Thema kunst | Lesideeën voor kleuters
Kringactiviteiten & projecten
Boekentips
De mooiste prentenboeken voor het thema kunst met kleuters.
* Door op een boek te klikken, word je doorverwezen naar Bol. #affiliate
Projecten van Kleuteruniversiteit
Bij Kleuteruniversiteit vind je projecten bij het thema kunst. Hier mijn favorieten, door Karin en mezelf geschreven.
Tip! Het penseel vol verrassingen
Eerst stond er helemaal niks in dit boek.
Echt waar. Er was geen kloddertje verf en geen scheve streep te vinden.
Maar op een dag klom er een jongen naar binnen.
Hij dacht dat hij helemaal niet kon tekenen, maar het boek bleef niet lang leeg …
Ontdek het verhaal van de jongen en zijn penseel met dit project bij het kleurrijke boek vol spetters en spatten ‘Het penseel vol verrassingen’ van Tom McLaughlin. Het project bevat activiteiten over kleuren, vormen en kunst met aandacht voor taal, rekenen, muziek, drama, de fijne motoriek en de creatieve ontwikkeling met een lesaanbod van zo’n drie weken.
Kleur
Als een jongen een grote doos met kleurpotloden krijgt,
wordt zijn grauwe leven en de hele wereld met kleur gevuld.
Dit project over de kleuren is geschreven bij het fantasievolle prentenboek ‘Kleur‘ van Marieke ten Berge. Tijdens verschillende activiteiten op het gebied van taal, rekenen, muziek, Engels, spel en beweging en de creatieve ontwikkeling staat elke keer een andere kleur centraal.
Project kunst – Maurits Muis en Rembrandt
Reis met Maurits terug in de tijd.
Ontmoet de jonge Rembrandt en ontdek wat hem inspireerde.
Dit kunstproject is geschreven bij het boek ‘Maurits Muis en Rembrandt – De meester en zijn muis‘ van Ingrid en Dieter Schubert. In het project word je meegenomen naar het Mauritshuis, de woonplek van Maurits Muis. Duik met Maurits de geschiedenis in en kom meer te weten over Rembrandt. Het project bevat kringactiviteiten voor rekenen, taal en muziek en volop creatieve suggesties bij het thema ‘kunst’, waar je zeker drie weken mee aan de slag kunt.
Gratis lessuggesties van Lemniscaat
Voor uitgeverij Lemniscaat schrijven Karin en ik regelmatig les- en spelsuggesties voor op school en thuis bij hun prachtige prentenboeken. Je downloadt ze gratis op hun site. Hier enkele suggesties bij het thema kunst.
Kleur
Een jongen doet niets liever dan tekenen – zijn grauwe leven vult zich met kleur door de tekeningen die hij maakt. Zelfs op school veranderen de cijfers van zijn rekenwerk in de vrolijkste figuurtjes. Als hij van een vriend een grote doos met kleurpotloden krijgt, wordt zijn fantasie helemaal ontketend: waar hij ook komt, op de fiets, op het strand, in het donkere bos, vult hij zijn hoofd en de wereld met kleur.
Ik ben een kunstenaar
Ik ben een kunstenaar, ik kan niet stoppen met scheppen, alles inspireert me!
Download gratis lessuggesties bij het boek ‘Ik ben een kunstenaar’. Je vindt ze op de site van uitgeverij Lemniscaat en in het boek ‘Spelen met prentenboeken’.
Kringactiviteiten thema kunst
Taalactiviteiten
Kijken naar kunst
Toon een kunstwerk op het digibord en gebruik het als praatplaat. Stel er vragen bij over de dingen die zijn te zien.
Laat de kinderen ook in het kunstwerk te duiken door vragen als:
– Hoe zou het hier ruiken?
– Wat zouden de mensen denken?
– Welke muziek past er bij dit moment?
– Zou jij hier willen zijn
Tip! Gebruik Google Arts & Culture voor het kijken naar kunst.
Rijmpalet
Zet een leeg verfpalet in het midden en noem een woord waar de kinderen op gaan rijmen. Laat ze voor elk juist verzonnen rijmwoord een klein beetje verf in een leeg vakje van het palet spuiten. Rijm door tot het verfpalet is gevuld. Maak het schoon en ga verder met het volgende woord om op te rijmen.
