thema's en lesideeën voor kleuters | juf Anke

Vouwen met kleuters

Vouwwerkjes & blokjeswerkjes

Vouwen en wiskundige vormen

De pedagoog Fröbel zag vouwen als een goede methode om kinderen kennis te laten maken met wiskundige vormen. Vanuit zijn visie ontstonden de eerste basisvouwwerken in kleuterklassen. Nog steeds wordt er met jonge kinderen veel gevouwen. Tijdens het vouwen worden diverse vaardigheden geoefend:

  • fijne motoriek
  • tactiele waarneming
  • oog-hand coördinatie
  • gericht leren kijken en vergelijken
  • vormen en kleuren
  • ruimtelijk inzicht
  • rekenbegrippen
  • trainen van het geheugen
Basisvouwen

De reeksen van Fröbel en de reeksen van de Leidse Kweekschool zijn vanuit onderstaande basisvouwen ontstaan. Ze lopen op in moeilijkheid. Zorg ervoor dat de kinderen eerst de eerste vier basisvouwen onder de knie hebben voordat je verder gaat.

– rechte vouw
– rechte kruis
– schuine vouw
– schuine kruis

– rechte en schuine kruis
– zestien vierkanten

– zestien vierkanten gecombineerd met het schuine kruis
– dubbel vierkant
– dubbele driehoek

Leer de kinderen goed vouwen door te starten met enkele basistechnieken: bij de rechte vouw legt het kind het vouwblad recht voor zich op tafel. Het pakt, met de duim en wijsvinger van beide handen, de onderkant van het papier vast (de ene hand in de ene hoek en de andere hand in de andere hoek) en vouwt deze naar boven.

Bij de schuine vouw legt het kind het vouwblad schuin voor zich, zodat de punt van het vouwblad naar zijn buik wijst. Het kind houdt met de ene hand het vouwblad op z’n plek en vouwt met zijn andere hand de punt onderaan naar boven: puntje op het puntje.

Als de vouw is gemaakt, strijkt het kind nog eens met zijn vinger over de vouw, zodat deze strak en duidelijk in het vouwblad is te zien.

Het kind plakt de vouwen met kleuterplak dicht (plak hoeft alleen op de randen) en plakt het werk eventueel op een groter vel papier.

Gecombineerde werkjes

Laat de kinderen bij een vouwwerk tekenen, kleuren, verven, er iets bij knippen en plakken enzovoorts.

Vouwen in het atelier

In de knutselhoek of het ‘atelier’ in mijn lokaal wordt volop zelfstandig door de kinderen gevouwen. Ze gebruiken hiervoor vouwvoorbeelden uit vouwboeken die in de knutselhoek staan. Zelf vind ik de vouwboeken van Thea van Mierlo het fijnst, zij geeft de stappen heel duidelijk weer. De kinderen weten precies wat ze wanneer moeten vouwen en waar en wanneer ze moeten knippen. In onze knutselkast liggen volop vouwbladen.

Tip! Maak zelf een vouwboek door enkele leuke vouwwerkjes als stappenplan weer te geven, te lamineren of in insteekhoezen te steken en te bundelen tot een vouwboek.

knutselkast

Vouwboeken

Janet de Vink, Vouwjuf, maakte vouwboeken met daarin onder andere bekende figuren uit prentenboeken.

* Door op een boek te klikken, word je doorverweren naar Bol. #affiliate

Aan de slag!

Tijd om te gaan vouwen!

Start met de eerste basisvouwen. Als kinderen deze goed onder de knie hebben en zelfstandig kunnen, breid je de vouwwerkjes uit.

Doe de kinderen voor wat ze moeten doen en vertel erbij wat je ziet en doet, bijvoorbeeld bij de rechte vouw: het vouwblaadje is nu vierkant, we vouwen het dubbel, we leggen de randen netjes tegen elkaar en maken een scherpe vouw. Het vouwblaadje is nu rechthoekig. We hebben een boekje (staand) of tent (liggend) gevouwen.

Bij het vouwen van 16 vierkantjes benoem ik de vouwen als volgt: een boekje (rechte vouw), een kruis (rechte kruis), de kastdeuren dicht (vouw naar de middellijn). 

Vouwwerkjes

In deze galerij vind je een aantal vouwwerkjes ter inspiratie. Op de themapagina’s op de deze site vind je bij de knutselwerkjes veel meer vouwsels, inclusief uitleg. 

Blokjeswerkjes

Ook erg leuk: blokjeswerkjes. De kinderen leggen zelf een afbeelding of leggen deze na van een voorbeeld.
Met een blokjeswerkje oefenen de kinderen het tellen, de kleuren, het ruimtelijk inzicht, de rekenbegrippen, gericht leren kijken en vergelijken en de fijne motoriek. 

Blokjeswerkjes kun je laten maken met kant-en-klare vierkante plakfiguren. Ik laat mijn oudste kleuters deze vierkanten altijd zelf maken, door een paar verschillende kleuren vouwbladen in 16 vierkantjes te laten vouwen en deze allemaal los te laten knippen. 
Kies het formaat vouwblad afhankelijk van de grootte van de blokjes die je wilt hebben.

Inspiratie voor blokjeswerkjes