Thema piraten | Lesideeën voor kleuters

Kringactiviteiten

Taalactiviteiten

Piraatje, zoek wat je mist uit de kist – geheugenspel
Leg enkele piratenspullen naast een schatkist in de kring. Praat er met de kinderen over. Wat zie je allemaal? Hoe heten de voorwerpen en wat kun je ermee doen?
Alle kinderen kijken goed naar de voorwerpen. De kinderen doen de ogen dicht. Er wordt een voorwerp weg geroofd. Dan mogen de kinderen weer kijken. Wat is er verdwenen?

De p van piraat – letterkennis
Bedenk woorden met de p van piraat. Schrijf ze op een vel papier. Geef de p telkens een andere kleur.

Ra, ra wat zit er in de schatkist? – woordenschat
Wanneer je een schatkist hebt, kun je hier een leuk spel mee doen. Stop een aantal voorwerpen in de schatkist. De kinderen mogen jou vragen stellen. Jij antwoordt alleen met ja of nee. Kunnen de kinderen raden wat er in de schatkist zit?

De rijmende rover – rijmen
Stop een heleboel spullen uit de klas in een schatkist. De piraat is vandaag in een rijmbui. Op alles wat hij ziet, verzint hij een rijmwoord. Luister maar eens. Doe dit een paar keer voor. Gebruik een hand-/vingerpoppetje van een piraat als je deze hebt.
Maar… soms komt er iets uit de kist waar de piraat geen rijmwoord op weet. Kunnen de kinderen een handje helpen? Rijm er samen op los.

Pa-pe-gaaien – auditieve analyse
Nodig: handpop van een papegaai (of andere vogel)
Tip! Werk je op school met ‘Met sprongen vooruit’, gebruik deze handpop dan.

Jij bent de piraat. Je zegt een moeilijk piratenwoord. Een kind heeft de papegaai vast en zegt het woord in stukjes na. Bijvoorbeeld: avonturen, a – von – tu – ren. Daarna wordt de papegaai doorgegeven aan een volgend kind.
Piratenwoorden: vlaggenstok, piratenvlag, enteren, kraaiennest, landrotten, schatkist, schatkistslot, schatkaarten, flessenpost, diamanten, geldstukken, goudstukken, zeerover, verrekijker, telescoop, golven, haaientand, hangmat, palmboom, eiland, slingertouw.

Diamantroof – luisteren
Nodig: een diamant
De kinderen zitten in de kring. Vertel een spannend verhaal over bijv. de kleine piraat. De kleine piraat komt terug van een lange dag roven op zee. Hij heeft een super mooie diamant geroofd. De kleine piraat is er heel blij mee. Maar, het wordt al donker. De kleine piraat gaat is moe van zijn tocht op zee en gaat lekker slapen. De diamant ligt natuurlijk dicht bij hem in de buurt, daar mag niets mee gebeuren.
’s Nachts komt er een rover die de diamant terug wil stelen. Lukt dit?

Eén van de kinderen speelt de kleine piraat en mag in de kring gaan liggen slapen. Achter hem/haar ligt de diamant. Het is muisstil in de klas. Wijs een kind aan dat de rover speelt. Dit kind sluipt naar de diamant en probeert de diamant te pakken. Hoort de kleine piraat iets, dan roept hij ‘Ahoi!’ De rover is betrapt en moet terug naar zijn plaats.
Lukt het de rover de diamant te pakken, dan wordt de kleine piraat wakker gemaakt. Het is ochtend en oh… de diamant is weg! Alle kinderen doen hun handen dicht. De kleine piraat mag 3 keer raden bij wie zijn diamant is.

Rekenactiviteiten

De 12 schatten van de piraat – tellen, de telrij, getalsymbolen, getalbeelden op de dobbelsteen
Verzamel 12 dezelfde doosjes (tip: doosjes van de schatkistijsjes of Red Band schatkistjes). Nummer de schatkistjes van 1 t/m 12.

Vertel de kinderen dat de piraat een heleboel schatten heeft geroofd.
Maar… de piraat kan maar tot 12 tellen. Deze activiteiten gaan dan ook over het tellen tot 12:

• Leg de schatkistjes in de juiste volgorde.
• Tel de schatkistjes. Tel verder vanaf een bepaald getal, tel terug, tel met sprongen.
• Gooi met 2 dobbelstenen. Kijk wat je gegooid hebt en pak het desbetreffende schatkistje.
• Speel diamantroof. De kinderen doen de ogen dicht. Er komt een piraat die één schatkistje weg mag pakken. De kinderen mogen weer kijken. Welk getal is weg?
  Maak het spel moeilijker door meerdere schatkistjes weg te halen. Welke getallen zijn weg én hoeveel schatkistjes zijn er nu weg?

