Start & einde schooljaar

Kijk voor achtergrondinformatie over groepsvorming en ‘gouden’ activiteiten op de pagina over de gouden weken.

Groepsvormende activiteiten voor de onderbouw

Tip! Kies voor elk dag van de week een groepsvormende activiteit en print deze of schrijf (de titel van) de activiteit over op een strook papier. Rol de stroken op en stop ze elk in een gouden ballon. Blaas de ballonnen op en hang ze in het lokaal. Elke dag wordt er een ballon doorgeprikt. Welke activiteit komt eruit? Herhaal dit in week 2 en 3.

Hoepel hopla!
Twee kinderen hebben samen één hoepel en klemmen deze liggend tussen hun buiken. Ze lopen met de hoepel van de ene naar de andere kant of door een parcours en laten de hoepel aan het eind van het parcours over de rugleuning van een kleuterstoel of pion vallen. Ze mogen hierbij hun handen niet gebruiken! Hierna pakken ze een nieuwe hoepel en lopen het parcours opnieuw (met een ander maatje).

Ballen brengen
Zorg voor kleine lichtgewicht ballen (ballenbak) en wc-rollen. Zet de wc-rollen rechtop en leg de ballen een stuk verderop. Twee kinderen pakken ieder een wc-rol in hun hand en klemmen één bal tussen de wc-rollen van hen beide. Ze brengen de bal tussen de wc-rollen geklemd naar de andere wc-rollen en plaatsen de bal hier voorzichtig op. Als de bal blijft liggen is de missie geslaagd.

Handen, hoofd, tafel, kegel!
Laat de kinderen in twee rijen tegenover elkaar zitten, aan een lange tafel of op de grond. Zorg ervoor dat elk kind precies tegenover een ander kind zit. Zij vormen een tweetal. Zet tussen elk tweetal een kegel (kegelspel) of blok rechtop neer. Noem bewegingen die de kinderen moeten maken, bijvoorbeeld een keer in de handen klappen (zeg: handen), de handen op het hoofd leggen (zeg: hoofd), met de handen op de tafel slaan (zeg: tafel) of op de vloer (zeg: vloer). Herhaal deze woorden in willekeurige volgorde. De kinderen maken de bijbehorende beweging. Wanneer jij ‘kegel’ of ‘blok’ zegt pakken de kinderen de kegel of blok zo snel mogelijk. Degene van het tweetal die de kegel of blok het eerst weggrist, wint. Zet de kegel of pion terug en speel het spel opnieuw.

Ahoi, piraat!
Wijs twee kinderen aan die piraten zijn. Ze varen op hun schip in tegengestelde richting door de kring. Als ze elkaar tegenkomen, geven ze elkaar een high five en zeggen elkaars naam, bijvoorbeeld Ahoi Tim, Ahoi Achmed. Eén van de kinderen gaan zitten. Het andere kind vaart verder, tikt een kind aan dat ook piraat wordt en de andere kant uit vaart. Als ze elkaar tegenkomen geven ze een high five, noemen elkaars naam enzovoorts. Het kind dat twee keer piraat geweest is, gaat zitten en het andere kind vaart verder.

Dierenduo’s
Zorg voor memorykaarten van dieren of print dierenkaarten in tweevoud. Geef elk kind een kaart. De kinderen lopen door de ruimte en maken het geluid van hun dier. Door goed te luisteren gaan ze op zoek naar het kind met hetzelfde dier. Zo vormen ze duo’s.

Personenvervoer
Maak groepjes van vier tot zes kinderen. Zet een parcours uit of teken een start- en finishlijn. Geef de groepjes de opdracht zo snel mogelijk naar de overkant te komen, maar … één kind mag met zijn voeten de grond niet raken! Hoe lossen de kinderen dit op?
Variaties: – Leg materiaal klaar zoals kleine gymmatten, kleuterstoelen en doeken.
– Geef de opdracht dat twee kinderen de grond niet mogen raken.

Spinnenweb
Pak een bol wol, vertel iets over jezelf, houd het uiteinde vast en gooi de bol naar een kind. Hij vertelt iets over zichzelf, pakt een stuk draad vast en gooit de bol verder. Gooi de bol wol zo door de kring, zodat er een spinnenweb ontstaat.
In het project ‘Het Kleurenmonster gaat naar school’ doe je deze activiteit met wc-papier.

Samen naar de overkant
Ga samen (in kleine groepen) op een laken staan of op een opblaasdier zitten. Tel af en spring tegelijk omhoog. Verplaats het laken of dier een stukje. Tel weer af en spring. De groep probeert zich op deze manier naar de overkant te verplaatsen.

Potloodspanning
Twee kinderen houden een potlood of stift vast door het elk met een wijsvinger aan een uiteinde vast te houden. Door de spanning blijft het potlood hangen. Hierna leggen ze samen een parcours af. Lukt dit zonder het potlood te laten vallen?

