Gratis lesideeën, inspiratie en downloads voor kleuters vind je op Jufanke.nl

Juf Anke, leerkracht van een kleutergroep en eigenaar van Jufanke.nl
Over Juf Anke

Leuk dat je mijn site bezoekt! Ik ben Anke van Boxmeer, leerkracht op basisschool Roald Dahl in Sint-Michielsgestel. Sinds 2005 deel ik lesmateriaal op jufanke.nl. Ik wil hiermee inspireren en enthousiasmeren. Daarnaast ben ik werkzaam als (educatief) auteur voor Kleuteruniversiteit, verschillende vakbladen en uitgeverijen. Ook schreef ik mee aan twee boeken: Hallo allemaal! en Spelen met prentenboeken.
Foto: Merel van Dooren

Mijn projecten geschreven voor Kleuteruniversiteit vind je hier


Vouwen

Op de opleiding Specialist Jonge Risicokinderen leerde ik voor het eerst (iets over) vouwen. Ik hoorde over Fröbel en zijn vouwreeks en over de zin van vouwen. Ik ging aan de slag!

Inmiddels hebben de kleuters in mijn groepen heel wat vouwwerkjes gemaakt. Deze vouwwerkjes kan ik nu met een doel in mijn achterhoofd en op het niveau van het kind aanbieden. Ik vind het fijn om te weten wat ik doe en waarom. De module over vouwen op de opleiding heeft me veel gebracht.


Het vouw-/ knutselkastje bij mij in de klas.

Op een inspiratiedag van Kleuteruniversiteit volgde ik een workshop van 'de vouwjuf'. Daar hoorde ik opnieuw over de vouwsels van Fröbel en de doorgaande leerlijn in het vouwen. Deze vouwjuf, Janet de Vink, heeft boeken geschreven over vouwen. Boeken vol vouwsels waar jij in de groep mee aan de slag kunt gaan.

Het grote vouwboek

vouwen kleuters

Blij en nieuwsgierig was ik toen ik hoorde dat Kleuterunicollega en 'vouwjuf' Janet een boek ging schrijven. Een boek vol vouwsels, super handig! Verschillende kleuters uit mijn groep zijn dol op knutselen en vouwen graag. Ik kan niet genoeg vouwvoorbeelden voor ze zoeken. Inmiddels kennen ze de basisvouwsels en kunnen ze de wat moeilijkere vouwsels zelfstandig maken, aan de hand van een stappenplan. Een nieuw boek leek me dan ook geweldig, nog meer vouwsels voor mijn creatieve kleuters! (En natuurlijk ook om de kinderen die dit minder graag doen op weg te helpen).

Het grote vouwboek start met een inleiding. Hierin wordt wat verteld over Fröbel en de opbouw in het vouwen die hij bedacht. Janet heeft hierop gebaseerd haar eigen doorgaande leerlijn gemaakt. Vanuit deze leerlijn gaat het boek verder. De eerste vouwsels zijn basisvouwsels met de rechte vouw. Hiervoor worden vierkante en ronde vouwbladen gebruikt. Daarna komen de vouwsels met een schuine vouw. Dan volgen vouwsels met zestien vierkantjes enzovoorts.

In Het grote vouwboek vind je vouwsels van bekende figuren uit prentenboeken zoals Dikkie Dik, het kleurenmonster, Elmer en boer Boris. Je vindt er ook alle letters en cijfers. Het boek heeft dan ook niet voor niets de ondertitel De vouwjuf vouwt van A tot Z. Elke stap naar een vouwsel toe is als foto in het boek afgebeeld en natuurlijk mag ook het eindresultaat niet ontbreken.

Ik vind het fijn dat de vouwsels in het boek ontstaan zijn vanuit een theoretisch kader en in een logische volgorde in het boek aan bod komen (van makkelijk naar steeds wat moeilijker). De benodigdheden en uitleg staan hierbij heel duidelijk beschreven. Het boek is helder en overzichtelijk. Het leest en kijkt prettig. Mijn kleuters en ik gaan ermee aan de slag!

 

Het tweede grote vouwboek
De vouwjuf vouwt verder

In het najaar van 2019 verscheen het tweede vouwboek van Janet de Vink (De vouwjuf). In dit boek gaat ze een stapje verder, van de 16 vierkantjes en de vlieger door naar het dubbele vierkant, de dubbele driehoek, de molenbasis en de fröbelbasis. Dit boek is dan ook heel geschikt voor de wat oudere kinderen, uit de middenbouw.