Ik kijk naar kunst en ik zie …
Toon een schilderij waarop veel is te zien op het digibord. Speel het spel ‘ik kijk naar kunst en ik zie …’ Start zelf en noem iets. Laat het kind dat naast jou zit herhalen wat jij hebt genoemd en er iets aan toevoegen. Ga zo verder de kring rond. Lukt het de kinderen om alles te onthouden wat is gezegd en elke keer iets toe te voegen?
De k van kunst
Laat de kinderen woorden bedenken met de /k/ van kunst vooraan. Schrijf de woorden op. Laat de kinderen ook in het lokaal op zoek gaan naar dingen met de k-klank vooraan.
Rekenactiviteiten
Verf mengen
Meng de primaire kleuren verf samen met de kinderen. Oefen de namen van de kleuren en ontdek wat er gebeurt als je twee kleuren mengt. Laat de kinderen hierna een kunstwerk maken met de gemengde kleuren.
Wie is de kunstenaar?
Loop met een penseel in je hand door de kring en start met tellen: 1, 2, 3 … geef het penseel aan een kind. Hij staat op en telt verder. Hij geeft het penseel aan een volgend kind. Nu telt dit kind verder. Ga zo door tot de groep niet verder kan tellen. Begin opnieuw.
Van vol naar leeg
Vul enkele verfpotten van het verfbord met wat verf en serieër ze samen met de kinderen van vol naar leeg.
Muziek
Tijdens ons thema kleur & vorm gaf ik een aantal muzieklessen waarin de vormen centraal stonden. Deze muzieklessen kun je ook gebruiken bij het thema ‘kunst’.
Ik schreef er een blog over. Lees ‘m en haal er inspiratie uit voor jouw muzieklessen!
→ naar het inspiratieblog muziek
Liedjes & versjes | thema kunst
Liedjes
Kunst is…
Door: Tijl Damen
Kunst is maar net wat je zien wilt
Kunst is maar net hoe je het voelt
Het is niet mooi of lelijk
En het is niet goed of fout
Kunst is maar net maar je van houdt!
Kunst
Uit: Koekeloere
Het is de kunst iets te verzinnen
wat nog niemand heeft verzonnen,
waaraan niemand is begonnen.
Iets met hout of verf of steen,
helemaal van jou alleen.
Dus wat zal ik eens gaan maken?
Blote dames in een wei,
of een beeld met zonder armen,
of misschien een heel groot ei?
Het is de kunst iets te verzinnen
wat nog niemand heeft verzonnen,
waaraan niemand is begonnen.
Iets met hout of verf of steen,
helemaal van jou alleen.
Dus wat zal ik eens gaan maken?
Heel veel streepjes op een doek,
of een juffrouw met een glimlach
of gewoon een heel mooi boek?
Het is de kunst iets te verzinnen
wat nog niemand heeft verzonnen,
waaraan niemand is begonnen.
Iets met hout of verf of steen,
helemaal van jou alleen.
Weet je wat ik nu ga maken?
Kijk, een prachtig schilderij.
Een portret met heel veel kleuren…
helemaal alleen van mij.
Het is de kunst iets te verzinnen
wat nog niemand heeft verzonnen,
waaraan niemand is begonnen.
Iets met hout of verf of steen,
helemaal van jou alleen.
Rare vlekken
Het olifantje zit vol rare vlekken
en mama die zegt: sjonge dat is gek
ze ziet een rode en ze ziet een groene
en ook een blauwe en een bruine vlek.
Ze ziet nog heel veel meer gekleurde vlekken
en t puntje van z’n staartje dat is wit
dat komt ervan zegt mama fant tenslotte
wanneer je boven op je verfdoos zit.
Uit: Het grote liedjesboek
Rood, rood, mannetje
Jeroen Schipper
Rood rood mannetje, rood is mijn hoed
Rood is mijn buik en rood is mijn snoet
Rood, alles rood ja rood ben ik vandaag
Welke kleur ik morgen ben dat is wat ik vraag
Groen!