Wissel!
Ga in een kring zitten. Noem bewegingen die de kinderen moeten maken en maak deze met z’n allen tegelijk, zoals klappen, stampen, wiebelen, zwaaien met de benen, handen in de lucht enzovoorts. Roep tijdens het spel ineens: wissel! Alle kinderen staan op en rennen naar een andere stoel. Ga hierna meteen door met het maken van de bewegingen.

Blind vertrouwen
Twee kinderen werken samen. Het ene kind zit geblinddoekt op een trekkar en het andere kind trekt deze. Hij komt langs pionnen waar tennisballen op liggen. Bij elke pion stopt de kar. Het kind zonder blinddoek geeft het geblinddoekte kind aanwijzingen om de bal te kunnen pakken. Als hij deze heeft, rijdt de kar verder.

In de rij
De kinderen gaan in een rij staan of komen in de kring zitten op volgorde van … leeftijd, huisnummer, maand van de verjaardag.

Hoepelhulpjes
Ga naar de speelzaal of naar buiten. Maak een kring, zittend op de grond. Alle kinderen houden in elke hand een hoepel rechtop vast, tussen zichzelf en de buurman in. Zet een pion in het midden van de kring. Wijs twee kinderen aan die buiten de kring gaan staan. Zij rennen om de kring. Op jouw teken (een uitroep of slag op een muziekinstrument) kruipen deze kinderen zo snel mogelijk door een hoepel de kring in en pakken de pion. Wie lukt dit het eerst? De kinderen die in de kring zitten hebben de taak de hoepels zo goed mogelijk overeind te houden, zodat de rennende kinderen er makkelijk door kunnen kruipen.

Voetenwerk
Alle kinderen gaan bij de muur zitten, met hun gezicht naar de muur gericht. Ze zetten beide voeten tegen de muur. Klem bij het eerste kind een knuffel, kussen of bal tussen de voeten. Hij geeft deze met zijn voeten door naar het volgende kind. De handen mogen niet gebruikt worden! Ga zo verder. Lukt het om het voorwerp langs alle kinderen naar de andere kant te krijgen?

De kring rond
Ga in een kring zitten. Geef de groepsknuffel de kring rond. De tweede keer mag de knuffel niet meer met de handen worden aangeraakt. Hoe kan hij nu doorgegeven worden? Geef de knuffel op verschillende manieren door: met de ellebogen, met de voeten, met de knieën …
Variatie: Geef elk kind één wasknijper. Pak een stuk papier en geef dit de kring rond. Het stuk papier wordt met de wasknijpers doorgegeven. De handen mogen het niet aanraken!

Hoepelspel
Maak vier tot zes touwen aan hoepels vast en vorm groepjes van vier tot zes kinderen. Elk kind pakt een touw en trekt dit strak. Leg voorwerpen (knuffels, boeken, blokken) op de grond. De kinderen proberen hun hoepel samen om het voorwerp te krijgen. Dit doen ze door het uiteinde van het touw vast te houden en samen te werken om de hoepel in beweging te krijgen. De hoepel zelf mag niet worden aangeraakt.

Wie staat er voor de klas?
De leerkracht zet een rij van bijv. 3 kinderen voor de klas. Alle kinderen in de klas kijken goed en doen vervolgens de ogen dicht. De leerkracht verandert de volgorde. De kinderen mogen weer kijken en raden hoe het eerst was. Maak het moeilijker door meer kinderen voor de klas te zetten.

Wat is er veranderd?
Zet drie kinderen voor de klas en laat iedereen goed naar deze drie kinderen kijken. Dan doen de kinderen de ogen dicht en verander je iets aan de kinderen voor de klas, bijvoorbeeld een mouw omhoog, een haarband verwisselen, een broekspijp oprollen… De kinderen mogen weer kijken en raden wat er is veranderd.

Kom maar overeind!
Twee kinderen gaan met de ruggen tegen elkaar op de grond zitten. Ze haken de armen in elkaar. Op jouw teken staan ze samen op. Lukt dit?
Wat moeilijker: maak viertallen of zestallen. Kunnen ze samen opstaan?

Hoepel door de kring
Maak een kring en houd elkaars handen vast. Steek jouw hand door een hoepel en houd dan de hand van het kind naast je vast. De hoepel zit nu ‘vast’ in de kring. Geef hem de kring rond. Laat de kinderen zelf bedenken hoe ze dit kunnen doen. Ze zullen elkaar soms ook mogen helpen. Maar … er is één regel: de handen mogen niet los gaan! Lukt het om de hoepel de hele kring door te geven?