De buit van de kleine piraat – schatten en tellen
Nodig: een schatkist, 12 diamanten, fiches, cijferkaartjes van de getallen 1 t/m ten minste 12

In de kring staat een schatkist. De buit van de kleine piraat. De kleine piraat is heel benieuwd hoeveel diamanten hij vandaag geroofd heeft. Maar ja, de kleine piraat heeft zo’n hekel aan tellen! Weet je wat, we gaan schatten hoeveel diamanten het zouden kunnen zijn.
Schud een keer met de schatkist. Zou er 1 diamant in zitten? Laat het cijferkaartje van de 1 zien. Als de klas vindt dat er 1 diamant in de schatkist kan zitten, leg je dit kaartje met de 1 naar boven in de kring. Vindt de klas dat dit niet kan, leg dit kaartje dan op de kop in de kring. Leg zo alle cijferkaartjes, tot ongeveer 15, in de kring.
Nu krijgen alle kinderen 1 fiche. Ze mogen bedenken hoeveel diamanten zij denken dat er in de schatkist zitten.
Om de beurt mogen een aantal kinderen hun fiche op het cijferkaartje komen leggen met het aantal dat zij in gedachten hebben.
Als alle fiches liggen bekijk je met de klas wat er neergelegd is. Welk cijfer is niet geraden? Waar liggen de meeste fiches en waar de minste?
Tijd om in de schatkist te gaan kijken. Wie heeft het juiste aantal geschat?
Maak dit spannend door de diamanten 1 voor 1 langzaam uit de schatkist te halen. Uiteindelijk komt de klas te weten wat er écht in de schatkist zit. Wie heeft dit aantal geraden?
De kleine piraat is blij dat zijn diamanten geteld zijn. Hij kijkt nog eens naar de diamanten, legt ze netjes in een rij en kan dan lekker gaan slapen.
Maar… ’s nachts komt er een zeerover langs die de diamanten ook wel erg mooi vindt. De kinderen in de kring slapen ook. De zeerover pakt een aantal diamanten weg. Als de kleine piraat ’s morgens wakker wordt schrikt hij zich een hoedje. Er zijn diamanten gestolen! Kunnen de kinderen raden hoeveel diamanten er weg zijn? Als dit lukt, brengt de zeerover de diamanten weer terug. Speel dit spelletje een aantal keer. Laat een kind de zeerover spelen.

7 Schatkistjes op een rij – seriëren
Verzamel 7 doosjes van verschillende grootte. Voor de activiteiten is het het fijnst om niet al te grote doosjes te gebruiken. Denk aan een lucifer doosje, smartiedoosje en doosjes die telkens een beetje groter zijn.
Gebruik grote diamanten, zoals glasstenen.

Hier volgen een aantal suggesties voor activiteiten met schatkistjes en het tellen tot 7:

• Leg de doosjes neer van klein naar groot.
  Wat is het kleinste/grootste schatkistje?
• Voor de volgende suggestie moeten de schatkistjes klein zijn en de diamantjes redelijk groot (bijv. glasstenen).
  Laat een handje diamanten zien. In welk schatkistje denken de kinderen dat deze diamantjes het best passen? Laat de kinderen raden, schatten en vertellen waarom ze dat denken. Probeer bij een paar schatkistjes of de diamantjes erin passen. In welk schatkistje passen ze uiteindelijk het best?
  Hoeveel diamantjes zitten er nu in dit schatkistje?
  Vraag de kinderen hoeveel diamantjes er zouden passen in een schatkist die een beetje groter is en een schatkist die een beetje kleiner is. Vul alle schatkistjes.
• Weeg de schatkistjes met een balans. Welk schatkistje is het zwaarst en welk kistje het lichtst? Leg de schatkistjes van licht naar zwaar.
  Zijn er schatkistjes even zwaar?
  Vul daarna enkele schatkistjes met diamantjes. In elk kistje evenveel diamantjes. Wat gebeurt er met het gewicht?
  Stop ook eens weinig diamantjes in de grootste schatkist en veel diamantjes in de kleinste schatkist. Welke schatkist zal het zwaarst zijn?

