Gratis lesideeën, inspiratie en downloads voor kleuters vind je op Jufanke.nl

Juf Anke, leerkracht van een kleutergroep en eigenaar van Jufanke.nl
Over Juf Anke

Leuk dat je mijn site bezoekt! Ik ben Anke van Boxmeer, leerkracht op basisschool Roald Dahl in Sint-Michielsgestel. Sinds 2005 deel ik lesmateriaal op jufanke.nl. Ik wil hiermee inspireren en enthousiasmeren. Daarnaast ben ik werkzaam als (educatief) auteur voor Kleuteruniversiteit, verschillende vakbladen en uitgeverijen. Ook schreef ik mee aan twee boeken: Hallo allemaal! en Spelen met prentenboeken.
Foto: Merel van Dooren

Mijn projecten geschreven voor Kleuteruniversiteit vind je hier


Extra uitdaging voor kleuters
(met een ontwikkelingsvoorsprong)

Op deze pagina vind je:
* Achtergrondinformatie
* Denkspellen (SmartGames) en tips voor coöperatieve spellen
* Plusprojecten met activiteiten voor beginnende lezers en rekenaars
* Suggesties voor het eenvoudig aanpassen of verrijken van bestaande materialen in de kleutergroep
* Suggesties voor het aanpassen en verrijken van de hoeken
en meer ideeën om uitdaging te bieden aan 'slimme kleuters'.

Een stukje achtergrondinformatie

Uit onderzoek is gebleken dat jonge kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong zich binnen ongeveer zes weken kunnen aanpassen aan de groepsnorm. De kleuter komt als vierjarige op school en ziet al snel dat wat hij doet en weet niet de norm is. Hij wil zijn zoals zijn klasgenootjes en past zich aan. Hij laat niet meer zien hoe mooi hij kan tekenen. Hij geeft geen antwoord meer tijdens een kringactiviteit. Het is daarom belangrijk om de kinderen die nieuw instromen in je groep goed te observeren om een eventuele ontwikkelingsvoorsprong te kunnen signaleren.

Kinderen die zich op school aanpassen aan de norm of niet genoeg uitgedaagd worden, kunnen hier heel ander gedrag laten zien dan thuis. Het zijn bijvoorbeeld rustige leerlingen die keurig meedoen met de rest. Thuis laten ze echter heel ander gedrag zien. Ze kunnen boos zijn, zich gefrustreerd en zich niet begrepen voelen. Jij ziet op school een heel ander kind dan de ouders thuis. Wanneer je dit van de ouders hoort, denk dan niet 'bij mij is dat niet zo', maar laat de alarmbellen rinkelen: hier is iets aan de hand!

Ook hebben jonge kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong vaak een zekere mate van faalangst. Dit kan leiden tot onderpresteren. Goede begeleiding en het juiste aanbod zijn belangrijk.

Op deze pagina wil ik je inspiratie geven voor het bieden van uitdaging aan (slimme) kleuters in je groep. Dit kan door materiaal aan te schaffen of een plusgroep op te starten, maar beter nog, het kan gewoon in je eigen groep door het aanpassen en verrijken van de materialen die je hebt en de activiteiten in de hoeken.

Leestip! Kleuters die nét iets meer kunnen

Wil je na het lezen van bovenstaande informatie meer weten? Lees dan Kleuters die nét iets meer kunnen van uitgeverij Acco eens. In dit boek geven de auteurs je meer dan 400 tips voor kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong.

Het boek start met theorie: hoe herken je een kleuter met een ontwikkelingsvoorsprong? In dit hoofdstuk worden cognitieve, niet-cognitieve en sociaal-emotionele signalen besproken. Het hoeft namelijk niet zo te zijn dat een kleuter met een ontwikkelingsvoorsprong óveral goed in is. Vaak is dat wat we horen: 'Hij moet moeilijkere werkjes doen? Nou, het lukt hem nog niet eens om goed samen te spelen, laat hem dat eerst maar eens leren.' Kinderen kunnen juist op één gebied uitblinken en uitdaging nodig hebben, terwijl ze op een ander gebied nog wat begeleiding kunnen gebruiken.

Onder cognitieve signalen verstaan we de taalvaardigheid: een goede woordenschat, correcte zinsconstructies, interesse in letters en woorden en misschien zelfs al kunnen lezen. Ook de rekenvaardigheid valt hieronder: interesse in cijfers, inzicht in de getalsymboliek en in abstracte wiskundige begrippen.
Cognitieve signalen zijn ook het hebben van een grote interesse in de wereld rondom zich. Kinderen die alles vragen, graag in boeken kijken.
Soms zitten de cognitieve signalen verborgen in de tekeningen die het kind maakt: correcte weergaven van de werkelijkheid, zijaanzichten, een duidelijk hoger niveau dan dat van leeftijdgenootjes.

Niet-cognitieve signalen zijn een sterk ontwikkeld geheugen, het stellen van waarom-vragen, energiek zijn, een sterk rechtvaardigheidsgevoel hebben, perfectionistisch zijn, een apart soort humor hebben en hoogsensitief zijn.

Onder sociaal-emotionele signalen vallen een afgenomen betrokkenheid in de klas, psychosomatische klachten zoals buik- en hoofdpijn, slaapstoornissen, de baas willen spelen: te dominant zijn.

In het volgende hoofdstuk krijg je een kijkje in de praktijk. Er worden per hoek in het lokaal suggesties gegeven voor uitdaging. Denk aan de materialen die in de bouwhoek aanwezig zijn en toegevoegd kunnen worden, de opdrachten die daar gegeven worden, de uitrusting van de huishoek en het aanbieden van een probleemstelling in deze hoek. De leeshoek, de schrijfhoek, de rekenhoek, de taal- en letterhoek, de spel- en denkhoek, de teken- en knutselhoek, de puzzelhoek ... Alle hoeken komen in het boek voorbij en kun je eens kritisch onder de loep nemen. Bieden ze voldoende uitdaging? Kan ik iets toevoegen? Welke opdracht geef ik het kind met een ontwikkelingsvoorsprong? Hoe daag ik hem in deze hoek uit?

kleuters-die-net-iets-meer-kunnen

Kleuters die nét iets meer kunnen
Ann Meersman & Kristin Stroobandt
Uitgeverij Acco

Voor mij zijn veel suggesties bekend. Enkele zijn nieuw en geven inspiratie. Toch is het fijn om het boek door te lezen. Regelmatig denk ik 'o ja, dat deed ik altijd, maar nu niet meer', of 'dit kan ik wel toevoegen!'. Het laat me nadenken over mijn eigen handelen en daagt met uit aan de slag te gaan met het creëren van uitdagende hoeken.

En wat helemaal leuk is, mijn site staat er verschillende keren in vernoemd! Dus ook hier, op deze pagina, kun je je inspiratie vinden.

