Thema Rupsje Nooitgenoeg | Lesideeën voor kleuters
Kringactiviteiten & projecten
Boekentips
De mooiste prentenboeken voor kleuters over rupsen.
* Door op een boek te klikken, word je doorverwezen naar Bol. #affiliate
Opening en afsluiting van het thema
Rupsje Nooitgenoeg is geweest
Maak in de klas zichtbaar dat Rupsje Nooitgenoeg is geweest door gaten in een aantal materialen te maken (in vouwbladen, het blad van een plant, een werkje of poster, het dagprogramma in je groepsmap enzovoorts. Reageer geschrokken op alle gaten: wat is er aan de hand? Laat de kinderen rondspeuren naar alle gaten en lees daarna het boek Rupsje Nooitgenoeg voor.
Van rups tot vlinder
Bestel eitjes, rupsen en poppen bij De Vlinderstichting en zie zelf hoe een vlinder uit de pop kruipt!
Kriebelbeestjesbingo
Download de kriebelbeestjesbingo en laat de kinderen op de speelplaats naar de kriebelbeestjes op zoek gaan. Je kunt ook samen het dorp of de wijk in gaan. Als er een beestje is gevonden, wordt dit op de kaart doorgestreept. Hoe heet dit insect?
Kriebelbeestjesfeest
Start het thema of sluit het af met het kriebelbeestjesfeest. De activiteiten kun je ook gebruiken voor het vieren van je verjaardag, een juffen- en meestersdag of themadag.
Het pakket bevat een uitnodiging, een gezamenlijke start en afsluiting en veertien kriebelbeestjesspellen. De spelletjes zijn zowel met (meerdere) grote als kleine groepen te spelen.
Projecten van Kleuteruniversiteit
Bij Kleuteruniversiteit vind je projecten bij het thema Rupsje Nooitgenoeg. Hier mijn favorieten, door Karin en mezelf geschreven.
Rupsje Nooitgenoeg
Op een mooie zondagmorgen ging de zon stralend en warm op en uit een eitje kroop een piepklein hongerig Rupsje. Hij ging op weg om eten te zoeken.
In dit project, geschreven bij het boek ‘Rupsje Nooitgenoeg‘ van Eric Carle, staan de dagen van de week centraal. Het project bevat activiteiten voor taal, rekenen, natuur, muziek, Engels, mindfulness en de creatieve ontwikkeling. Hiermee kun je drie weken aan de slag.
Project Insecten
Er leven onvoorstelbaar veel mini-diertjes op deze wereld.
Wist je dat er meer dan een miljoen soorten insecten zijn?
Leer alles over de kriebelbeestjes in en rondom huis met dit project bij ‘Het dikke kriebelbeestjesboek‘ van Marianne Busser en Ron Schröder. Het project bevat taal- en rekenactiviteiten, activiteiten voor natuur en techniek, muzieklessen, een spel en bewegingsles, een les Engels en suggesties voor de hoeken. Hiermee kun je zeker vier weken aan de slag.
Kringactiviteiten Rupsje Nooitgenoeg
Taalactiviteiten
Verhaal navertellen
De kinderen zitten in de kring of er zit een klein groepje kinderen voor je. Laat de bladzijdes van het boek ‘Rupsje Nooitgenoeg’ één voor één aan de kinderen zien. Bij elke bladzijde vertellen de kinderen wat er gebeurt. Wat zien ze op de plaat? Wat doet rupsje? Weten de kinderen nog wat jij verteld hebt tijdens het voorlezen?
Van rups tot vlinder
Rupsje Nooitgenoeg wordt een vlinder. Hoe kan dat? Wat gebeurt er voordat een rups een vlinder wordt?
Praat hier met de kinderen over. Maak eventueel van tevoren kaarten met de stadia ‘van rups tot vlinder’ erop. De kinderen kunnen vertellen wat ze op de kaarten zien en deze in de juiste volgorde leggen.
‘k Heb een vlinder in mijn hand
De kinderen staan of zitten in de kring. Eén kind loopt rond door de kring met een nepvlinder in de hand. De kinderen zingen ondertussen:
‘k Heb een vlinder in mijn hand,
die gaat vliegen door het land
bloempje hier, bloempje daar
als hij landt dan zeg je ’t maar.
De vlinder landt op de hand van het kind waar hij het dichtst bij is als het lied stopt. Dit kind pakt de vlinder aan en mag nu door de kring gaan lopen.