Oké zing maar met me mee…
Alles heeft een kleur
Alles heeft een kleur
ga maar eens kijken
het gras is altijd groen in elke tuin
bananen die zijn geel en biggetjes zijn roze
en oliebollen die zijn altijd bruin.
Alles heeft een kleur
ga maar eens kijken
een paprika, een bloemkool, een radijs
tomaten die zijn rood
en worteltjes oranje
en olifantjes die zijn altijd grijs.
Alles heeft een kleur
ga maar eens kijken
en vind je iets wat nog geen kleurtje heeft
dan pak je snel wat verf
en daarna ook een kwastje
waarmee je het dan zelf een kleurtje geeft.
Uit: Het grote liedjesboek
Versjes
Mijn portret
Ik pak m’n verf en m’n kwast
en maak een schilderij
wat zal het worden?
een portret
het lijkt precies op mij!
Piet penseel
Piet penseel,
Een kwastje op een steel.
schilderde in het geel,
iets raars, iets moois
iets van niets en toch zo veel.
want vroeg je hem wat het was
roep Piet Penseel
weet ik veel!
Alle kleuren van de regenboog
Er woonden zeven olifantjes in de dierentuin
de één was groen, de ander rood, de derde die was bruin.
De vierde blauw, de vijfde geel, de zesde die was zwart
de zevende oranje en die vond dat heel apart.
Maar ’t kleine zwarte olifantje vond het jammer dat
hij niet zoals zijn vriendjes ook een vrolijk kleurtje had.
Dus verfde hij zichzelf en na een uurtje was hij droog
nu heeft hij alle kleuren van de grote regenboog.
Ideeën voor de hoeken & spelinloop
Inrichting van de hoeken
Kunst in de huishoek
Tip van Charlotte Dematons
Hang kunst op in je lokaal en ook in de huishoek. Lijst bijvoorbeeld ansichtkaarten uit museumwinkels in of hang een poster van een kunstwerk in een lijst aan de muur. Je hoeft hier verder niets mee te doen, maar de kinderen zien dit keer op keer. Wie weet lopen ze vele jaren later door een museum en begint er een belletje te rinkelen: hé, dat hing altijd in onze huishoek! Zo komen jonge kinderen al in aanraking met kunst. Wissel de kunstwerken regelmatig.
Kunst uit het kleur- en vormenwinkeltje
In het kleur- en vormenwinkeltje kun je van alles kopen. Driehoeken, cirkels, vierkanten en rechthoeken. Blauwe, rode, gele, oranje… De winkelmedewerker bakt lekkere taartjes die de klanten graag komen kopen. Maak tijdens het thema kunst een kleur- en vormenwinkeltje in je klas. Laat de kinderen uit de huishoek er iets kopen en er een kunstwerk mee maken. Leg hiervoor een grote, lege schilderijlijst neer waarin het kunstwerk wordt gelegd.
Nodig:
* een aantal bakjes waarin de vormen gesorteerd kunnen worden (op vorm of op kleur)
* vormen uit de speelleermaterialen, zoals de cirkeldoos, de logiblokken
* een kassa
* winkelwagen
* tassen of mandjes
* portemonnee en geld
* telefoon
* kleur- en vormenmannetjes ter aankleding
* reclameposters (ook te downloaden onder het tabblad werkbladen)
* balans
* boodschappenlijstjes of logi-lijstjes, zie onder, waar de vormen die de kinderen gaan kopen op staan.
Je kunt de kinderen ook zelf lijstjes laten maken met plakfiguurtjes.
Winkelen met de logi-lijstjes
De logi-lijstjes zijn kleine boodschappenlijstjes voor de logiblokken. Ze lopen op in moeilijkheidsgraad. Op één logi-lijstje staan 3 of 4 opdrachten. Print de logi-lijstjes uit, knip ze uit en lamineer ze.
Bied de logi-lijstjes eerst een keer in de kring aan en leg ze daarna in het kleur- en vormenwinkeltje als boodschappenlijstjes.
Rollenkaarten
De rollenkaarten met illustraties uit de boeken van Marianne Busser en Ron Schröder zijn niet te downloaden via mijn site, vanwege de rechten.