 


Ook interessant:
Peuters die nét iets meer kunnen

Na Kleuters die nét iets meer kunnen verscheen van dezelfde auteurs Peuters die nét iets meer kunnen.

Kun je een ontwikkelingsvoorsprong al op jonge leeftijd vaststellen? En zo ja, welke activiteiten kun je baby's en peuters met een ontwikkelingsvoorsprong dan aanbieden? Daar geeft dit boek antwoord op.
Jonge kinderen ontwikkelen zich sprongsgewijs. De ene keer zie je misschien een grote taalsprong en de andere keer een sprong in de motoriek. Bovendien kan het kind op een bepaald ontwikkelingsgebied sterk zijn, terwijl het op een ander gebied zwakker is. In ieder geval hebben baby's en peuters met een ontwikkelingsvoorsprong deze dingen gemeen:
- ze zijn nieuwsgierig en hebben een voortdurende drang om de wereld rondom hen te verkennen.
- ze zijn gedreven om op exploratietocht te gaan, dingen te ontdekken en te leren.
- ze hebben een onuitputbare energie die maakt dat het voor ouders en opvoeders niet altijd even vanzelfsprekend is om daarmee om te gaan.
In het boek wordt hier dieper op ingegaan. In deel 1 lees je bij alle ontwikkelingsgebieden (cognitief, motorisch, sociaal-emotioneel en de taalontwikkeling) kenmerken en voorbeelden van het gedrag dat peuters met een ontwikkelingsvoorsprong laten zien.

Deel 2 van Peuters die nét iets meer kunnen gaat in op de peuterpuberteid: ik ben twee dus ik zeg nee! Je leest hoe deze puberteid bij peuters verloopt en hoe dit eruit kan zien bij peuters met een ontwikkelingsvoorsprong.

Peuters die nét iets meer kunnen
Ann Meersman & Kristin Stroobandt
Uitgeverij Acco

Deel 3 geeft 500 prikkelende ideeën voor het uitdagen van peuters met een ontwikkelingsvoorsprong. Het zijn ideeën als gezelschapsspelletjes, puzzels, ideeën voor de taalontwikkeling, het vertellen en bedenken van verhalen, het naspelen van verhalen, prentenboeken. Ideeën voor een sport voor de peuter, belevingen in de natuur. Voor alle ontwikkelingsgebieden worden suggesties gegeven met uitgebreide voorbeelden en vaak ook foto's. Dit leest fijn. Veel ideeën zijn bekend of logisch, maar laten je wel weer even bewust worden van je handelen. Soms hoef je maar iets kleins toe te voegen, een opmerking, een vraag, materiaal en wat je altijd al deed krijgt net wat meer diepgang. Een fijn boek om eens door te lezen als je op zoek bent naar uitdaging voor de peuters in je groep.


Denkspellen en coöperatieve spellen

Er zijn verschillende leuke, leerzame denkspelen te koop, zoals de spelletjes van SmartGames. In mijn klas heb ik 'Doornroosje', 'Roodkapje', 'Sneeuwwitje', 'Castle Logic', 'Camelot Jr.', 'Colour Code' en 'Trucky'. De spelletjes bevatten opdrachtboekjes met verschillende niveaus, waardoor zowel instromers als leerlingen uit groep 2 ze kunnen spelen. De spelletjes die ik in mijn groep heb zijn allemaal erg leuk!
Ook de spellen van SunnyGames zijn aan te raden. Dit zijn coöperatieve spellen, waarbij de kinderen samen naar een doel toewerken. Het samenwerken is hierbij dus belangrijk! In mijn groep worden 'Max de kat' en 'De geheime gang' regelmatig gespeeld.

SmartGames

Aftekenbladen voor de SmartGames

Bij een aantal SmartGames die ik in mijn groep gebruik heb ik aftekenbladen gemaakt. De kinderen pakken een blad en kleuren een ster na elk behaald level. Wanneer het boekje met challenges uit is, zijn alle sterren gekleurd. De kinderen worden hiermee gestimuleerd door te zetten, ook wanneer een SmartGame moeilijk wordt. Je kunt met een kind afspreken hoeveel levels hij in een werkles moet spelen of hoe lang hij met de SmartGame moet werken. Wanneer hij een volgende keer verder gaat, kan hij op het aftekenblad zien waar hij gebleven is. Onderaan op het blad kun je opmerkingen plaatsen of een compliment wanneer het blad vol is.
* bij de nieuwste SmartGames is het niveau 'master' paars gekleurd. Bij de oudere SmartGames is dit nog blauw.

Bij de volgende SmartGames vind je een aftekenblad in de download:
- Roodkapje Deluxe
- Drie kleine biggetjes Deluxe
- Sneeuwwitje Deluxe
- Doornroosje Deluxe
- Camelot Jr.
- Castle Logix
- Trucky 3
- Smart Farmer
- Squirrels go Nuts!
- Jump In'
- Dinosaurs Mystic Islands
- Pentuins on ice
- Apple Twist
- Jaak en de Bonenstaak Deluxe

--> Download de aftekenbladen

Smartgames, aftekenbladen, kleuters, Camelot Smartgames, aftekenblad, juf Anke, Roodkapje aftekenblad, afcheckblad, smartgame, sneeuwwitje, kleuters, juf Anke

SmartGames bekeken

Hier vertel ik je wat over enkele SmartGames, zodat je kunt inschatten of ze een aanwinst voor jouw groep zijn.

Jaak en de Bonenstaak Deluxe

smartgame, jaak-en-de-bonenstaak, juf-Anke, review

Het nieuwste spel voor kinderen van 4 tot 7 jaar is Jaak en de Bonenstaak. Ook van dit sprookje is door SmartGames een spannend, uitdagend spel gemaakt. Jaak en de Bonenstaak is een 'bewegend' puzzelspel waarin Jaak de bonenstaak moet beklimmen om het kasteel in de wolken te bereiken. De kinderen laten de puzzelstukken een voor een op de juiste plaats vallen door ze bovenaan op de ladder te plaatsen. De puzzelstukken tuimelen vervolgens naar beneden. Lukt het om de startpositie van het puzzelstuk zo te bepalen dat het na het kantelen in de juiste positie eindigt? Een uitdaging!

SmartGames heeft met dit spel weer een nieuw concept kunnen bedenken. Opnieuw een sprookje, maar anders uitgevoerd, waardoor het een aanvulling op je collectie is. Het tuimelen heeft een magisch effect. De kinderen zullen in eerste instantie verwonderd raken. 'Hoe kan dit?' en 'hoe werkt dit?' Ik vind het in ieder geval fantastisch bedacht en dat met allemaal super stevige puzzelstukken en een stevig grid waar de stukken in tuimelen. Ook het kasteel op de wolk, waar je komt als je de bonenstaak juist naar boven hebt geleid, staat als een huis.