Variatie: Vraag een kind in het midden plaats te nemen, te kijken bij wie de vlinder is en dan de ogen te sluiten. Het lied wordt gezongen. Het kind raadt bij wie de vlinder is nadat het lied is gezongen.
De hongerige rups
Leg fruit in de kring. De kinderen doen de ogen dicht. Eén kind is Rupsje Nooitgenoeg. Dat kind haalt één soort fruit of één stuk fruit weg. De kinderen kijken weer. Wat is opgegeten?
Rekenactiviteiten
Dagen van de week
Rupsje Nooitgenoeg heeft het zo druk met eten! Elke dag eet hij wat. Wat eet hij op maandag? En wat de dag daarna? Hoe heet die dag? Welke dag komt dan? Wie kent alle dagen van de week? Hoeveel zijn er dat?
Leer de kinderen het versje over Rupsje Nooitgenoeg en de dagen van de week:
Op maandag at rupsje zich dwars door een appel
maar genoeg had hij nog altijd niet
op dinsdag at hij zich dwars door 2 peren
maar genoeg had hij nog altijd niet
op woensdag at hij zich dwars door 3 pruimen
maar genoeg had hij nog altijd niet
op donderdag at hij zich dwars door 4 aardbeien
maar genoeg had hij nog altijd niet
op vrijdag at hij zich dwars door 5 sinaasappels
maar genoeg had hij nog altijd niet
op zaterdag at hij chocoladetaart, roomijs, een zure bom,
jonge kaas, worst, een lolly, kersenvlaai en watermeloen
die nacht had hij toch buikpijn
de volgende dag was het weer zondag
rupsje at een klein, groen blaadje.
Fruit tellen en sorteren – rekenactiviteit
Voorbereiding: verzamel plastic fruit. Dit kunnen appels, peren, pruimen, aardbeien, of sinaasappels zijn. Deze fruitsoorten komen ook in het boek voor.
Leg al het fruit bij elkaar in de kring. Hoeveel fruit zou hier nu liggen? Laat de kinderen raden en schatten. Vraag of de kinderen ook precies te weten kunnen komen hoeveel fruit er ligt. Hoe doe je dat? Tellen! Is het makkelijk om al het fruit dat bij elkaar ligt te tellen? Hoe kun je het makkelijker tellen? Verzin met de groep een manier om het fruit makkelijk te kunnen tellen, zonder dat je dubbel telt of iets vergeet.
Hoeveel fruit is er? Hoeveel appels zie je? Hoeveel peren? etc. Van welk fruit is er het meest? Van welk fruit het minst?
Sorteer het fruit op soort. Leg het fruit in rijen bij de eigen soort.
Telactiviteit voor peuters
Nodig: 1 appel, 2 peren, 3 pruimen, 4 aardbeien, 5 sinaasappels
Laat de appel zien. Wat is dit? Hoeveel appels zie je? 1 appel! Leg de appel in de kring.
Laat nu de peren zien. Wat zijn dit? Hoeveel peren zijn dit? 1 Kind mag eerst komen tellen. Andere kinderen mogen daarna ook komen tellen. Hoeveel hebben we er geteld? Leg de peren in de kring.
Pak de pruimen. Hoeveel pruimen hebben we? En zo verder…
Je kunt het fruit ook door elkaar tevoorschijn halen, dus bijvoorbeeld eerst 4 aardbeien en dan 1 appel.
Als al het fruit in de kring ligt, tel je het met de groep nog eens, één voor één. Eerst de appel, dan de peren, dan de pruimen etc.
Spelletje: de peuters doen de ogen dicht. Je haalt één fruitsoort helemaal weg. De peuters mogen weer kijken. Wat is weg?
Liedjes & versjes | Rupsje Nooitgenoeg
Liedjes
De rups
Uit: Kleuterwijs
Rupsje at, rupsje at, rupsje at
een gat
in een blad
rupsje spon, rupsje spon, rupsje spon
een cocon
in de zon
vlinder vrij, vlinder vrij
weg ben jij, weg ben jij!
Pardie pardaf
Uit: Kleuterwijs
Hier komt de rups Pardie Pardaf
veeg je poten af
veeg je poten af
hier komt de rups Pardie Pardaf
en de kop die valt eraf.
Rupsje Nooitgenoeg
Liedje op de wijs van ‘Berend Botje’
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7,
waar is rupsje nooitgenoeg gebleven?
voor de boom, achter de steen
nee, hij kroop door de appel heen.
Hap, hap, slik, slik, smullen maar
appels, peren, pruim en taart
een plakje, kaas, een stuk meloen
en tot slot een blaadje groen!