Download hier neutrale rollenkaarten voor een winkel. De download bevat ook prijskaarten en andere handigheidjes.
In het museum
Richt een hoek in als museum. Zorg voor een kassa waar de klanten hun kaartje kunnen kopen. Hang kunstwerken op die bekeken kunnen worden en maak naambordjes voor de kunstwerken.
Geef het personeel dat in het museum werkt opdrachten. Laat hen schilderijen vervangen en nieuwe schilderijen bestellen, de bezoekers rondleiden en als zaalwacht de boel in de gaten houden.
Maak een zoekkaart door details van de kunstwerken te fotograferen en op een kaart te printen. De bezoekers gaan op zoek naar de kunstwerken die op de kaart staan. Hebben ze alles gevonden, dan mogen ze een cadeautjes uitzoeken in de museumshop.
Richt een restaurant in voor de bezoekers van het museum. Een groepstafel waar je tijdens de speel-/werktijd een tafelkleed over legt kan al voldoende zijn.
Het dinomuseum
Laat de kinderen tijdens de speel-/werktijd dino’s en fossielen maken. Fossielen kun je maken door afdrukken van dinopoten of schelpen in klei of zoutdeeg te maken. Richt een museum in met een (vitrine)kast en tafel. Zet hier de dino’s en fossielen op. Laat de kinderen naamkaartjes schrijven.
De kinderen maken toegangstickets voor het museum. Zorg voor een kassa met speelgeld en pasjes. Maak een plattegrond van het museum en maak een wegwijzer met daarop: restaurant, toilet, zaal, entree, museumwinkel. Richt eventueel een restaurant in. Een tafel met twee stoelen is al voldoende. Als je ruimte hebt, kun je ook een museumwinkel toevoegen.
Basisset dinomuseum
Deze download bevat toegangstickets, prijskaartjes voor de museumwinkel, speelgeld, rollenkaarten en richtingaanwijzers voor in het museum.
→ Download de basisset ‘dinomuseum’
Tip! Met een zoekkaart kunnen de kinderen gericht op museumbezoek gaan. Maak foto’s van details van de dino’s en fossielen in het museum en druk zes foto’s af op een blad. De bezoekers krijgen een blad met foto’s en blijven in het museum tot ze de zes foto’s hebben gevonden. Hierna kunnen ze wat lekkers bestellen in het restaurant.
In ons museum waren drie zalen (kasten en tafels waarop de dino’s stonden). De zaalnummers hingen erbij en de kinderen schreven het zaalnummer op de zoekkaart als ze een dino vonden.
Je eigen museum
Stel al het werk dat tijdens dit thema gemaakt wordt tentoon op een tafel in het lokaal. Drapeer een mooi kleed over deze tafel. Maak naambordjes voor elk kunstwerk. Nodig bezoekers uit om naar de tentoonstelling te komen kijken.
Bouwhoek – beeldhouwwerken
Laat de kinderen in de bouwhoek beeldhouwwerken maken. Hang ter inspiratie foto’s op van bekende werken.
Bouwhoek – Sterrennacht
Hang in de bouwhoek een bekend kunstwerk op op A3 formaat geprint of wanneer mogelijk groter. Kies bijvoorbeeld voor de Sterrennacht van Van Gogh. Laat het kunstwerken dienen als achtergrond en laat de kinderen er iets passends voor bouwen, bijvoorbeeld een dorp met huizen.
Spelinloop thema kunst
Denk bij de spelinloop aan het materiaal dat je vast in je klas hebt, zoals het constructiemateriaal, klei, loose parts en ontwikkelingsmateriaal en bedenk hier opdrachten mee die bij het thema passen. Gebruik verder opdrachten van een methode voor voorbereidend schrijven zoals Krullenbol. Deze methode heeft speelse oefeningen op thema.
Vormenkunst
Leg Logiblokken of mozaïekfiguren klaar en laat de kinderen er kunstwerken mee leggen.
Tip! Voeg lege schilderijlijsten toe (kringloop) en laat de kinderen de kunstwerken hierin leggen.
Figurovorm
Ga aan de slag met de vormen uit Figurovorm. Laat de kinderen hier kunstwerken mee leggen, los van de onderplaten die erbij zitten.