Het spel bevat 60 opdrachten die oplopen in moeilijkheid en doet een beroep op de vaardigheden planning, ruimtelijk inzicht, visuele perceptie, probleemoplossend denken en de oog-hand coördinatie. De kinderen kunnen in het opdrachtenboekje zelf zien of de opdracht juist is uitgevoerd en spelen het spel daardoor zelfstandig. Een aftekenblad kan ze helpen de motivatie te houden, door te zetten en te zien waar ze zijn gebleven.

Helaas zijn de scholen hier voorlopig dicht, dus mag ik me zelf de komende tijd uit gaan leven op dit spel en dat is geen straf ;). Ik ben benieuwd hoe ver ik kom!

--> Bekijk Jaak en de Bonenstaak op de site van SmartGames

Coral Reef

Coral reef, smartgame, kleuters, slimme kleuters, uitdaging

Coral Reef is klein, magnetisch hide & seek spel. Het spel bevat één boekje met daarin de opdrachten, het 'spelbord' vol vissen en magnetische speelstukken die op de juiste manier op het spelbord gelegd moeten worden.

De kinderen kijken naar de eerste uitdaging. Ze zien hier een aantal vissen staan. Deze mogen zichtbaar zijn in de zee. De andere vissen worden onder het koraal bedekt. Hiervoor worden de speelstukken gebruikt. Deze worden zo op de overige vissen gelegd dat zij niet meer te zien zijn. De speelstukken worden gedraaid, er wordt gepast en gemeten. Hier is inzicht voor nodig! Als alle speelstukken op hun plek liggen, zijn alleen de vissen die bij de uitdaging weergegeven zijn nog te zien. De volgende uitdaging kan worden aangegaan! Het boekje bevat 48 zelfcorrigerende opdrachten die wat eenvoudiger zijn dan die van het klassieke hide & seek spel. Dat is fijn, zo is het spel ook voor de jongste kleuters leuk om te spelen.

In mijn groep werd Coral Reef meteen gespeeld toen de kinderen het zagen liggen. Enkele kleuters herkenden het principe (het kleine boekje met spelbord) van andere SmartGames die ze thuis hebben. Hier waren ze enthousiast over. Al snel stonden er meerdere kinderen rondom het spel en werd er nagedacht, geprobeerd en opgelost.

Coral Reef is een fijn, klein spel. Het is wat minder stevig dan de grotere SmartGames, maar daardoor ook een stuk goedkoper. En, een voordeel voor thuis, dit spel is ideaal voor in de auto of mee op vakantie.

--> Bekijk Coral Reef op de site van SmartGames

SmartFarmer

SmartFarmer SmartGames kleuters, slimme kleuters, denkspel

SmartFarmer is de nieuwste game van SmartGames. In dit spel ben jij de boer en zorg je ervoor dat je dieren soort bij soort in een weiland komen staan. Het spel heeft maarliefst 60 levels, oplopend van makkelijk naar steeds wat moeilijker.

Elke keer verbaas ik me erover dat er nog nieuwe SmartGames bedacht kunnen worden. Er is toch al zoveel? Alles bestaat toch al? SmartFarmer bewijst dat dit niet zo is. Wat een leuk en origineel spel! Weer totaal anders dan de SmartGames die we al in de klas hebben.

SmartFarmer bestaat uit een spelbord, losse boerderijfiguren, hekken, drinkbakken en een boekje met daarin de uitdagingen. Het kind legt het boekje voor zich en bekijkt uitdaging 1. Hij plaatst de dieren op de juiste plek in het gras en bedenkt hierna hoe hij de hekken zo kan plaatsen dat de dieren per soort in een weiland staan. De paarden bij de paarden, de schapen bij de schapen, de koeien bij de koeien en de varkens bij de varkens. Later in het spel wordt er per weiland een drinkbak geplaatst. Ook daar moet het kind over nadenken. Waar kan de drinkbak staan? Is er een drinkbak voor elke diersoort?

denkspel slimme kleuters denkspel slimme kleuters

Het leuke aan dit spel vind ik dat het makkelijk begint. Ook de kinderen uit groep 1 kunnen het spelen. In de eerste levels staan er niet zoveel verschillende dieren op het bord en hoeft er soms maar één hek geplaatst te worden om de dieren gescheiden van elkaar in een weiland te zetten. Het spel heeft veel levels en loop op in moeilijkheid, waardoor het voor alle kinderen uit mijn groep uitdagend is en waardoor je er niet zomaar op uitgekeken bent.

Toen de kleuters het spel in de klas zagen staan, wilden ze het meteen proberen. Eén kind ging aan de slag en vier kinderen stonden er omheen. Wat wilden ze graag meespelen! Het spel was in trek en werd de hele week gespeeld. Een super leuk spel dat een beroep doet op het ruimtelijk inzicht, planning, concentratie, probleemoplossend denken en flexibel denken.

slimme kleuters denkspel

--> Bekijk SmartFarmer op de site van SmartGames

Doornroosje Deluxe

Wat leuk, er is weer een sprookjes SmartGame uit! Roodkapje en Sneeuwwitje heb ik al in de klas. Ik ben heel benieuwd naar Doornroosje, vooral omdat dit een spel is van 3 tot 7 jaar dat dus zeker moet aansluiten op het niveau van mijn kleuters. Ik merkte dat de laatste SmartGames die ik bekeek (Squirrels go nuts! en Jump'in) toch wat pittig voor ze zijn.

Doornroosje zit in een grote doos. In de doos vind je een boekje met het sprookje, vier puzzelstukken die samen een doolhof vormen, een omhulsel voor het doolhof, een kasteel, Doornroosje, de prins en een draak en een boekje met opdrachten.

Het opdrachtenboekje kun je omdraaien. De ene helft bevat opdrachten waarbij de prins door het doolhof bij Doornroosje in het kasteel moet komen en bij de andere helft ben je zelf de draak en blokkeer je de weg voor de prins.

De opdrachten waarbij de prins door het doolhof naar het kasteel moet lopen beginnen lekker eenvoudig. De kleuters zijn in een mum van tijd bij het kasteel en gaan gestaag door naar de volgende opdracht. Hiervoor moeten ze de vier puzzelstukken die samen het doolhof vormen elke keer op een andere manier in het omhulsel leggen. In het opdrachtenboekje staat duidelijk aangegeven hoe dit moet. De opdrachten gaan, zoals we bij SmartGames gewend zijn, van starter naar junior, naar expert en eindigen bij master. Zo is er voor elke kleuter een uitdaging.