Rups
Van: Jeroen Schipper – Rood, Rood mannetje
Ik weet nog goed hoe het begon
‘k Zat in een struik op het gazon
Het was een rododendron
Ik at zoveel als ik kon
Dus werd ik ronder dan een ton
Nog dikker dan een luchtballon
Ik liet een boer en zei: pardon!
En weet je wat ik toen spon?
Een mooie nieuwe nachtjapon
In kleuren die ik zelf verzon
En ik spon ook een capuchon
Het was een coole cocon!
Zo lag ik lekker in de zon
Tot er iets wonderlijks begon
Ik at een gat in mijn cocon
En fladderde naar de horizon!
Vertel eens vlinder
Vertel eens vlinder, vertel eens vlinder
waar kom jij vandaan
vertel eens vlinder, vertel eens vlinder
waar kom jij vandaan?
Ik was een rupsje, ik was een rupsje
ik zat op een blad
ik was een rupsje, ik was een rupsje
ik zat op een blad
Toen ging ik spinnen, toen ging ik spinnen
ik spon een cocon
toen ging ik spinnen, toen ging ik spinnen
ik spon een cocon
Maar op een morgen, maar op een morgen
toen kroop ik eruit
maar op een morgen, maar op een morgen
toen kroop ik eruit
Nu ben ik een vlinder, nu ben ik een vlinder
en ‘k vlieg door de lucht
nu ben ik een vlinder, nu ben ik een vlinder
en ‘k vlieg door de lucht.
Versjes
Dagen van de week
Maandag appel
dinsdag peer
woensdag wil ik nog veel meer
donderdag aardbei
vrijdag ijs
zaterdag au, mijn buik, dat was niet wijs
zondag een blad, mooi groen
de week is rond
wat ga ik nu doen?
Rupsje Nooitgenoeg – dagen van de week
Op maandag at rupsje zich dwars door een appel
maar genoeg had hij nog altijd niet
op dinsdag at hij zich dwars door 2 peren
maar genoeg had hij nog altijd niet
op woensdag at hij zich dwars door 3 pruimen
maar genoeg had hij nog altijd niet
op donderdag at hij zich dwars door 4 aardbeien
maar genoeg had hij nog altijd niet
op vrijdag at hij zich dwars door 5 sinaasappels
maar genoeg had hij nog altijd niet
op zaterdag at hij chocoladetaart, roomijs, een zure bom,
jonge kaas, worst, een lolly, kersenvlaai en watermeloen
die nacht had hij toch buikpijn
de volgende dag was het weer zondag
rupsje at een klein, groen blaadje.
Ideeën voor de hoeken & spelinloop
Themabundel Kriebelbeestjes
Deze digitale download van 51 pagina’s bevat 5 activiteiten / spellen in de thema’s kriebelbeestjes en lente & zomer om in te zetten tijdens de spelinloop, de speel-/werktijd, het werken met groepjes kinderen, specifieke begeleiding en meer.
De themabundel bevat de volgende spellen: ringen rond wormen, honingraten, duizend pootjes, vlindervleugels, stippen op het lieveheersbeestje.
Inrichting van de hoeken
Van rups tot vlinder
Echte vlinders in de klas? Dat kan met het kweekpakket van De Vlinderstichting. Je ontvangt een pakket met meerdere eitjes, rupsen én poppen van het groot koolwitje. Deze kun je in de klas (of bij de buitenschoolse opvang) opkweken tot vlinders. Leuk om te doen en onvergetelijk voor de kinderen!
Iedereen uit Nederland kan koolwitjes bestellen. De koolwitjes zijn via De Vlinderstichting verkrijgbaar en worden met de post verstuurd gedurende de periode maart-september.
→ Naar de website van de Vlinderstichting
Bouwhoek
Laat de kinderen een cocon of huis voor Rupsje Nooitgenoeg bouwen.
Rupsje Nooitgenoeg – spelhoek
Richt een omgeving in waarin ‘insecten’ zich fijn voelen. Voeg het fruit en de andere etenswaren uit het boek Rupsje Nooitgenoeg toe en zorg voor vlindervleugels (verkleedkleding). Leg een mummieslaapzak neer als cocon. Laat de kinderen spelen dat zij Rupsje Nooitgenoeg zijn.
In de bloemenwinkel
Zonder insecten geen bloemen! Richt een bloemenwinkel in. Zorg voor allerlei soorten kunststof bloemen. Zet deze bij elkaar in bijvoorbeeld Pringles bussen. Bekleed deze met een vel A4 papier en schrijf er de prijs van de bloemen op. Zet een kassa met speelgeld klaar en leg portemonnees neer. Zorg voor telefoons waarmee de klanten naar de winkel kunnen bellen.
