook naar de huisnummers kijken. Schrijf nummers op de pakjes en leg getalkaartjes bij de huizen, bijvoorbeeld 2, 4, 6, 8 en 10. Naar welk huis moet het kleinste pakje gebracht worden? En het grootste pakje?

Over de daken – ruimtelijk inzicht
Voorbereiding: Bouw met kleine blokken 3 huisjes, een klein huis (bijv. 6 blokjes), groot huis (10 blokjes) en een huis daar tussenin (8 blokjes). Bouw de huisjes zodanig dat niet meteen duidelijk is welk huis het grootst is.
De pieten lopen over de daken. Kleine piet (vingerpoppetje), de middelste piet (handpop) en grote piet (handpop).
Sinterklaas heeft kleine piet de opdracht gegeven een pakje in de schoorsteen van het kleinste huis te doen. De middelste piet heeft een pakje voor het middelgrote huis en de grote piet heeft een pakje voor het grootste huis.
De huisjes staan in de kring. Leg een doek over 2 van de 3 huisjes. Het eerste huis is zichtbaar. Uit hoeveel blokjes bestaat dit huis? Hoe kunnen we dat te weten komen? Ziet het huis er aan alle kanten hetzelfde uit?
Laat het 2de huis zien en daarna ook het 3de. Welke piet moet nu naar welk huis? Wat denken de kinderen? Waarom denken ze dat? Hoe kunnen we het zeker weten? Laat de kinderen maar vertellen en laat ze het aan de klas zien. Is er een kind dat komt met het idee om de huizen af te breken en de blokken in een rij te zetten, zodat je kunt tellen en vergelijken?

Het grootste huis – ruimtelijk inzicht
Bouw 2 huizen van een verschillend aantal blokken. Eén huis is heel hoog (alle blokken op elkaar). Dit is het huis met de minste blokken. Het huis met de meeste blokken is laag en compact.
Welke huis is nu het grootst (voor welk huis zijn de meeste stenen gebruikt)?

De wegwijspiet – links en rechts
De wegwijspiet is zijn wegwijsboek kwijt. Het ligt nog in het grote pietenhuis. Zonder wegwijsboek kan de wegwijspiet niks. Kunnen de kinderen de wegwijspiet helpen terug naar het pietenhuis te komen? De juf of meester weet de weg vast wel. De wegwijspiet gluurt door een kiertje mee en kan de route zo onthouden.
Alle kinderen houden hun rechterarm voor zich uit en krijgen hier een lintje om. De kinderen gaan voor hun stoel staan en blijven hier staan.
Jij vertelt de route. We gaan rechtdoor. De kinderen houden hun beide armen gestrekt voor zich. Nu gaan we rechtsaf. De kinderen steken hun rechterarm omhoog. We lopen weer een stukje rechtdoor. Nu slaan we linksaf. De kinderen steken hun linkerarm omhoog. We komen bij een plein. We steken het plein schuin over. De kinderen steken hun armen schuin naar voren. We gaan een rotonde over en moeten een stukje terug. De kinderen draaien een rondje. We gaan rechtsaf en dan achter de kerk (de kinderen gaan achter hun stoel staan) nog een keer rechtsaf. Verzin zo een hele route waarbij de kinderen de richtingen rechts en links en de begrippen schuin, rechtdoor, achter en voor veelvuldig oefenen.