De opdrachten waarbij de kleuters de draak zijn en het doolhof moeten blokkeren vinden de kleuters wel even vreemd. Zij moeten Doornroosje toch bevrijden? Als ze de draak zijn, werken ze juist tegen. Ze vinden het ook lastig om te bepalen waar de draak in het doolhof moet staan. Sommige kleuters schuiven maar wat tot de draak toevallig in het doolhof ploept. Mijn groep vindt de eerste opdrachten dus leuker én makkelijker.

Ik ben blij met deze nieuwe SmartGame voor mijn groep!

--> Bekijk Doornroosje op de site van SmartGames

Squirrels go Nuts!

Met dit spel van SmartGames krijg je meteen zin in de herfst. Het ziet er super aantrekkelijk uit! Eekhoorntjes vervoeren een eikel over het spelbord en zoeken er een holletje voor. Zo leggen ze hun wintervoorraad aan. Omdat wij deze herfst 'de eekhoorn' centraal hebben staan, wil ik dit spel zeker eens proberen.

Squirrels go Nuts! is een denkspel voor kinderen vanaf 6 jaar. Het spel bevat een spelbord, vier speelstukken met eekhoorns, vijf eikels en een boekje met uitdagingen. Het spel is bedoeld om alleen te spelen.

Het kind legt het opdrachtenboekje voor zich en start met 'level' 1. Hij plaats de speelstukken op het spelbord zoals in het boekje aangegeven staat. In elk speelstuk zit een gat. Hier wordt een eikel in gelegd. Vervolgens worden de speelstukken over het spelbord geschoven. Ze mogen niet opgetild worden. Het is de bedoeling dat de eikels naar de holletjes gerold worden. Als alle eikels in een hol gevallen zijn, is het level behaald en gaat het kind verder met level 2. De uitdagingen lopen op in moeilijkheid. Zo zijn er uitdagingen voor de starter en uitdagingen voor de wizard.

Voor dit spel hebben de kinderen een goed ruimtelijk inzicht nodig en ze moeten goed kunnen plannen. Vooruit denken, logisch redeneren en geduld en concentratie hebben zijn bij dit spel belangrijke vaardigheden. Ik vind het spel erg leuk voor kinderen vanaf groep 3. Sommige oudste kleuters zullen dit ook al kunnen, maar ik merk dat ze snel opgeven, omdat het spel toch wat moeilijk is. Zij vinden het leuker om gewoon met de speelstukken te spelen ;).

--> Lees meer op de site van SmartGames

Jumpin'

Jumpin' is een spel voor kinderen vanaf 7 jaar. Onze oudste kleuters (5 a 6 jaar) spelen graag (denk)spelletjes en zijn altijd in voor een nieuw spel, dus we dachten dat ook zij dit spel wel konden proberen.

Het doel van het spel is konijnen in hun holletje te verstoppen. Daarvoor heb je een spelbord met zes holen en een aantal losse onderdelen: drie paddenstoelen, twee vosjes en drie konijnen. In het bijgeleverde boekje staan de uitdagingen, ingedeeld op niveaus die met de bekende SmartGames kleuren worden aangegeven. Na een korte uitleg gaat een meisje aan de slag. Ze bekijkt uitdaging één en bouwt de situatie na op het spelbord. Door het konijn over obstakels te laten springen, zorgt ze ervoor dat hij in een holletje terecht komt. Inzicht en het goed na kunnen bouwen van de startopstelling is hierbij belangrijk. Als het konijn in een holletje zit, is de uitdaging behaald en gaat de kleuter verder met de volgende uitdaging. De uitdagingen worden steeds wat groter. Er komen meer obstakels in het veld, meer konijnen en er moeten meer sprongen genomen worden om in een holletje te komen.

Jumpin' is een uitdagend spel. Wanneer je een uitdaging gehaald hebt, wil je verder. Als je vastloopt, kun je teruggaan naar de beginsituatie, zoals in het boekje afgebeeld, en het opnieuw proberen.
Het spel ziet er aantrekkelijk uit, met schattige figuren en stevig materiaal, zodat het eindeloos veel gespeeld kan worden. Het spel is als reisversie uitgegeven. Je legt de figuren op het spelbord en sluit dit met een deksel af. Het spel is nu heel compact en kan makkelijk opgeborgen of meegenomen worden.
Verschillende oudste kleuters hebben het spel gespeeld. Het hangt van het niveau van het kind af hoeveel uitdagingen ze kunnen behalen. Met een goed inzicht, geduld en doorzettingsvermogen lukt het ze om dit spel te spelen.
Ook voor oudere kinderen en zelfs voor jou als leerkracht is Jumpin' een hartstikke leuk spel. Je kunt op je eigen niveau instappen en verder spelen en als je merkt dat je vriendje een uitdaging gehaald heeft, wil jij die natuurlijk ook halen! Zo ontstaat er een positieve concurrentiestrijd.

Sneeuwwitje Deluxe

In onze groepen hebben we Roodkapje Deluxe. Een leuk spel dat perfect op het niveau van de kleuters aansluit. De jongste kleuters kunnen dit spelen, maar ook de oudsten. Daarom zijn we ook heel nieuwsgierig naar Sneeuwwitje.

Het spel bestaat uit een huisje met daarbij zeven dwergen, een boze stiefmoeder en Sneeuwwitje, allen heel stevig uitgevoerd, en een opdrachtboekje dat omkeerbaar is en twee soorten opdrachten bevat.

De eerste opdracht is 'Waar is Sneeuwwitje?' De figuren worden in het huis geplaatst zoals op de afbeelding in het opdrachtboekje weergegeven wordt. De kinderen kijken goed naar de positie van de dwergen en de stiefmoeder. Sneeuwwitje ontbreekt hierbij. Het is de bedoeling dat de kinderen haar op de juiste plek in het huisje plaatsen. Waar zij moet staan, weten ze als alle andere figuren hun plek gevonden hebben. Als Sneeuwwitje staat, draai je de bladzijde om en zie je of ze op de juiste plek staat. Daarna volgt uitdaging twee. De uitdagingen worden steeds moeilijker en er ontbreken steeds meer figuren op de afbeelding. De kinderen moeten nu zelf ontdekken wie waar hoort. Dit kunnen ze te weten komen doordat enkele dwergen aan elkaar vastzitten en met tweeën in het huisje moeten staan. Er zijn plekjes voor één en twee figuren.

Bij de tweede opdracht zie je het huisje van voren. Sommige vensters zijn open en andere vensters gesloten. Wie zitten er achter de gesloten vensters? De kinderen moeten alle figuren in het huis plaatsen om dit te weten te komen. Ook hier vind je de oplossing op de volgende bladzijde.

