Gratis lesideeën, inspiratie en downloads voor kleuters vind je op Jufanke.nl

Juf Anke, leerkracht van een kleutergroep en eigenaar van Jufanke.nl
Over Juf Anke

Leuk dat je mijn site bezoekt! Ik ben Anke van Boxmeer, leerkracht op basisschool Roald Dahl in Sint-Michielsgestel. Sinds 2005 deel ik lesmateriaal op jufanke.nl. Ik wil hiermee inspireren en enthousiasmeren. Daarnaast ben ik werkzaam als (educatief) auteur voor Kleuteruniversiteit, verschillende vakbladen en uitgeverijen. Ook schreef ik mee aan twee boeken: Hallo allemaal! en Spelen met prentenboeken.
Foto: Merel van Dooren

Mijn projecten geschreven voor Kleuteruniversiteit vind je hier


Alles over ... Executieve functies

Waarom lukt het sommige leerlingen maar niet om hun werk op tijd af te hebben? Waarom heeft die ene leerling altijd extra uitleg nodig? Waarom zijn er in de klas steevast een paar rommeliger en chaotischer dan de rest? Hoe help je zulke leerlingen, terwijl je als leerkracht nu al je handen vol hebt?

Deze leerlingen hebben vaak problemen met de executieve functies. Ze begrijpen meestal heel goed het 'wat', maar worstelen met het 'hoe'. Jij kunt ze helpen, je kunt interventies doen en strategieën geven om de executieve functies te versterken.

Uit: Executieve functies versterken op school

Wat zijn executieve functies?

Je zou kunnen zeggen dat executieve functies manieren zijn waarop je je eigen gedrag stuurt. Denk aan iets plannen, je aandacht ergens bij houden, je impulsen onder controle houden en op tijd komen. Executieve functies zijn de regel- en aansturingsfuncties van de hersenen. Je hebt ze nodig in de dagelijkse praktijk en in het bijzonder bij het leren op school. Ieder mens heeft zijn eigen combinatie van sterke en zwakke executieve functies, waarbij de executieve functies niet op zichzelf staan, maar invloed hebben op elkaar en met elkaar samenwerken.

Executieve functies zijn een sterke voorspeller voor het schoolsucces, misschien nog wel meer dan de cognitieve bagage die een kind bezit. Zonder goede executieve functies kan een kind zijn intelligentie niet optimaal inzetten.

Tien executieve functies

* Inhibitie (impulsbeheersing) - Je denkt na voordat je iets onderneemt en kunt afleidende prikkels negeren.
* Werkgeheugen - Je houdt informatie in je geheugen vast en kunt deze bewerken.
* Planning en organisatie - Je maakt een plan en kunt dit ook daadwerkelijk uitvoeren. Je overziet een taak, weet informatie en materiaal te ordenen en komt tot een plan van aanpak. Je voert dit vervolgens volgens de bedachte stappen uit.
* Timemanagement - Je zet de dingen die je doet af tegen delen van tijd.
* Taakinitiatie - Je begint op tijd en efficiënt aan een taak. De voorbereidingen zijn getroffen en de benodigdheden liggen klaar.
* Emotieregulatie - Je gaat op een adequate manier met je emoties om en laat ze je functioneren niet belemmeren.
* Volgehouden aandacht - Je kunt je aandacht langere tijd ergens op richten.
* Doelgericht doorzettingsvermogen - Je bent in staat om een doel te formuleren of voor ogen te hebben, dit te realiseren en daarbij niet afgeleid of afgeschrikt te worden door andere behoeften of tegengestelde belangen.
* Flexibiliteit - Je kunt van de ene naar de andere taak schakelen en je plan herzien op basis van nieuwe informatie.
* Metacognitie - Je kunt reflecteren op je eigen handelen en de (sociale) situatie waarin je je bevindt.