In het boek vind je wederom bekende figuren uit (prenten)boeken en films zoals De Minions, Buurman en Buurman, de twee vechtende eekhoorntjes, Haas en Dolfje Weerwolfje, maar ook neutrale vouwwerkjes zoals een legopoppetje, een brandweerwagen, een poes, een turnster, een voetballer, bijtje Zoem van Veilig Leren Lezen, een kerstboom, een ster, een vaas met bloemen, een pauw en nog veel meer.

Ik vind het fijn dat de wat moeilijkere vouwsels in dit boek uitgewerkt staan. Zo kun je met kinderen die goed zijn in vouwen een stapje verder gaan en ook hen iets uitdagends aanbieden. In de middenbouw kan zo gevouwen worden op niveau. Ik zie in deze groepen nog wel eens werkjes hangen waarvan ik denk, 'dat deden we bij de kleuters al'. Met deze vouwsels gaat dat niet gebeuren.

Het stappenplan bij de vouwsels ziet er duidelijk uit en is op één pagina weergegeven. Ik hoop dat het duidelijker is dan bij het eerste grote vouwboek. Hier komen mijn kleuters namelijk zelfstandig niet uit. Regelmatig staat er iets geschreven wat ze moeten doen of staat een deel van het voorbeeld op een andere pagina. Omdat de kleuters niet kunnen lezen, lopen ze bij deze vouwwerkjes vast. Ik vind het juist zo fijn om een boek te hebben waarmee de kinderen zelfstandig aan de slag kunnen gaan. Een boek voor de kinderen en geen handleiding voor de volwassene.

De basisvouwen

Vanuit deze basisvouwen zijn de reeksen van Fröbel en de reeksen van de Leidse Kweekschool ontstaan:

- rechte vouw
- rechte kruis
- schuine vouw
- schuine kruis
- rechte en schuine kruis
- zestien vierkanten
- zestien vierkanten gecombineerd met het schuine kruis
- dubbel vierkant
- dubbele driehoek

Vouwwerkjes

Start met de eerste basisvouwen. Als kinderen deze goed onder de knie hebben en zelfstandig kunnen, breid je de vouwwerkjes uit.
Doe de kinderen voor wat ze moeten doen en vertel erbij wat je ziet en doet, bijvoorbeeld bij de rechte vouw: het vouwblaadje is nu vierkant, we vouwen het dubbel, we leggen de randen netjes tegen elkaar en maken een scherpe vouw. Het vouwblaadje is nu rechthoekig. We hebben een boekje (staand) of tent (liggend) gevouwen.

Hier vind je een aantal vouwwerkjes die mijn kleuters gemaakt hebben. Op de verschillende themapagina's vind je nog meer vouwwerkjes.

Kippen
Vouw de schuine vouw. Vouw onder een hoekje een stukje naar binnen, zie foto. Plak de kippen op een vel papier. Knip poten, een kam, ogen, een snavel.

Tractor
Nodig: een groot, vierkant vouwblaadje (rood, groen, blauw..)
een geel vouwblaadje
zwart papier voor de wielen of grote, ronde plakfiguurtjes, zwarte en gele.

Vouw 16 vierkantjes. Knip er 4 vierkantjes van af, zie foto. Knip een raam uit het gele vouwblaadje. Plak wielen op de tractor.
Extra: maak een aanhanger van de 4 vierkantjes die je over hebt.

Clown (1)
Vouw voor de broek 2 kleine vouwblaadjes tot een vlieger. Vouw de smalle punt van de vlieger een stukje om.
Vouw voor de bovenkleding een iets groter vouwblaadje in de schuine vouw. Vouw voor de armen een stukje om, zie foto.
Knip een hoofd. Gebruik voor de voetjes halve, ronde plakfiguurtjes.
Versier de clown.


Clown (2)
Hoed: 16 vierkantjes vouwen. 1 Rij eraf knippen. Dan aan beide kanten 2 vierkantjes eraf knippen en bij de bovenste rij de hoeken omvouwen.
Hoofd: 16 vierkantjes. Alle hoeken omvouwen.
Strik: 2 vliegers vouwen.

Verjaardagsmuts
Vouw een muts van een vlieger en laat de kinderen de muts en het gezichtje eronder versieren.