Sneeuwwitje is een ontzettend leuk spel om in je klas te hebben, omdat ook de jongste kleuters dit kunnen spelen. De jongetjes die net gestart zijn en nog niet echt naar de SmartGames omkijken, wilden dit nieuwe spel meteen proberen. Het spel lijkt in het begin makkelijk, maar voor hen is het al een uitdaging om de figuren te plaatsen zoals in het opdrachtboekje aangegeven is. Daar kunnen ze zich al een hele tijd mee vermaken. Een goede oefening dus. Daarbij ziet ook dit spel er prachtig uit en is het verrassend dat SmartGames weer een heel ander soort opdracht heeft bedacht dan bijvoorbeeld bij Roodkapje. Super leuk dus!

Plusprojecten Kleuteruniversiteit

Voor Kleuteruniversiteit schrijf ik regelmatig een plusproject. Hieronder vind je enkele van mijn plusprojecten. Op de site van Kleuteruniversiteit vind je alle plusprojecten op een rij.

plusproject, natuur, kleuters, Kinderboekenweek, gi-ga-groen

Nieuw! Plusproject Natuur

De natuur is overal en altijd om je heen.

Ontdek het wonder van de natuur met de activiteiten uit dit project. Deze zijn gericht op ontdekkend en onderzoekend leren in de natuur. Dit verdiepende plusproject voor kleuters en kinderen uit groep 3 is geschreven bij het informatieve prentenboek ‘Dit is… natuur!‘ van Kim Merel.

--> Bekijk het plusproject 'Natuur'


Nieuw! Plusproject natuur & herfst - Op zoek naar de herfst

De kinderen uit de klas van meester Sander krijgen een bijzondere opdracht. Ze moeten de herfst mee naar de klas nemen. Maar hoe doe je dat?

Met dit plusproject voor beginnende lezers en rekenaars in de kleutergroep en groep 3 verdiepen de kinderen zich in de herfst. Het project is geschreven bij het boek ‘Op zoek naar de herfst’van Sanne Ramakers, Merel de Vink en Marjolein Hund.

--> Bekijk het plusproject 'Herfst'


Plusproject Beroepen

‘Wat wil je worden?’ vroeg de juf, ’t was in de derde klas,
ik keek haar aan en wist het niet, ‘k dacht dat ik al iets was.
– Toon Hermans, ‘Juf’

Dit plusproject voor voor beginnende lezers en rekenaars in de kleutergroep en groep 3 gaat over beroepen en is geschreven bij het boek ‘Wat wil jij later worden?'. De kinderen gaan aan de slag met tellen, meten, muziek, letters, zinnen, creatieve opdrachten en meer. Elke activiteit start met een denksleutel.

--> Bekijk het plusproject Beroepen


plusproject, insecten, kleuters, uitdaging

Plusproject Insecten

Misschien denk je weleens: wat zijn insecten toch vervelend en vies,ik zou willen dat ze er niet waren. Maar wist je dat insecten heel nuttig zijn? We kunnen echt niet zonder ze!

Met dit plusproject voor voor beginnende lezers en rekenaars in de kleutergroep en groep 3 leer je alles over insecten. Het project is geschreven bij het informatieve boek ‘Willewete Insecten'. Je kunt dit plusproject naast het project Insecten van Kleuteruniversiteit gebruiken.

--> Bekijk het plusproject 'Insecten'


muziek, activiteiten, kleuters, plusproject

Plusproject Muziek

Muziek maakt je blij, geeft je energie en kan je troosten.
Samen muziek maken geeft een fijn gevoel.

Zing, luister, beweeg, noteer en maak muziek met de activiteiten uit dit project van Kleuteruniversiteit.
Dit verdiepende plusproject voor kleuters of inspiratiebron voor muzieklessen in groep 3 en 4 is geschreven bij het informatieve boek ‘Willewete Muziek‘.

--> Bekijk het plusproject 'Muziek'


Plusproject slimme kleuters olifant

Plusproject De olifant

De olifant is het grootste landzoogdier van de wereld.
Olifanten zijn erg slim en hebben een buitengewoon geheugen.

Kom alles te weten over de olifant met dit plusproject voor beginnende lezers en rekenaars in de kleutergroep en groep 3. Het project bevat activiteiten bij het informatieve prentenboek De olifant van Jenni Desmond.

--> Bekijk het plusproject 'De olifant'


Plusproject Bijzondere dieren

Wow, daar komt een tovenaar de klas in. Met dit plusproject voor beginnende lezers en rekenaars in een kleutergroep en groep 3 heeft iedereen het naar zijn zin!

Maak kennis met ongelooflijke dieren: kameleons, zwarte panters, vuurvliegjes, slangen … Ze kunnen stuk voor stuk toveren. Dit plusproject bevat reken- en taalactiviteiten, creatieve opdrachten, een muziekles en een les Engels bij het boek ‘Ik kan toveren‘ van Mack.

--> Bekijk het plusproject 'Bijzondere dieren'


dinosaurussen slimme kleuters

Plusproject Dinosaurussen

Kijk, de dinoprofessor komt de klas in. Met dit plusproject voor beginnende lezers en rekenaars in een kleutergroep en groep 3 heeft iedereen het naar zijn zin!

Leer van alles over dino’s tijdens dit plusproject van Kleuteruniversiteit met reken- en taalactiviteiten en een creatieve opdracht, bij het boek ‘Willewete Dinosaurussen‘ van Jozua Douglas en Barbara van Rheenen.

--> Bekijk het plusproject 'Dinosaurussen'


ijsbeer winter slimme kleuters

Plusproject De ijsbeer

Een ijsbeer wordt ook wel een poolbeer genoemd. Dit enorme zeezoogdier brengt het grootste deel van zijn leven door op het ijs en de sneeuw van de Noordelijke IJszee.

Leer alles over de ijsbeer met dit plusproject voor beginnende lezers en rekenaars in de kleutergroep en groep 3. Het project bevat activiteiten bij het informatieve prentenboek De ijsbeer van Jenni Desmond.

--> Bekijk het plusproject 'De ijsbeer'


Plusproject Zo werkt mijn lichaam

Kijk naar je lichaam. Wat zit daar binnenin? Met dit plusproject voor beginnende lezers en rekenaars in een kleutergroep en groep 3 heeft iedereen het naar zijn zin!

Leer van alles over je lichaam tijdens dit plusproject met reken- en taalactiviteiten en een les Engels. De activteiten zijn geschreven bij het boek Willewete Zo werkt mijn lichaam van Pierre Winters en Madeleine van der Raad.

--> Bekijk het plusproject 'Zo werkt mijn lichaam'


Plusproject voor de kleuters en groep 3 Leonardo da Vinci

Leonardo werkt aan zijn boek vol tekeningen. Kijk er maar eens in. Met dit plusproject voor beginnende lezers en rekenaars in een kleutergroep en groep 3 heeft iedereen het naar zijn zin!