Laat de kinderen een prijslijst maken, naamkaartjes om bij de bloemen te zetten en een bordje waarop staat of de winkel geopend of gesloten is.
Een insectenhotel in de bouwhoek
Laat de kinderen foto’s van verschillende insectenhotels zien of bekijk een echt insectenhotel. Zet in de bouwhoek naast de blokken materiaal klaar om een insectenhotel mee te maken, zoals boomstammen, dennenappels, stevige kassa- of wc rollen en buizen. Voeg insecten toe om mee te spelen.
Speeltafel sensomotoriek
Vul de activiteitenbak of een zandtafel met 4 zakken bloem, 1 zak cacao (niet noodzakelijk), 1 fles babyolie en de helft van een fles zonnebloemolie. Voeg er speelfiguren van rupsen aan toe, kunststof, vilten of houten bloemetjes, grijpers, pincetten en potten van tuinplanten of bekers. Laat de kinderen spelen in het bloementuintje vol rupsen.
Wat in de bak zit, lijkt op zand, maar er zit geen zand bij. De bloem gemengd met de olie voelt heel zacht en ruikt lekker. Het zand plakt goed, waardoor de kinderen er van alles mee kunnen maken. Je gaat het wel terugzien in je lokaal, vooral op matten.
Spelinloop | Rupsje Nooitgenoeg
Denk bij de spelinloop aan het materiaal dat je vast in je klas hebt, zoals het constructiemateriaal, klei, loose parts en ontwikkelingsmateriaal en bedenk hier opdrachten mee die bij het thema passen. Gebruik verder opdrachten van een methode voor voorbereidend schrijven zoals Krullenbol. Deze methode heeft speelse oefeningen op thema.
Spiegelen op de kralenplank
Span een elastiek over het midden van de kralenplank en laat de kinderen hier een insect van boven gezien gespiegeld op leggen. Denk aan een vlinder, een libelle, een lieveheersbeestje of een kever.
Bloemen met figurovorm
Deze leuke formats vind je op de site van Vouwjuf. De kinderen leggen felgekleurde bloemen waar de insecten op af komen.
Vlinders op het krijtbord
Laat de kinderen een vlinder op het krijtbord maken. Ideetjes:
- Teken het lijf en maak daarna de vleugels met twee handen tegelijk.
- Teken het lijf en maak de vleugels door de lemniscaat te tekenen. De kleuters kruisen hierbij de middenlijn.
- Maak een dubbele lemniscaat, zie foto, en geef de vlinder hierna ogen en voelsprieten.
- Teken een vlinder met vleugels die zijn gespiegeld. Maak versieringen op de vleugels.
Spelen met insecten
Zorg voor kleine speelfiguren van insecten. Laat de kinderen ze sorteren of gebruik ze in combinatie met de Grimm’s regenboog of (gekleurde) blokken.
Tellen met Rupsje Nooitgenoeg
Download de telkaarten die je op deze pagina vindt bij de downloads. De kinderen leggen het lijf van de rups volgens de telkaart.
Insectenrace
Gebruik het Racespel van Kleuteruniversiteit en tover het om tot een insectenrace door de vervoermiddelen te vervangen door insecten.
Bloemen maken – scope
Trek een scope bord om op een groot vel papier en tover de afbeelding om tot een bloem door er een stengel en bladeren bij te tekenen. Laat de kinderen een mooie bloem leggen met de scope.
Vleugels van vlinders
De kinderen versieren het lijf en de vleugels van een vlinder met klein materiaal.
Daag ze uit door de vleugels gespiegeld te versieren.
Je kunt ze ook alleen het lijf van de vlinder geven en de vleugels met klein materiaal gespiegeld laten leggen.
Insecten kleien en versieren
Laat de kinderen een insect kleien en eventueel versieren met strass-stenen of ander klein materiaal. Richting het einde van het schooljaar was onze klei aan vervanging toe en heb ik er van alles aan toegevoegd om erin te duwen. Hoeven we dat er ook niet meer uit te halen ;).
Knutselen | Rupsje Nooitgenoeg
Vlinder vouwen en gespiegeld versieren
Voor het lijf vouwen de kinderen een vlieger. Hierna vouwen ze de lange zijden nog eens naar het midden, waardoor de vlieger smaller wordt. Voor de vleugels gebruiken de kinderen dezelfde maat vouwblad als voor het lijf. Ze vouwen met zestien vierkantjes een hartje waarvan ze alle hoeken een klein beetje omvouwen.