Waf, waf
In de kring zit een waakhond. Achter hem ligt een sleutelbos. De waakhond doet erg zijn best om goed op te letten, maar dan valt hij toch in slaap. Het kind dat de hond is, sluit de ogen. Wijs een ander kind aan dat de boef is en naar de sleutelbos sluipt. Als de hond hem hoort, roept hij ‘waf, waf!’ en wijst in de richting van het geluid. Lukt het de boef om de sleutels te pakken?

In de knoop
Alle kinderen geven elkaar één hand en één kind verlaat de groep. De kinderen proberen flink in de knoop te raken door onder elkaar door te kruipen en over elkaar heen te stappen. Ze laten elkaars handen niet los! Het kind dat de groep verliet, komt terug en probeert de groep uit de knoop te halen.

Lachen is verboden!
Vorm tweetallen. De kinderen gaan tegenover elkaar staan. Het ene kind trekt gekke bekken of gekke bewegingen en het andere kind probeert zijn gezicht neutraal te houden. Hij mag niet lachen! Lukt het om dit kind toch aan het lachen te krijgen? Als dit gelukt is, wisselen de kinderen van rol.
Observeer de kinderen en laat iemand die iets heel grappigs doet dit voor de klas doen. Krijg samen de slappe lach!

Zo licht als een veertje
Geef de kinderen per twee- of viertal een veertje. Ze moeten dit in de lucht houden door te blazen. Als het veertje de grond raakt, gaan de kinderen zitten. Welk groepje houdt dit het langst vol?

De ballon de baas
Sla een ballon de kring in en noem een naam. Dit kind gaat snel naar de ballon en tikt hem omhoog. Hij noemt een andere naam. Dit kind reageert en tikt tegen de ballon. Zo zorg je er samen voor dat de ballon in de lucht blijft en de grond niet raakt.

Kat en muis
Vorm een kring en houd elkaars handen vast. Wijs twee kinderen aan die kat zijn en twee kinderen die muis zijn. Zij starten buiten de kring. Op jouw teken proberen de katten de muizen te vangen. De groep helpt de muizen door ze in de kring te laten. Zodra een kat de kring in wil gaan, wordt deze tegengewerkt. Zorg ervoor dat hij niet over of onder de armen door kan en geef de muizen zo de tijd om uit de kring te ontsnappen. Kunnen de katten de muizen tikken? Hoe voelt het voor de muizen om geholpen te worden en hoe voelt het voor de katten om tegengewerkt te worden?

Kikkers in de vijver
Leg enkele tapijttegels in de speelzaal. Zet een vrolijk muziekje op. De kinderen springen als kikkers door de vijver. Als de muziek stopt, zoeken ze een lelieblad (tapijttegel) op. Start de muziek weer. Haal een tegel weg. Als de muziek stopt, zoeken weer alle kikkers een lelieblad. Ze moeten nu met meer kikkers op een blad staan. Lukt dat? Haal weer een tegel weg en ga zo verder. Op hoe weinig leliebladeren kunnen alle kikkers staan? Op welke manier helpen ze elkaar?

Samenstoelendans
Zet de stoelen in de kring, met de rugleuningen naar de binnenkant van de kring gekeerd. Start muziek en laat de kindern rondom de stoelen dansen, huppelen of springen. Als de muziek stopt, gaat elk kind zo snel mogelijk op een stoel zitten. Start de muziek opnieuw en haal een stoel weg. Als de muziek nu stopt, zal één kind geen stoel hebben. Hij gaat samen met een ander kind op één stoel zitten. Ga zo verder. Op hoeveel stoelen kan de hele groep zitten?

Samen zaklopen
Zorg voor zakloopzakken. Twee kinderen stappen samen in een zak. Het ene kind met het rechterbeen en het andere kind met het linkerbeen. Zo leggen ze een parcours af.

Clics
Vorm tweetallen. Noem een lichaamsdeel. De kinderen klikken dit aan elkaar en zeggen ‘klik!’. Bijvoorbeeld: buik, rug, voeten, handen, armen, hoofden. Wacht tot iedereen ‘klik’ gezegd heeft en ga dan verder met het volgende lichaamsdeel. Breid dit uit door twee lichaamsdelen te noemen: rug en buik, hoofd en voet, arm en teen. Maak het moeilijker met de volgende opdrachten: een buik tegen een rug, een voet tegen een hoofd, een neus tegen een schouder.

Ik hou van kinderen die …
Ga in het midden van de kring staan en zeg ‘Ik hou van kinderen die …’ noem een uiterlijk kenmerk, bijvoorbeeld: een broek dragen. Alle kinderen die een broek dragen gaan staan en lopen naar een andere stoel. Herhaal de zin en noem een ander kenmerk, bijvoorbeeld: blonde haren hebben. De kinderen met blonde haren zoeken een andere plek. Maar … jij wilt ook een stoel! Bij de volgende ronde, probeer je zelf een vrijgekomen stoel te bemachtigen. Er blijft nu een kind over, dat in het midden van de kring gaat staan en de volgende opdracht mag geven.

