thema's en lesideeën voor kleuters | juf Anke

Inrichting klaslokaal

Inrichting van een kleuterklas

Gouden tips

1. Bekijk de ruimte die je hebt. Bedenk welke hoeken je wilt maken en waar je welke hoek wilt hebben. Wat is een mooie plek om de huishoek te creëren? Waar komt de bouwhoek? (liefst niet naast de huishoek). Wil je een aparte spelhoek creëren? Is daar ruimte voor? Of verbouw je de huishoek bij elk thema?
Wat is de beste plek voor de tafel waaraan geknutseld gaat worden? (dicht bij het aanrecht)? Waar zet je je bureau? (gebruik je je bureau vaak, kies dan een centrale plek. Zit je er alleen na schooltijd, zet je bureau dan op een plek die ‘over’ blijft.
Een hoek niet altijd ‘letterlijk’ in een hoek te zijn. Een tafel kan ook als ‘hoek’ dienen. Denk maar eens aan de rekenhoek, de schrijfhoek, de vertelhoek, de informatiehoek of een winkeltje (tafel met kassa).

2. Bedenk waar je de kring maakt en wat jouw plaats in de kring wordt. Wil je zelf zicht op de deur hebben, zodat je ziet wie er binnenkomen? Wil je vlakbij je bureau zitten, waar je benodigdheden voor je activiteiten op klaar kunt leggen? Gebruik je losse stoelen of een vaste kring met banken waar tijdens de speel-/werkles in gespeeld kan worden? Maak je de kring om een groepstafel of juist niet? Het bespaart ruimte wanneer je dit wel doet. Zorg voor een groepstafel die je makkelijk op kunt tillen of kunt verschuiven, wanneer je een kringactiviteit doet waarbij de tafel in de weg staat.

3. Zet de kasten neer. Zorg ervoor dat je bij binnenkomst niet recht in alle kasten kijkt. Het oogt rustiger om tegen een achter- of zijkant van een kast aan te kijken. Zet dichte kasten en kasten met lades op de plekken die in het zicht staan. Pimp oude kasten op door er een leuk doek overheen te hangen of een poster tegen te plakken.

4. Zet het materiaal netjes in de kasten en stapel zo min mogelijk. Materiaal dat de kinderen niet zien staan, zal minder vaak gepakt worden. Haal om deze reden ook de deksels van de kisten, zodat de kinderen zien wat erin zit en het aantrekkelijker wordt om met het materiaal aan de slag te gaan. Heb je echt te veel materiaal? Zet een kast apart waarin je materiaal stapelt dat gewisseld kan worden of dat je even niet gebruikt. Hang een vrolijk doek over deze kast. Hier hoef je toch niet vaak iets uit te pakken.

5. Zorg voor ruimte bij de deur waardoor de kinderen (en ouders) binnenkomen, zodat daar geen opstoppingen ontstaan.

6. Hang een fleurig zeil over het verfbord of leg dit op de verftafel. Dit vrolijkt je lokaal op!

7. Bedenk hoeveel ruimte je nodig hebt voor de tafels van de kinderen. Wil je voor elk kind een (plek aan) tafel? Is dat nodig? Werken alle kinderen tegelijkertijd aan hun eigen tafel?
Zet alleen het aantal tafels neer dat écht nodig is, zodat er ruimte over blijft om de treinrails op de grond te leggen, te bouwen met de lego, een vloerpuzzel te maken enzovoorts. Voor de motorische ontwikkeling van kinderen is het heel goed om zoveel mogelijk op de grond te spelen.
Ik heb lange tijd voor alle kinderen tafels in het lokaal gehad, voor de spelinloop en de lunch, tot ik bedacht wat ik nou echt belangrijk vind: spelen en het creëren van zoveel mogelijk spelplaatsen of eten aan tafel? Ja, eten aan tafel vind ik belangrijk, maar het weegt niet op tegen de rijke spelomgeving die ik wil bieden. En daar draait het om: goed onderwijs.