Maak kennis met Leonardo da Vinci en zijn meesterwerken. Dit project is bedoeld voor kinderen uit de kleutergroep én uit groep 3. Samen leren zij tijdens creatieve opdrachten en reken- en taalactiviteiten meer over het leven van Leonardo. Het project is geschreven bij het AVI-boek Het boek van Leo van Arend van Dam en Alex de Wolf.

--> Bekijk het plusproject 'Leonardo da Vinci'

 

Denksleutels

Vragen die kinderen aan het denken zetten
Welke vragen stel jij aan de kinderen in je groep? Diferentieer je in de vragen die je stelt? Stel je ook wel eens vragen aan de 'slimmere' kleuters? De Australiër Tony Ryan bedacht de Thinkers Keys, denksleutels, met vragen die het denken van jonge kinderen stimuleren. Geef zelf eens het antwoord op een vraag en laat de kinderen de vraag bedenken! Of laat kinderen overeenkomsten noemen van twee voorwerpen die duidelijk verschillend zijn. En wat denk je van de vraag 'kun jij je lunch eten met een vel papier?'

--> Bekijk de uitleg bij de denksleutels
--> Download de denksleutels

Uitdagende vragen voor kleuters
Hier geef ik je een aantal voorbeelden van vragen die de kleuters aan het denken zetten. Ze passen bij het thema 'verjaardag' en zijn natuurlijk aan te passen naar je eigen thema.

* Wat zou er gebeuren als je nooit meer jarig zou zijn?
* Wat is hetzelfde aan een verjaardagstaart en een verjaardagsmuts?
* Het antwoord is 'visite'. Welke vraag kun je stellen?
* Noem twee dingen die niet bij een verjaardag horen.
* Stelling: alle kinderen zijn jarig.
* Waarom is de jarige verdrietig?
* Hoe kun je een cadeautje openmaken, zonder je handen te gebruiken?

uitdaging, slimme-kleuters

 

Speelleermateriaal verrijken

Kralenplank

* Knip van een symmetrisch voorbeeld de helft af of bedek de helft van het voorbeeld. Geef het kind de opdracht het voorbeeld na te leggen en het ontbrekende gedeelte (met behulp van een spiegel) af te maken.
* Maak een elastiek vast over het midden van de kralenplank. Laat het kind een symmetrisch figuur leggen (het kind mag het figuur zelf bedenken).
Of geef het kind de opdracht bijv. 20 te vormen door links en rechts evenveel kralen te leggen (10-10).
* Geef het kind een stippendobbelsteen en een kleurendobbelsteen. Laat het kind gooien en zo groepjes kralen leggen. De kralen die bij één worp horen moeten als groepje tegen elkaar op de kralenplank liggen. Bijv. het kind gooit groen en 6, het kind legt een groepje van 6 groene kralen.
* Leg met loom-bandjes figuren op de kralenplank.
* Laat de kinderen zelf iets op de kralenplank leggen dat bij het thema past. Het is ook leuk om ze dit eerst te laten ontwerpen met de app KralenPlankOntwerper of op papier. Als het ontwerp klaar is, leggen de kinderen het voorbeeld na op een echte kralenplank.

--> Download een leeg vel voor een kralenplankontwerp

Tip! Kies bij het afdrukken van het lege kralenplankvel voor de afdrukstand 'ware grootte'. Zo past het blad precies onder een doorzichtige kralenplank.

een leeg vel voor het ontwerpen van een kralenplankvoorbeeld

uitdaging, slimme-kleuters uitdaging, slimme-kleuters
de kleuters ontwerpen zelf een kralenplankvoorbeeld de kleuters ontwerpen zelf een kralenplankvoorbeeld

Halve kralenplankvoorbeelden

Voorbeelden van symmetrische figuren om na te leggen en af te maken. De download bevat zowel realistische als abstracte voorbeelden.
Een aantal voorbeelden komt, als heel voorbeeld, van kleutergroep.nl

--> Download de kralenplankvoorbeelden

kralenplank half

Coderen op de kralenplank

Gebruik de kralenplank op een andere manier en leer de kinderen coderen.
Een uitdagende, spannende opdracht. Wat zou er tevoorschijn komen?

De kinderen krijgen een blad met codes en pakken een lege, vierkante kralenplank. Ze kijken naar de getallen en kleuren in de bovenste rij en leggen de kralen op de kralenplank (ook in de bovenste rij).
Een wit vakje betekent: geen kraal, laat dit aantal pinnen leeg. Een gekleurd vakje betekent: leg dit aantal gekleurde kralen naast elkaar op de pinnen.
Zo worden alle rijen gemaakt en komt er een figuur tevoorschijn.

In de download vind je een uitgebreidere uitleg en codeeropdrachten voor een kleurpotlood, Kolletje en een stuk meloen (thema 'naar school').

--> Download de codeeropdrachten voor de kralenplank

coderen-programmeren-kleuters-kralenplank kralenplank-coderen-kleuters-programmeren
Puzzelen

* Haal een paar stukken uit een puzzel. Gooi de puzzel om en laat het kind de puzzel maken. Er ontbreken dus een paar stukjes.
* Gooi twee of meer puzzels door elkaar en laat het kind de puzzels maken.
* Zoek een afbeelding die binnen het thema past en knip deze in stukken. Kan het kind de afbeelding weer tevoorschijn toveren?

Stempelen en spelen met letters

uitdaging, slimme-kleuters * Laat het kind zelf (uit het hoofd) woorden leggen. Vindt het kind dit nog moeilijk, dan kan hij/zij woorden naleggen.
* Geef het kind de opdracht: maak zoveel mogelijk woorden die beginnen met de ... (letter).
* Laat het kind zelf woordkaartjes schrijven voor de lettermuur. Het kind kan er ook een tekening van het woord bij maken.
* Laat het kind woordkaarten maken voor de verschillende hoeken, bijv. bouwhoek, speelhoek, schrijfhoek etc. Spelfouten zijn niet erg.
Eventueel kan het kind de woorden nastempelen of naschrijven.
* Gebruik de Letterspelmat en laat kinderen voorwerpen bij elke letter zoeken. Start met de beginklank en geef een andere keer de opdracht de letter als eindklank te nemen.


Mandala's

* Maak mooie mandala's met materiaal dat bij het thema past. De kinderen oefenen hierbij het spiegelen en leggen van patronen.

uitdaging, slimme-kleuters

Tel-wel

Tel-wel is het rekenmateriaal waarbij kinderen een bepaald aantal stippen op een lieveheerbeest moeten leggen, pinnetjes in een boom moeten steken, een toren van blokken moeten bouwen etc.
* Geef het kind moeilijkere opdrachten bij het materiaal, bijv. tel er telkens 2 bij op (Als er het getal 7 staat, wordt het dus 9), of haal er telkens 2 af.
* Laat het kind er bij iedere nieuwe situatie 1 bij doen. Het kind begint met 2 pinnetjes in het lieveheersbeestje, dan 3 pinnetjes in de boom, dan 4 blokken etc.
* Laat het kind telkens dubbel zoveel leggen als er staat. Dus 2 wordt 4, 5 wordt 10 en 6 wordt 12. Let er wel op of er genoeg pinnetjes, blokken etc. zijn.