→ Op de site van Vouwjuf vind je een aantal leuke formats.
Kunst op de kralenplank
Print enkele afbeeldingen van kunstwerken en leg deze in het midden van een kralenplank. Laat de kinderen de rand leggen.
→ Download de kunstwerken voor de kralenplank
Mondriaan – tuff tray
Maak met papiertape lijnen in de tuff tray (activiteitenbak), op een tafel of op de vloer. Plak de lijnen zowel horizontaal en verticaal over elkaar, zodat er vlakken ontstaan. Leg allerlei vormen klaar, bijvoorbeeld de Logiblokken of mozaïekfiguren. De kinderen leggen de vormen in de vlakken.
Kunst met Hamertje Tik
Print de gouden schilderijlijsten, knip de binnenkant eruit en bevestig ze op een Hamertje Tik plank. De kinderen timmeren kun kunstwerk binnen de lijst.
De Stip
Vul de tuff-tray (activiteitenbak) met cirkelvormige voorwerpen in allerlei kleuren: vouwbladen, pompons, knopen, dopen. Je kunt de voorwerpen ook op een tafel of in een grote bak leggen. Leg pincetten bij de cirkels en lees het boek De Stip voor of bekijk het kunstwerk met cirkels van Kandinsky. Laat de kinderen zelf bedenken wat ze met de cirkels in de bak kunnen doen.
Kunst met doppen
Laat de kinderen met doppen kunstwerkjes leggen. Ik printte schilderijen met bloemen erop en liet de kinderen met doppen bloemen leggen.
Kunst met loombandjes
Laat met loombandjes op een kralenplank een kunstwerk maken.
Kunst met spiegels
Leg enkele spiegels neer en leg hier losse materialen bij zoals bloemen, schelpen, houtschijven, steentjes, doppen, diamantjes enzovoorts. Laat de kinderen een kunstwerk op of rondom de spiegel maken.
Kunst – dobbelspel
Schrijf met een (whiteboard)marker cijfers in een verfpalet. Het kind gooit met de dobbelsteen en legt een gekleurde pompon (of een gekleurd dopje, een knoop of fiche) op het cijfer gelijk aan het aantal gegooide ogen. Hij gaat door tot het verfpalet vol is.
Als meerdere kinderen het spel samen spelen, is degene die zijn verfpalet het eerst vol heeft de winnaar.
Variatie: Laat de kinderen de pompon met een pincet oppakken.
Mandala’s maken met loose parts
Laat de kinderen mandala’s maken met losse materialen of natuurlijk materiaal. Gebruik als basis een hoepel of ronde placemat.
Kunst met loose parts
Laat de kinderen vormen leggen of vormen opvullen met losse materialen. Gebruik verschillende ondergronden, zoals de vloer of een tafel, een theedoek met vakken of spiegels.
Kunst met taart
Laat de kinderen met een Woody op tafel een taart tekenen en deze daarna opvullen met kleine losse materialen,. Kunst met taart!
De zonnebloemen van Van Gogh – fijne motoriek
Print bloemen van de zonnebloem, waarbij het ronde hart in het midden goed is te zien. Leg zonnebloempitten of zwarte teldoppen op het hart van de zonnebloem. Laat de kinderen de pitten er met een pincet vanaf halen.
Tip! Gebruik echte zonnebloemen en laat de kinderen met pincetten de pitten uit de bloem halen.
Beeldende activiteiten | thema kunst
De zonnebloemen van van Gogh
Laat de kinderen een zonnebloem maken. Ze bedenken zelf hoe: knutselen, maken met K’nex, tekenen en uitknippen … Verzamel de zonnebloemen in een vaas.
Mondriaan
Plak stroken papiertape horizontaal en verticaal over een vel papier. Zorg ervoor dat er vlakken ontstaan. Laat de kinderen de vlakken inkleuren met verf in de kleuren geel, blauw, rood en zwart. Als de verf is opgedroogd, trek je de papiertape voorzichtig van het werk af. Laat de witte strepen die zijn ontstaan eventueel opvullen met repen zwart papier.