Piratenhandel – rekenbegrippen meer, minder en evenveel, tellen
Verkleed jezelf als piraat (ooglapje en hoofddoek) en deel muntstukken uit aan de kinderen. Houd een piratenveiling. De kinderen mogen piratenspullen kopen, ze moeten onderhandelen:
Vind je mijn ooglap meer of minder waard dan het zwaard? Waarom? Betaal je dan meer of minder?
Eén schelp kost twee kleine muntstukken, hoeveel kosten dan twee schelpen?
Twee kleine muntstukken zijn evenveel waard als één grote. Kun je dan met iemand muntstukken ruilen? Heb je dan evenveel, meer of minder?
Waarom kun je een muntstuk terugkrijgen als je betaald hebt?

Schatzoeken – oriënteren en lokaliseren
Maak een schatkaart, bijv. een plattegrond van de school. Geef op de schatkaart aan waar een schat verstopt ligt. Ga met de kinderen op zoek.
Of span een draad door de school die de kinderen moeten volgen, op zoek naar de schat.
Laat de kinderen zelf een schat verstoppen en schatkaarten maken.

Goudstukken tellen
Stop een heleboel munten, bijv. chocolademunten in een glazen pot.
De kinderen moeten schatten hoeveel goudstukken ze denken dat het zijn. Hoe kunnen we dit nu echt te weten komen?
Tel de goudstukken. Zijn dit genoeg goudstukken voor onze hele klas? Kunnen we de goudstukken verdelen? Blijven er goudstukken over? Stel allerlei vragen die de kinderen aanzetten tot denken en tellen.

De ketting – patronen ontdekken
Rijg verschillende kralenkettingen met verschillende patronen. Deze kettingen zijn de buit van de piraat. Ze zitten in een schatkist.
Haal de kettingen één voor één tevoorschijn. Laat de kinderen de volgorde afmaken. Welke kraal komt nu? Rijg deze kraal aan de snoer.
Tel de kralen aan een ketting. Blijf rond tellen. Hoe kant dat nou? Deze ketting heeft wel heel veel kralen. Zien de kinderen waar het tellen mis gaat?

Telversje – tellen tot 10 en terug
Ik ben de rode papegaai van de kleine piraat
ik ben de rode papegaai, waar hij tegen praat
ik kan een beetje praten
maar niet zo heel erg vlug
en als ik goed mijn best doe
tel ik tot 10 en ook weer terug
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10
10, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1
Ik ben de rode papegaai van de kleine piraat
ik ben de rode papegaai, soms ben ik wel eens kwaad
dan zeg ik rare dingen
je weet niet wat je hoort
dan zeg ik potjandoppie
en soms een heel vies woord.

Dans

Het thema ‘piraten’ is heel geschikt voor water- en zeedansjes. Hier enkele suggesties:

• Dans met de parachute. De kinderen staan in een kring en houden de parachute vast. De parachute is de zee.
  Zet een rustig, instrumentaal ‘zeemuziekje’ op. De parachute golft rustig. Maar dan wordt de zee woest! De parachute gaat flink op en neer.
  Laat de kinderen goed naar de muziek luisteren en golven op het volume of het tempo van de muziek.
  Wanneer je geen parachute hebt, kun je ook een groot, licht stuk plastic gebruiken. Dit geeft een extra mooi golfeffect.
  Gooi na een aantal keer oefenen visjes in de zee. Laat ze dansen.
• Dans met blauwe linten. Alle kinderen hebben een doekje of lint van crêpepapier vast. Ze dansen hiermee op de maat van de muziek.
  Laat de kinderen elkaar na doen. De kinderen vormen tweetallen en staan tegenover elkaar. Eén kind doet de bewegingen voor, het andere kind volgt.
• Dieren in de zee
  Welke zeedieren kan een piraat op zijn reis tegenkomen? Laat de kinderen deze zeedieren uitbeelden met op de achtergrond zee-muziek.
• Op het piratenschip
  De kinderen gaan in een lange rij op de grond zitten. De kinderen zitten met de benen gespreid naast het kind dat voor hen zit. We maken zo een heel lang piratenschip. Roei op piratenmuziek, bijvoorbeeld op het lied ‘Heen en weer’ van Kabouter Plop.