Verti-blocs

* Een extra groot bouwwerk maken door meerdere kaarten te combineren.
* In spiegelbeeld bouwen met of zonder een spiegel.
* Meerdere kaarten combineren in spiegelbeeld.
* Rekenopdrachten geven bij de zwart-wit kaartjes, bijv. "gebruik precies evenveel rode blokjes als gele en blauwe blokjes samen. Je mag groen gebruiken voor wat je over hebt." Of "bouw ik elke rij rode blokjes, maar hoe hoger de rij is, hoe minder rode blokjes je mag gebruiken".

Mozaïek

* Leg een reep papier op tafel en laat twee kinderen hier een kunstwerk bij maken van mozaïek. Dit doen ze door te spiegelen.

uitdaging, slimme-kleuters

Hamertje Tik

* Het kind maakt zelf symmetrische figuren.
* Jij timmert een figuur en geeft het kind de opdracht dit na te maken.
* Het kind moet een poppetje maken met een vooraf bepaald aantal vormen (bijv. 7).
* Het kind moet een huis maken van alleen driehoeken (2 driehoeken vormen samen een vierkant, het kind moet dit ontdekken).

Dobbelbladen en dobbelspelletjes

* Geef het kind bij dobbelspelletjes de opdracht er één bij of één af te doen. De kinderen maken zo eenvoudige optelsommen.

Bouw- en constructiemateriaal

Verrijking in de bouwhoek

* Zoek samen met het kind foto's van gebouwen en laat het kind zo'n gebouw nabouwen. Je kunt ook enkele foto's van gebouwen in de bouwhoek ophangen, zodat de gebouwen voor alle kinderen ter inspiratie dienen en nagebouwd kunnen worden.
In de download hieronder vind je een aantal foto's van bekende gebouwen, om na te bouwen.
* Geef het kind opdrachten, zoals:
Bouw een kasteel met 5 torens, 2 poorten en 5 blokken hoog.
Bouw een autogarage waar 7 auto's naast elkaar in passen.
Bouw een huis voor je gezin (papa, mama, ....kinderen).
Bouw een speeltoestel met een klimrek en een glijbaan.
Bouw een dierentuin met 10 hokken / weides en een pad voor de voetgangers.
Bouw een boerderij voor koeien, met een weiland.
Bouw een school met 8 klaslokalen.
Maak een parkeerplaats voor 10 auto's en 2 vrachtwagens.
* Zet spiegels in de bouwhoek. Spiegeltegels tegen de muur en spiegeltegels op de grond waar de kinderen op kunnen bouwen.
* Laat het kind een bouwtekening maken van het eigen gebouwde bouwwerk of laat het vooraf iets ontwerpen en het dan bouwen in de bouwhoek.
* Maak een plattegrond van het bouwwerk, eventueel ook met hoogtecijfers.

Een ziekenhuis dat door de kleuter eerst is getekend en daarna gebouwd.
Een ziekenhuis dat door de kleuter eerst is getekend en daarna gebouwd.

Werken met constructiemateriaal verrijken

* Geef het kind de opdracht bouwwerken te maken die binnen het thema passen. Zo laat je hen met Kerst een kerstboom of kerstster van K'nex maken, in de winter een sneeuwkristal van K'nex, met Sinterklaas een staf van Clics, tijdens het thema ruimte een raket van Clics enzovoorts.
Geef de kinderen geen voorbeeld, laat hen zelf (eventueel met een klasgenootje) bedenken hoe ze dit aan gaan pakken.

uitdaging, slimme-kleuters

Opdrachtkaarten voor de bouwhoek - verrijking

Deze download bevat kaartjes met opdrachten voor in de bouwhoek. Je geeft het kind een kaartje en vertelt wat erop staat. Het kind gaat aan de slag. Met deze kaartjes heb je altijd een idee paraat, je hoeft niet snel wat te bedenken. Ook zijn de kaartjes handig om de opdracht te onthouden. Het kind gaat met het kaartje aan de slag en jij leest het opnieuw voor als het kind het niet meer weet.
Er staat bewust geen visualisering van de opdracht op de kaartjes, omdat het kind dan al in een bepaalde richting geduwd wordt.

Print de opdrachtkaartjes uit en lamineer ze. Elke opdracht is er in 2 niveau's. Je kunt de bij elkaar horende kaartjes ook aan elkaar laten zitten en omvouwen. Zo lamineer je ze, dan heb je ze dubbelzijdig. Aan de ene kant de 1 ster opdracht en aan de andere kant de 2 ster opdracht.
Stop de kaartjes in een doosje. Het kind kan ze pakken wanneer hij/zij wil en jij kan ze op elke gewenst moment geven.

--> Download de opdrachtkaarten voor de bouwhoek

verrijking, uitdaging, kleuters, bouwhoek, opdrachten verrijking, uitdaging, kleuters, bouwhoek, opdrachten

Interessante boeken voor jonge kinderen

De Willewete reeks van Clavis en de boeken van Mack (serie 'De wondere wereld') zijn geschikt voor kleuters. Deze boeken bevatten weetjes over allerlei onderwerpen.
Arend van Dam heeft een aantal zelfleesboeken geschreven voor jonge kinderen, over belangrijke personen uit de geschiedenis, zoals Rembrandt en Da Vinci. Aanraders!
Hieronder vind je een aantal van deze boeken. Er zijn er van elke serie nog meer.

 

Huis- en themahoek

* Zorg voor materiaal dat extra uitdaging in de huishoek biedt, zoals een portemonnee met geld, een agenda met schrijfmateriaal erbij, een lijst met telefoonnummers, een krant, een recept bij het fornuis of een receptenboek.
Als er een winkel in de speelhoek is kun je prijzen op alle producten plakken, kinderen boodschappenlijstjes laten schrijven en werken met geld en een kassa.
* Geef de kinderen een 'opdracht' mee tijdens het spelen in de huishoek, bijvoorbeeld: - de groepsknuffel gaat vannacht logeren, pak zijn koffer in.
- De buurvrouw is jarig. Bak een lekkere taart voor haar.
- Vier de verjaardag van de babypop.
- De hond krabt aan de meubels in huis. Ga met hem naar de puppycursus.
* Gebruik rollenkaarten, zodat het voor alle kinderen duidelijk is wie wat speelt en zodat de kinderen een idee krijgen van wie ze kunnen spelen. Laat 'slimme' kleuters nadenken over de rollen die nodig zijn. Print afbeeldingen van deze personen en laat de kinderen er de naam bij stempelen.