Groepsfoto
Wijs een fotograaf aan. De andere spelers gaan dicht bij elkaar staan voor de groepsfoto.Nadat de fotograaf de groep een tijdje goed heeft bekeken, wordt hij naar buiten gestuurd. Eén kind uit de klas verstopt zich vervolgens áchter de groep.
De fotograaf komt terug en moet raden wie er ontbreekt, vóór de groep hardop tot tien kan tellen. Als hij erin slaagt, mag jij de foto maken, zo niet, dan wordt er een nieuwe fotograaf gekozen voor de volgende fotosessie.

Ra, ra, ra, wie heeft de ring?
Nodig: een touw zo lang als de kring.
De kinderen zitten in de kring. Het touw loopt door de kring, over de schoot van elk kind. Eén kind staat in het midden. De kinderen nemen het touw voor zich losjes met beide handen vast, zodat ze een ring kunnen verschuiven. Ze schuiven hun handen heen en weer over het touw en geven ongemerkt de ring door. De speler in het midden probeert te raden waar de ring is.

Wie is het?
Neem een kind uit de groep in gedachte. Vraag de kinderen te gaan staan. Ze stellen jou vragen die je met ja of nee beantwoordt. Kinderen die het niet meer kunnen zijn, gaan zitten. Als er nog een paar kinderen staan, mag er worden geraden. Wie is het?
Makkelijker: geef zelf de hints, zoals ‘hij draagt een blauwe trui, hij heeft schoenen met veters’.

Bingo!
Maak foto’s van voorwerpen in en buiten het lokaal. Maak een bingokaart van deze foto’s. Laat de kinderen tweetallen vormen, liefst met een kind dat ze nog niet goed kennen. Elk tweetal krijgt een bingokaart en gaat naar de voorwerpen op zoek. Als ze iets vinden, roepen ze ‘bingo!’ en kruisen het af op de kaart. Als ze alles gevonden hebben, gaan ze in de kring zitten. Lukt het iedereen om de hele kaart vol te krijgen? Bespreek in de kring wat de kinderen waar gevonden hebben en hoe het samenwerken ging.

→ Download ‘klaslokaalbingo’

De bal rollen
Oefen elkaars namen door de bal te rollen. Ga allemaal in de kring zitten. Laat een kind een naam noemen en daarna de bal naar dit kind rollen. Breid het uit door het kind een vraag aan dit kind te laten stellen als hij de bal ontvangen heeft. Vragen kunnen zijn: heb je broers of zussen? Heb je huisdieren? Waar speel je graag mee? Wat kijk je graag op tv? Wat is je lievelingseten?

Krantenmeppertje
Ga in het midden van de kring staan, met een krant in je hand. Noem de naam van een kind en loop in de richting van dit kind. Voordat jij bij hem bent, noemt dit kind snel de naam van een klasgenoot. Nu moet jij naar dat kind lopen. Dit kind noemt weer snel een volgende naam en zo verder. Lukt het jou om een kind met de krant aan te tikken, voordat hij een naam genoemd heeft? Als dit lukt, gaat dit kind in het midden van de kring staan en neem jij plaats op de leeggekomen stoel.

De trein
Verdeel de kinderen in groepen. Vraag elke groep in een rij te gaan staan. Geef opdrachten, zoals
– geef een bal onder de benen door
– geef een bal over het hoofd door
– het eerste kind kruipt onder de benen van de andere kinderen door en sluit achteraan. Nu kruipt het kind dat nu voorop staat onder de benen van de anderen door.
– spring in een trein door de ruimte
– maak een slinger door elkaars handen vast te houden. Probeer het laatste kind van een andere slinger te tikken.

Wat is anders?
Eén kind gaat in het midden van de kring staan. Alle kinderen kijken goed hoe het kind eruit ziet. Dan gaat het kind naar de gang en veranderd iets aan zichzelf, bijv. veters los, trui binnenstebuiten, haar los of vast. Dan komt het kind weer terug in de kring en mogen de andere kinderen raden wat er veranderd is.
Of: meerdere kinderen op een rij in de kring. De kinderen nemen een houding aan, bijv. hand in de lucht, hand in de zak, voet omhoog, krom staan enz. De kinderen doen de ogen dicht. De kinderen in die in de kring staan veranderen één ding aan hun houding. Wat is veranderd? 

Vertel eens …
Speel een spel zoals ‘Zakdoekje leggen’. Het kind waarbij de zakdoek ligt, beantwoordt een vraag, zoals Wat is je lievelingsdier? Hoe heten je broers/zussen? Wat zijn je hobby’s?

Spelletjes met de parachute
Met de parachute kun je ook leuke spellen spelen waarbij moet worden samengewerkt. Je vindt de spellen op de pagina voor gym, de spelles en buitenspel.