Vrolijke vlinders
De kinderen tekenen een insect met zwarte wasco en kleuren dit in met waterverf.
Hongerige rups
Verf een rups op het verfbord.
Rups van muizentrapjes
Laat de kinderen een muizentrapje maken met groene repen papier. Plak het muizentrapje aan beide uiteinden dicht en teken de kop van de rups op rood papier. Knip de kop uit en geef de rups ogen, een neus en een mond. Plak de kop op het muizentrapje. Maak voelsprieten met chenilledraad.
Rups van een eierdoos
Knip een grote eierdoos in de lengte door, zodat je één lange rij over houdt. Verf deze groen. Verf het voorste ‘eierdopje’ in een andere kleur. Dat wordt de kop van de rups. Plak hier ogen en voelsprietjes op. Je kunt de kop ook maken door een rond vouwblaadje aan de rups te plakken en deze te versieren.
Ringenrups
Laat de kinderen van groene stroken papier ringen maken en deze ringen aan elkaar plakken. Dit is het lijf van de rups. Maak het hoofd van een rode strook papier en plak deze aan het lijf.
Fruit kleien
Klei het fruit uit het boek, laat het werk drogen of bak het en beschilder het.
Vlinder van koffiefilters
Laat de kinderen met stiften op koffiefilters kleuren. Leg de filters op een schotel met een laagje water en laat de verf uitlopen. Laat het werk drogen. Gebruik twee gekleurde filters als vleugels van een vlinder.
Cirkelrups – Knippen en plakken
Teken cirkels op een vel groen papier of laat de kinderen cirkels tekenen door ze iets cirkelvormigs om te laten trekken (glas, wc-rol, deksel). Geef elk kind zes cirkels en laat ze de cirkels uitknippen. De cirkels worden achter elkaar op een wit vel papier geplakt. Daarna tekenen de kinderen de kop van de rups op rood papier en knippen deze uit. Geef de rups ogen, een neus en een mond en maak voelsprieten van paars papier. Plak of teken poten onder de rups.
Rups van wc rollen
Knip een wc rol of keukenrol in kleinere stukjes. De kinderen verven de stukjes. Niet de stukjes aan elkaar en maak van één stukje een kop. Nu heb je een leuke rups.
Rupsje Nooitgenoeg vouwen
Vouw een rups van 16 vierkantjes. Knip twee rijen weg en knip hierna stukjes in zodat je de rups kunt vouwen (zie foto). Maak pootjes en voelsprieten van het papier dat je weggeknipt hebt.
Downloads | Rupsje Nooitgenoeg
Vlindervleugels – spiegelen
Geef de vlinders fleurige vleugels door te spiegelen. Voor deze activiteit heb je gekleurde ijslollystokjes nodig. Ik gebruikte die van onze schoolleverancier Heutink in de kleuren geel, blauw, groen, rood en bruin. Heb je een set zonder bruin, vervang bruin dan door oranje.
De activiteit bevat opdrachten waarbij 3 kleuren worden gespiegeld, opdrachten waarbij 7 kleuren worden gespiegeld en opdrachten waarbij de kinderen zelf de kleuren mogen leggen om te spiegelen of vrij, naar eigen inzicht.
Kriebelbeestjes zoeken
De kinderen oefenen de visuele waarneming en visuele discriminatie door in de insectenpot op zoek te gaan naar kriebelbeestjes. Ze pakken een zoekkaart en gaan naar deze beestjes op zoek. Dat kan op de volgende manieren:
- De kriebelbeestjes worden één voor één, willekeurig gezocht.
- De kriebelbeestjes worden in de rij zoals afgebeeld gezocht. Dit kan horizontaal, verticaal of diagonaal zijn.
Tip! Geef de kinderen een loep om het zoeken leuker te maken.
Telkaartjes Rupsje Nooitgenoeg
Tel mee en laat de rups groeien! Met deze telkaartjes oefenen de kinderen spelenderwijs de getalsymbolen t/m 10, het tellen en de kleuren.
Kleikaarten
Klei het lijf van de rups. De kinderen oefenen de getalsymbolen t/m 12 en de fijne motoriek.
→ Kleikaarten Rupsje Nooitgenoeg
Werkbladen Rupsje Nooitgenoeg
12 Werkbladen over Rupsje Nooitgenoeg, met onder andere tellen, zoek de schaduw, zoek precies dezelfde, letterkennis en auditieve analyse.
