thema's en lesideeën voor kleuters | juf Anke

Thema's voor de kleutergroep

Thema ruimte | Lesideeën voor kleuters

(Kring)activiteiten

Liedjes & versjes

Hoeken & spelinloop

Knutselen

Downloads

Kringactiviteiten & projecten

Boekentips!

De mooiste prentenboeken en informatieve boeken voor kleuters over de ruimte.

* Door op een boek te klikken, word je doorverwezen naar Bol. #affiliate

Projecten van Kleuteruniversiteit

Bij Kleuteruniversiteit vind je projecten over astronauten en de ruimte. Hier mijn favorieten, door Karin en mezelf geschreven.

Hoe word je astronaut?

Een project bij dit boek van André Kuipers wordt verwacht in het schooljaar 2025 / 2026.

→ Wordt verwacht

Gratis lessuggesties van Lemniscaat

Voor uitgeverij Lemniscaat schrijven Karin en ik regelmatig les- en spelsuggesties voor op school en thuis bij hun prachtige prentenboeken. Je downloadt ze gratis op hun site.

Een ster voor iedereen

Op een avond valt er een ster uit de lucht. Beer weet zeker dat die voor hem bedoeld is. Hij gaat op weg om hem aan zijn vrienden te laten zien. Dan ontdekt hij dat de ster steeds mooier wordt als meer dieren hem bewonderen. Wat kan hij nu het beste doen?

Bij dit boek bedachten we spelletjes waarbij sterren centraal staan.

→ Download de gratis lessuggesties

Thuis

In een woordeloos verhaal dat de kracht en schoonheid van Eiland evenaart, vertelt Mark Janssen het verhaal van Moon – een ruimtewezen dat de aarde bezoekt. Een meisje dat hem ziet landen, leidt hem rond door haar thuis: de aarde.

→ Download de gratis lessuggesties

Kringactiviteiten | thema ruimte

Taalactiviteiten

Rijmraket
Leg een (afbeelding van) een raket in de kring en noem een woord waar de kinderen op rijmen. Voor elk juist rijmwoord schiet de raket een stukje ‘omhoog’. Leg eventueel een planeet op enige afstand van de raket en stop met rijmen als de raket de planeet heeft bereikt. Start dan opnieuw met een volgend woord.

De /r/ van raket
Laat de kinderen woorden bedenken met de /r/ van raket vooraan. Geef elk kind een afbeelding van een raket en laat ze met de raket door het lokaal gaan, op zoek naar dingen met de r-klank vooraan.

Lopen op de maan
Vraag de kinderen te doen alsof ze astronauten zijn en oefen hoe een astronaut zich in de ruimte voortbeweegt. Zeg een woord dat met de ruimte / een raket of de astronaut te maken heeft en laat de kinderen het in klankgroepen stappen. Ze stappen zwevend, zoals een astronaut dat op de maan zou doen.

Ik ga naar de ruimte en ik neem mee …
Zeg ‘ik ga naar de ruimte en ik neem mee … een tandenborstel’. Laat het kind dat naast jou zit dit herhalen en er iets aan toevoegen. Ga op deze manier de kring rond en laat elk kind iets bedenken. Lukt het de groep om alles wat is gezegd te onthouden?

Rekenactiviteiten

Raket lanceren
Oefen het terugtellen vanaf verschillende getallen door een speelgoedraket te lanceren. Bij ‘nul’ mag een kind de raket omhoog laten schieten.

Zwaar en licht
In de ruimte wordt alles gewichtloos. Laat de kinderen verschillende voorwerpen vergelijken op gewicht met een balansweegschaal en oefen de begrippen zwaar en licht.

Minimale bepakking
Op een ruimtereis kun je niet te veel meenemen. Er is beperkte ruimte in de raket. Verzamel vijf voorwerpen die verschillen in grootte. Laat de kinderen ze seriëren, van groot naar klein, en bepalen welk voorwerp het kleinst is. Het kleinste voorwerp kan mee op ruimtereis. Leg opnieuw vijf voorwerpen neer en laat de kinderen weer bepalen wat het kleinst is en mee kan in de raket. Ga zo verder.

Liedjes & versjes | thema ruimte

Liedjes

Ra, ra, wie ben ik?
Door: Toontje Hoger Muzieklessen
Ra, ra wie ben ik?
Wie ben ik? Wie ben ik?
Ra, ra wie ben ik? Wie ben ik?
Ruimtepakken aan!
We gaan nu naar de maan.
Druk maar op de knop.
Kijk we stijgen op!
Wie ben ik?
(Raden en roepen: Astronaut)

De planeten draaien om de zon
Op de wijs van ‘De wielen van de bus’

De planeten draaien om de zon,
om de zon, om de zon.
De planeten draaien om de zon
en wij kennen er negen.

Mercurius, Venus, Aarde, Mars,
Jupiter, Saturnus,
Uranus, Neptunus en Pluto ook
en dat zijn ze alle negen.

Op de Aarde wonen wij,
wonen wij, wonen wij.
Op de Aarde wonen wij
en kijken naar de maan.

Onze Maan is grijs en koud,
grijs en koud, grijs en koud.
Onze Maan is grijs en koud
en zit ook vol met kraters.

Astronautje, astronautje
Op de wijs van ‘Helikopter’
Astronautje, astronautje mag ik met je mee omhoog?
Hoog in de ruimte wil ik wezen, hoog in de ruimte wil ik zijn.
Astronautje, astronautje, vliegen is pas fijn!

Versjes

Ik word later …
Ik heb mijn raket
in de tuin gezet.
Een druk op de knop
we stijgen op.
Momentje maan,
ik kom eraan.
En ben ik dan eenmaal boven
boven op de maan,
dan doe ik voor jou
alle sterren aan.