8. Kleed je lokaal aan met posters, raamschilderingen, plantjes (gezond!), een gezellige klok en decoraties zoals vlinders aan de wand of baboesjkapoppen op het boekenrek. Gebruik een kookboekstandaard om een themaboek open op neer te zetten. Denk er wel aan dat de inrichting rust uit blijft stralen.
Shop eens lekker bij IKEA voor een knutseldoosjes opberger, een mooie wandopberger, kleurige spullen voor de huishoek, fleurige bakjes voor de losse materialen in de bouwhoek en decoratie voor aan het plafond.

9. Zet of leg iets gezelligs op de groepstafels, zoals een vaasje met een bloem. Dit kun je soms aanpassen, bijvoorbeeld een rood-wit-blauw vlaggetje rondom Koningsdag.

10. Leg een kladblok of agenda neer waar de ouders bijzonderheden in kunnen schrijven, wanneer jij ’s morgens druk bent met andere zaken.
Hang een lijst, met pen, voor het overblijven en de BSO bij de deur. Ouders kunnen deze lijst aanvullen.
Leg een kalender neer waar ouders verjaardagen van zichzelf en opa’s / oma’s op in kunnen vullen, wanneer je de kinderen in de klas wensjes laat maken.

kleuterlijm bewaren

11. Handigheidjes! Vul een zeeppomp of navulfles voor zeep met kleuterlijm. Zet deze op het kleuteraanrecht. De kinderen kunnen hun lijmpotjes nu zelf bijvullen.
Doe boterhamzakjes of kartonnen bekertjes in de verfpotten voordat je er de verf in doet. Makkelijk met schoonmaken! Je hoeft het zakje of de beker er maar uit te halen en weg te gooien.

12. En tenslotte … ben je klaar? Ga op de ooghoogte van een kleuter door het lokaal. Wat zie je? Wat zie je niet? Oogt het rustig? Zien de kleuters alles wat voor hen belangrijk is?

kast inrichting kleutergroep

Een kijkje in mijn lokaal

Een kijkje in de klas (schooljaar 2024-2025)

Overzicht van het lokaal

Dit schooljaar besloot ik enkele groepstafels weg te halen om zo meer speelruimte te creëren. Fruit eten doen we in de kring en de kinderen lunchen aan tafel of op een kussen op de grond. Er is namelijk niet meer voor iedereen een plek aan tafel.
De spelinloop bestaat uit twee ‘werkjes’ aan tafel die alle kinderen gedurende de week doen en verder liggen er in de ochtend ronde matten met speelgoed erop klaar waar de kinderen mee spelen tot iedereen er is.

Tijdens de speel-/werkles mogen de kinderen vrij kiezen zonder het keuzebord.

Het lokaal bestaat uit twee ruimtes. Rechts achterin zie je het aanrecht met kastruimte. Daar tegenover is een ruimte om te knutselen, kleuren, kleien en verven en er is een bak voor zand en water. Ook staat hier een derde groepstafel (rond).

inrichting lokaal kleuters kleutergroep

Bakken met constructiemateriaal

inrichting lokaal kleuters kleutergroep

De hoek met het vloerkleed is de themahoek. Wanneer er geen themahoek is, kunnen de kinderen hier spelen met bijvoorbeeld constructiemateriaal. Is er wel een themahoek, dan gaat het kleed weg en wordt deze hoek omgetoverd. Kinderen kunnen dan vanuit de huishoek (linksachter) naar de themahoek. Ook de ruimte waar de tipi staat wordt gebruikt voor een themahoek.

inrichting lokaal kleuters kleutergroep

Onder het digibord staat de thematafel die ook als verteltafel kan worden ingericht. De kinderen laat ik niet op het digibord werken, omdat ik vind dat jonge kinderen zo min mogelijk op schermen moeten kijken en met echt materiaal moeten werken.

inrichting lokaal kleuters kleutergroep

In de tipi tent kunnen kinderen zich terugtrekken als ze even rust willen. De tent kan makkelijk worden opgeborgen als ik deze hoek anders in wil richten, als themahoek bijvoorbeeld. Op het prikbord hangen onze dagritmekaarten van Thuis bij Muis.