--> Klik op de rollenkaarten van je keuze om ze te downloaden

Op verschillende themapagina's op deze site zijn meer rollenkaarten te vinden.

rollenkaarten, spel, kleuters, huishoek rollenkaarten, spel, kleuters, huishoek

Zand- en watertafel

* Maak de zand- of watertafel leeg. Doe er eens wat anders in! In de winter: een heleboel ijsblokjes of grote blokken ijs van water dat je buiten hebt laten bevriezen. De kinderen kunnen met de ijsblokjes spelen, bouwen, kijken hoe snel ze smelten, welke het eerst weg is en hoe je de blokjes sneller kunt laten smelten.
Ook een idee voor de winter: piepschuimkorrels of kleine piepschuim stukjes, zogenaamd sneeuw. Verstop hier vanalles in.
In de herfst: een bak vol met maïskorrels. Bij de maïskorrels kun je de bestaande zandtafelmaterialen gebruiken, zoals emmers, schepjes, trechters.
* Voeg materiaal aan de zandtafel toe, zoals boomstammen, houtschijven, stenen, kiezels, houten spelmateriaal, auto's, poppetjes ...
* Geef de kinderen een opdracht: maak een bos, leg een park aan, maak een bos voor de kabouters en zorg voor een plek waar ze kunnen douchen. Hier moet echt water stromen. Maak een weg met ondergrondse tunnel.

Computer

* Woorden typen op de computer. Erg handig als het kind letters schrijven motorisch nog lastig vindt of hier gewoon nog niet aan toe is.
Open Word en laat het kind zelf woorden typen of woorden / een boek natypen. Het is ook leuk om het kind woorden te laten bedenken met de klank van de week. Het kind typt de woorden, jij print ze uit en geeft ze een plekje in het lokaal, bijvoorbeeld in de Lettermuur.

Ontdekhoek

* Maak een ontdekdoos met magneten. Laat het kind onderzoeken waar magneten door aangetrokken worden en waarom, welke magneet het sterkst is, laat het kind zelf op onderzoek uitgaan naar materiaal dat de magneet aantrekt.
* Bruggen bouwen. Geef het kind de opdracht 2 bruggen te bouwen, bijv. van piepschuim en papier. Welke brug is het sterkst? Hoeveel potloden kunnen er op elke brug liggen? Hoe lang is de brug?
* Torens bouwen van verschillende materialen, bijv. met grote blokken, met kleine blokken, met de kapla, met lego, van karton. Welke toren kan het hoogst worden? Welke toren blijft het langst staan? Welke toren valt om als je er tegenaan blaast?
* Proefjes en experimenteren. Veel kinderen vinden het leuk om experimentjes te doen, bijv. met drijven en zinken of met elektriciteit (hoe werkt elektriciteit).
Misschien is er op school materiaal aanwezig om wat natuurkundige ontdekkingen te doen?! Kijk ook op www.proefjes.nl

Filosoferen

Kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong denken graag na over allerlei onderwerpen. Filosoferen is daarom een heel leuke bezigheid voor ze.

Filosoferen begeleiden

Als je aan de slag gaat met filosoferen met jonge kinderen is het belangrijk dat je de juiste vragen weet te stellen en door kunt vragen. Wat deze vragen zijn, lees je verderop. Zelf neem je geen deel aan het gesprek. Je stelt alleen de vragen en geeft beurten. Je neemt een nieuwsgierige houding aan. Realiseer je dat je zelf net zo min precies weet hoe het leven in elkaar steekt en dat je niet alle antwoorden paraat kunt hebben.

Vragen stellen

Wat zijn nu de juiste vragen als je wilt gaan filosoferen? Filosofische vragen zijn vragen waar geen eenduidig antwoord op te geven valt. Uiteindelijk komt het antwoord neer op een mening, maar je kunt die mening wel proberen goed te onderbouwen. Filosoferen kun je over alles wat er maar bestaat. Je kunt zelfs filosoferen over wat er niet bestaat. Het kan gaan over liefde, dieren, God, kunst, wetenschap, spelletjes, ouders, machines en woorden. Je kunt het zo gek niet bedenken of je kunt er filosofische vragen over bedenken. Wat dacht je van: 'zijn je ouders de baas over jou?' Op het eerste gezicht zeg je misschien ‘ja’, maar wat gebeurt er als je ouders vinden dat je in de sloot moet springen, mag je zelf dan je eigen baas zijn? Hmm, dan ben je misschien toch ook een beetje je eigen baas... Ingewikkeld!

Enkele voorbeelden van vragen:
- Kun je de baas over iemand zijn?
- Kunnen dieren denken?
- Waar was je voordat je geboren werd?
- Als de juf je iets vraagt waar je geen zin in hebt, moet je het dan toch doen?
- Heeft een vlieg gevoel?
- Wat is werk?
- Kan een robot denken?
- Wie is de baas van het heelal?
- Wanneer ben je klaar met leren?

Praatplaatjes

Filosofiejuf Fabien van der Ham bedacht de praatplaatjes. Dit zijn kaarten met op de voorkant een afbeelding en op de achterkant vragen voor een filosofisch gesprek.

uitdaging, slimme-kleuters

Bij de vragen zijn drie werkvormen bedacht:
1. Een voor een - Bij verschillende personen, dieren of voorwerpen wordt dezelfde vraag gesteld.
2. Baas boven baas - Er wordt één vraag gesteld en er worden verschillende personen, dieren of dingen genoemd. De kinderen leggen de kaartjes samen in een bepaalde volgorde, bijvoorbeeld van belangrijk naar onbelangrijk. De kinderen overleggen en discussiëren om tot een volgorde te komen.
3. Welles-nietes - Is het waar of is het niet waar? Is het goed of niet goed? De kinderen leggen de kaartjes bij een afbeelding van een + of een -.

Bij elke vraag staan 'graafvragen' op het kaartje om de vragen nog verder uit te diepen.

filosoferen, kleuters filosoferen kleuters filosoferen, praatprikkels, juf Anke

--> Bekijk de Praatplaatjes
--> Bekijk Praatprikkels (voor kinderen vanaf 6 jaar)

download een gratis lespakket voor kleuters voor de vastentijd

een mooi voorleesboek voor kleuters over pasen

een boek over een eigenwijze geit, leuk voor de Kinderboekenweek

een mooi prentenboek voor kleuters van de schijfster van Help! Een verrassing!

Volop ideeën en inspiratie bij de mooiste prentenboeken voor kleuters van Juf Anke

Door op deze boeken te klikken word je doorverwezen naar Bol.com. #affiliate