Wie woont er op de gele maan?
Wie woont er op de gele maan?
Een koning met een zwarte zwaan?
Een monstertje met rode hoed?
Een draakje met een gekke snoet?
Een wobbel – wabbel – wiebelspook?
Ik weet het wel! Weet jij het ook?

Ik droomde in bed
Ik droomde in bed
van een raket
hij stond op het balkon.

Ze riepen me: ”Hee!
Stap in, je mag mee!”
Het aftellen begon:
10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0
We stegen op
met heel veel gebrul.

’s Avonds voor het slapengaan
’s Avonds voor het slapengaan
kijk ik even naar de maan.
En de maan die kijkt naar mij
en we lachen allebei.

’s Avonds voor het slapengaan
trek ik mijn pyjama aan.
De pyjama trekt aan mij
en we lachen allebei.

’s Avonds voor het slapengaan
ga ik voor de spiegel staan.
In de spiegel zie ik mij
en we lachen allebei.

Ideeën voor de hoeken & spelinloop

Themabundel De ruimte

Deze digitale download van 70 pagina’s bevat 6 activiteiten / spellen in het thema ‘de ruimte’ om in te zetten tijdens de spelinloop, de speel-/werktijd, het werken met groepjes kinderen, specifieke begeleiding en meer.

De themabundel bevat de volgende spellen: sterrenbeelden, raketten lanceren, ruimtewezens, ruimtereis, ruimteobservatie en rol en bedek.

→ Bekijk de themabundel ‘ruimte’

Inrichting van de hoeken

Op de planeet – verteltafel / speeltafel
Maak een planeet door een zwarte vuilniszak op een tafel te leggen. Leg hier wat speelzand en stenen op. Geef de kleuters een flink stuk behangpapier waar ze het heelal op verven.
Laat de kinderen ruimtewezens kleien. Geef de ruimtewezens een plek op de planeet in de klas. Laat enkele kinderen een ruimtestation of maanwagentje maken van bijvoorbeeld lego. Laat op een tablet of het digibord zien hoe zo’n wagentje eruit ziet. Zet de wagentjes ook op de planeet.
Als de eerste astronaut met zijn raket komt, wordt er een vlag geplant.

De ruimte in!
Hang boven de themahoek of elders in het lokaal planeten op (stukken karton die door de kinderen zijn geverfd). Leg in de themahoek kleding klaar voor de astronauten en zet een grote doos neer die de kinderen om kunnen toveren tot raket. Leg eten klaar en andere benodigdheden voor de ruimtereis. De astronauten gaan de ruimte in!

Bouwhoek – raketten
Laat de kinderen een raket in de bouwhoek maken. Hang foto’s van raketten op ter inspiratie.

→ Bouwvoorbeelden voor een raket van blokken vind je in het blok ‘downloads’

Constructiemateriaal – raketten
Maak een raket van clics of lego, bouw een raket met kapla … Laat de kinderen bedenken hoe zij een raket kunnen maken en hang foto’s op ter inspiratie.

Spelinloop

Denk bij de spelinloop aan het materiaal dat je vast in je klas hebt, zoals het constructiemateriaal, klei, loose parts en ontwikkelingsmateriaal en bedenk hier opdrachten mee die bij het thema passen. Gebruik verder opdrachten van een methode voor voorbereidend schrijven zoals Krullenbol. Deze methode heeft speelse oefeningen op thema.

Ruimtewezens
Laat de kinderen ruimtewezens maken van kleine blokken, klei of loose parts zoals houtschijven en ijslollystokjes. Gebruik grote wiebelogen als basis.

Scherpe tanden
Teken ruimtewezens met een grote, open bek op een vellen papier. Laat de kinderen de bek opvullen met scherpe tanden door er driehoekige mozaïekfiguren (in een patroon) in te leggen.

Beeldende activiteiten | thema ruimte

Ruimtewezens kleien
Laat de kinderen ruimtewezens kleien. Geef de ruimtewezens een plek op de planeet in de klas. Deze planeet is gemaakt van een zwarte vuilniszak waar wat speelzand en stenen op liggen. De achtergrond is een flink stuk behangpapier waar de kleuters zelf het heelal op geverfd hebben.

Ruimtewezen verven
De kinderen verven een ruimtewezen op het verfbord. Hang afbeeldingen van ruimtewezens op of laat deze op een tablet zien, zodat de kinderen weten wat een ruimtewezen is.

Raket – knippen en plakken
Geef de kinderen restpapier en laat hen zelf een raket knippen en plakken.

Raket – ruimtelijk
Beplak een wc-rol met gekleurd papier. Vouw een rond vouwblaadje tot een kegel door het tot de helft in te knippen en om te vouwen. Plak de kegel (de punt van de raket) op de wc-rol. Versier de wc-rol. Knip linten van crêpepapier en bevestig deze aan de onderkant van de raket.

Ruimtewezen – papier scheuren
Print een kleurplaat van een ruimtewezen op groot formaat en laat de kinderen het ruimtewezen opvullen met een kleur naar keuze door papier te scheuren.

Raket van blokjes
Laat de oudste kleuters 16 vierkantjes vouwen en uitknippen. Laat ze hiermee een raket leggen en plakken. De jongste kleuters kun je vierkante plakfiguren geven die zij, eventueel op een format, opplakken.

Raket afschieten – wasco en waterverf
Neem een groot vel papier en laat de kinderen hier met wasco op de onderste helft een halve aardbol op tekenen. Boven de aarde tekenen ze een raket. Daarna wordt het werk ingekleurd met waterverf.