Amandelbloesem van Gogh
De kinderen tekenen takken op een vel (blauw) papier. Van vloeipapier maken ze bloesem en deze plakken ze op de takken. De kinderen kunnen propjes maken of kleine, vierkantje stukjes vloeipapier om de achterkant van een potlood vouwen en opplakken. Zo staat de bloesem iets omhoog.
Kunstwerken in een schoenendoos
Zet een schoenendoos op z’n kant en plak een afbeelding van een bekend kunstwerk tegen de achterzijde (aan de binnenkant). De kinderen bekijken het kunstwerk en bedenken iets wat hierbij past: mensen, dieren, bloemen, vervoermiddelen, meubelstukken. Ze knutselen of kleien dit en zetten het in de schoenendoos, voor het kunstwerk.
De cirkels van Kandinsky
Laat elk kind cirkels verven of kleuren met stift of wasco. Hang de cirkels bij elkaar op, zodat het kunstwerk van Kandisky ontstaat.
Foto’s geïnspireerd op Rembrandt
De kinderen gaan op de foto in kleding uit de tijd van Rembrandt. Let bij het maken van de foto’s op het licht. Laat zonlicht vanaf de zijkant komen.
Voor deze foto’s is een zwart doek gebruikt als achtergrond. De foto’s zijn met de camera van een tablet gemaakt. Voor de kleding kan gebruikt worden: kanten kleedjes, onderleggers van taarten, zwarte doeken, zwarte jasjes, zwarte lappen stof, witte strikken enzovoorts.
In de prentenboeken over Maurits Muis, heeft ook Maurits deze kleding aan. De kinderen gingen op de foto als Maurits Muis, dat is voor hen meer sprekend dan Rembrandt.
Het ei van Jeroen Bosch
Beplak een ballon met de techniek papier-maché. Verf het krantenpapier wit of plak een laatste laag met wc papier. Knip de bovenkant van het werk. Nu ontstaat het ei dat te zien is in de boommens van Bosch en ook terugkomt in het prentenboek ‘Bosch’.
Zelfportret – tekenopdracht
De kinderen tekenen zichzelf op een schildersezel.
Zelfportret met houtskool
De kinderen tekenen zichzelf (hun gezicht) met houtskool. Geef ze een spiegel om tijdens het tekenen in te kijken en laat van tevoren zelfportretten van bekende kunstenaars zien. Bespreek deze samen.
Uit de kunst!
Laat de kinderen zichzelf tekenen met zwarte stift en inkleuren met kleurpotlood. Laat ze het werk uitknippen. Laat ze daarna een korte muizentrap vouwen. Plak deze op een vel gekleurd papier en plak de tekening erop. Nu springt het zelfportret uit de kunst!
Laat de kinderen eventueel de rand van het kunstwerk versieren, zodat er een mooie lijst ontstaat.
Wij maakten dit werkje voor Moederdag, de kinderen tekenden mama.
Wonderlijke wezens – Jeroen Bosch
Laat de kinderen een ‘wonderlijk wezen’ tekenen. Hier hebben de kinderen getekend met zwarte wasco en hun werk met waterverf ingekleurd.
Downloads | thema kunst
Gouden schilderijlijsten
Gebruik de schilderijlijsten voor creatieve opdrachten bij het thema kunst:
- Laat de kinderen er kunstwerkjes in leggen met losse materialen zoals diamanten, glasstenen, schelpen, stokjes en doppen.
- Bevestig ze op de planken van Hamertje Tik en laat de kinderen er kunstwerken in timmeren.
- Gebruik ze als tekenformat en laat de kinderen er een tekening in maken.
- Teken een cirkel in de lijst en geef de kinderen de opdracht deze cirkel te verwerken in een tekening. De cirkel wordt bijvoorbeeld het hart van een bloem, een wiel van een voertuig of de kop van een dier.
- Laat de kinderen een zelfportret in de lijst tekenen.
De appelboom, Jeroen Bosch – telkaarten
Oefen het tellen en de getalsymbolen met deze kaarten. De kinderen kleien het juiste aantal appels in de boom of leggen rode (tel)dopjes op de boom.
Zelfportret, Jeroen Bosch – tekenopdracht
De kinderen tekenen zichzelf op een schildersezel.