inrichting lokaal kleuters kleutergroep

Huishoek

De basisinrichting van de huishoek met keuken, tafel en baby. Regelmatig verander ik iets of voeg iets toe, zoals een huisdier of spullen om een verjaardag te vieren. De huishoek is eenvoudig aan te passen aan het seizoen. In de herfst liggen er bladeren voor de deur en staan de kruiwagen en bezem / hark klaar, in de zomer is er een picknickmand met picknickkleed vol lekkernijen en in de lente een groentetuin.

inrichting lokaal kleuters kleutergroep

Bouwhoek

Bouwinspiratie in de vorm van foto’s en spiegels waarin de bouwwerken worden gespiegeld. De poster komt uit het eerste magazine van Kleuteruniversiteit. In het lokaal hangen ook de letter-, cijfer-, en beweegposter van Kleuteruniversiteit.

In de gekleurde mandjes zit materiaal dat ik regelmatig wissel, zoals boomstammen, kiezelstenen, wc-rollen en blokken met doorzichtig glas erin.

In de bouwhoek liggen ook meetlinten en rolmaten, zodat er van alles kan worden opgemeten.

inrichting lokaal kleuters kleutergroep
bouwhoek kleutergroep
bouwhoek met spiegels
bouwhoek materiaal

Knutselhoek of Atelier

Het verfbord, krijtbord, een tafel om aan te knutselen en rechts in de hoek een bak voor zand of water. Rechts is ook nog een witte plank, waaraan de kinderen bijvoorbeeld kunnen kleien. Het materiaal zit in het kleine kastje links, in een houten winkelstelling van Heutink en in de kikkerkast, ons kastje vol met lijm, vouwbladen, scharen, MakeDo zaagjes, prikpennen, waterverf en meer.
Op tafel staat een klein bakje van IKEA met vier vakken. Hierin zitten scharen, kleurpotloden en stiften. Handig om bij de hand te hebben.

knutselhoek kleuters
knutselkast kleuters
atelier knutselkast kleutergroep
knutselkast

Zand- & watertafel

In de binnentuin kunnen de kinderen spelen met zand en water. Bij de deur ligt een fleurige regenboogmat van IKEA. 

Ook gebruiken we een wasmachinelekbak als zand- of watertafel, de tuff tray en een originele zand- en watertafel van Heutink. Deze gebruiken onze beide kleutergroepen afwisselen.

In dienbladen en lage bakken creëren we kleine speelwerelden met kinetisch zand en ander sensorisch materiaal.

inrichting kleutergroep
zandtafel taart thema bakker
zandtafel dierentuin
watertafel
sensomotoriek kleuters politie
waterpomp en zand

Lees- / schrijfhoek

Zelf ben ik er voorstander van om geen aparte schrijfhoek te maken, maar om ‘schrijf’activiteiten te integreren in je bestaande hoeken, zoals de themahoek, bouwhoek en huishoek. Zo wordt er betekenisvol geschreven. Omdat wij op school werken met de LIST-methodiek, wordt er verwacht dat we een schrijfhoek in het lokaal hebben.

Hetzelfde geldt wat mij betreft voor een rekenhoek. Activiteiten waarbij wordt ‘gerekend’ kun je juist heel mooi betekenisvol integreren in de spelhoeken.

leeshoek
leeshoek

Bureau

Hier nog mijn kleine bureau met daarachter een prachtige witte kast. Rechts in deze kast staan spullen voor ons, de leerkracht en en links stellen kinderen hun werkjes tentoon en staan boeken binnen het thema die ze mogen pakken. Als ik aan m’n bureau zit, heb ik zicht op de deur, wat ik fijn vindt. Zo schrik ik niet als er iemand binnen komt ;). Als we in de kring zitten, zit ik vóór m’n bureau en leg ik op m’n bureau alle spullen klaar die ik tijdens de kringactiviteit nodig heb. Handig! 

lokaal
Meer zien?

Op de pagina over spel, zie je een nog uitgebreidere inrichting van al mijn hoeken, met daarbij tips, foto’s, overdenkingen en inspiratie.

Een digitaal kijkje in mijn lokaal