Monsters
Vouw vrolijke, bange, boze, verdrietige en verliefde kleurenmonsters. Vouw twee keer 16 vierkantjes. Knip aan de onderkant korte stukjes in en vouw deze om. Knip aan de bovenkant een stuk in voor de oren en hier tussenin ook korte stukjes om om te vouwen. Vouw een bek of kin. Geef het monster ogen, een bek met tanden en armen en benen (van twee vierkantjes).

Kikkers
Nodig: grote, groene vouwblaadjes, plakfiguurtjes voor de ogen.

Vouw een vlieger. Knip de vlieger een stuk in over de vouwlijn (aan de dunne kant, zie foto). Vouw van de ingeknipte stukken pootjes.
Vouw de bovenkant, het brede gedeelte, van de vlieger om. Plak de kikker op een vel papier en plak er de ogen op.

Kuiken uit ei (1)
Nodig: bruin vouwblaadje en geel voublaadje dat 1 formaat kleiner is dan het bruine blaadje. Restpapier voor snavel, ogen en versiering. Vel papier voor de achtergrond.

Vouw de 2 vouwblaadjes allebei in 16 vierantjes. Vouw bij beide blaadjes alle hoekjes om. Knip voor het ei het blaadje zigzaggend doormidden.
Viersier de kop van het kuiken en plak alles op. Versier het blad met gras of hooi, een zon, bloemen, meer eieren etc.

Kuiken uit ei (2)
Nodig: 2 witte, vierkante vouwblaadjes (16x16), een geel vouwblaadje dat een formaat kleiner is dan de witte vouwblaadjes (14x14 of 12x12) en een geel vouwblaadje dat nog een formaat kleiner is (10x10).

Voor de eierschalen vouw je de witte blaadjes in 16 vierkantjes. Vouw één rij om en vouw van deze rij vervolgens de hoeken om. Knip de bovenkant drie keer in en vouw de hoeken om, zie foto.
Voor het kuiken vouw je de gele blaadjes in 16 vierkantjes en vouw je de hoeken om. Geef het kuiken een oog en snavel.
lente vouwen kuiken

Bloemen
Krokus: Vouw 16 vierkantjes. Vouw de onderste hoekjes om. Knip boven 2 stukjes in en vouw alle hoekjes om.
Blaadjes: vouw een vlieger. Vouw aan de bovenkant van de vlieger nog een keer een soort vlieger. Vouw het blad vervolgens in de lengte dubbel. Maak zo nog een blad.
Jongste kleuters kunnen de tulp als volgt vouwen: schuine vouw en 2 punten schuin naar boven vouwen (zie voorbeeld).




Tulpen - ruimtelijk
Vouw een vouwblaadje in 16 vierkantjes. Vouw dit blaadje daarna 2 keer in de schuine vouw. Knip aan elke kant precies in het midden één hokje in (over de middelste vouwlijn). Je knipt dus 4x een stukje in.
Smeer plak op één van de 2 hokjes naast de ingeknipte lijn. Vouw deze hokjes daarna over elkaar (net als wanneer je een doosje vouwt). Dit doe je bij alle knipjes en zo ontstaat de tulp.
Foto: rechtervaasje met 3 bloemen.

Letterpot
In het Letterwinkeltje van opa Brom staan potten vol letters. De kinderen vouwen een letterpot van 16 vierkantjes. Ze stempelen hier de letters van hun naam in.

letterwinkeltje knutselen

Paaseieren vouwen
Vouw 16 vierkantjes en knip er 1 rij af. Vouw de hoeken om. Versier het paasei met plakfiguurtjes.

paasei vouwen

Politiewagen
De kinderen vouwen 16 vierkantjes. Ze vouwen het vouwblaadje hierna dubbel en plakken het dicht. Eén hoekje wordt omgevouwd. De auto krijgt een raam, wielen en een zwaailicht. De kinderen plakken de auto op een vel papier en tekenen er een boef of agent bij.

politie

 

download een gratis lespakket voor kleuters voor de vastentijd

een mooi voorleesboek voor kleuters over pasen

een boek over een eigenwijze geit, leuk voor de Kinderboekenweek

een mooi prentenboek voor kleuters van de schijfster van Help! Een verrassing!

Volop ideeën en inspiratie bij de mooiste prentenboeken voor kleuters van Juf Anke

Door op deze boeken te klikken word je doorverwezen naar Bol.com. #affiliate