Breinbestuurders
- bewust aan de slag met executieve functies -

Breinbestuurders zijn korte tussendoortjes waarbij elke keer een regel- of aansturingsfunctie van de hersenen (een executieve functie) centraal staat. Deze tussendoortjes kun je uit bijvoorbeeld een cadeaudoos grabbelen wanneer je even een momentje tijd hebt, zoals voor het naar huis gaan.

Maak de kinderen bewust van de invloed die ze zelf hebben op hun gedrag. Bespreek de activiteiten na: wat hebben we gedaan en wat heb je daarvoor nodig? en benoem de geoefende executieve functie ook in andere situaties.

--> Download de Breinbestuurders

executieve-functies, kleuters, kaartjes, tussendoortjes, oefenen, juf-Anke executieve-functies, kleuters, kaartjes, tussendoortjes, oefenen, juf-Anke

Stop! Help jonge kinderen met hun impulscontrole
- praktische suggesties voor kleuters -

Je bent net begonnen aan een voorleesverhaal, als er een ekster in de zandbak landt. De kleuters roepen en wijzen enthousiast. Weg aandacht. Of de kinderen zitten te wachten in de fruitkring en één kind heeft zijn peer al in zijn mond. Voor sommige kinderen is het lastig hun impulsieve reacties te beheersen. Met Karin schreef ik een artikel* met praktische suggesties om de executieve functie impulscontrole te oefenen. *Praxisbulletin nr. 6, 2021
--> Lees het artikel

kleuters, juf-Anke, impulscontrole, executieve-functies

Zet je EF-bril op
Stimuleer de executieve functies van jouw kleuters

Op een congres volgde ik een lezing over executieve functies bij kleuters. De lezing werd gegeven aan de hand van de informatie uit het boek Zet je EF-bril op van Sanne Feryn. Omdat dit boek specifiek ingaat op executieve functies bij kleuters, was ik hier heel benieuwd naar.

Zet je EF-bril op heb ik in één keer uitgelezen. Het boek is heel mooi en speels vormgegeven, ziet er overzichtelijk uit en bevat afwisselend interessante weetjes en praktische informatie. Het boek leest fijn en moeilijke termen worden in duidelijke taal uitgelegd. Dit is het meest verhelderende boek over executieve functies dat ik tot nu toe gelezen heb. Na het lezen ervan heb ik ook meteen zin om aan de slag te gaan. Ik heb zoveel informatie en tips gekregen waar ik wat mee kan dat ik klaar ben om aan de slag te gaan met het versterken van de executieve functies in de kleutergroep!

Executieve functies bij kleuters

Om in het dagelijks leven doelgericht te kunnen functioneren, moeten we ons gedrag kunnen sturen. Deze vaardigheid (zelfsturing) is afhankelijk van denkprocessen, namelijk executieve functies (EF). EF is dus een verzamelterm voor een set van hogere mentale processen die gepast gedrag in complexe of nieuwe situaties mogelijk maken. Er worden drie componenten onderscheiden:
- impulscontrole
- werkgeheugen
- cognitieve flexibiliteit

De ontwikkeling van executieve functies is een langdurig proces dat start in de vroege kindertijd en doorloopt tot in de late adolescentie (ca. 25 jaar). De kleuterleeftijd vormt de meest kritische periode voor de ontwikkeling van die EF. Het brein is tijdens de kleuterleeftijd nog het meest kneedbaar om deze functies te verwerven. De verbinding tussen neuronen in de prefrontale hersenen neemt spectaculair toe tussen vier en vijf jaar. Dit valt samen met het tijdstip waarop ook de kwaliteit van impulscontrole, werkgeheugen en cognitieve flexibiliteit opvallend toeneemt. De sterke groei in neuronale verbindingen in de prefrontale cortex houdt aan tot de leeftijd van zeven jaar, waarna een minder sterke groei kan worden vastgesteld.
Uit: Zet je EF-bril op

In de kleuterleeftijd zijn kinderen heel gevoelig voor het aanleren van executieve functies. Activiteiten die zich richten op het ontwikkelen van EF kunnen ertoe leiden dat het aantal kinderen met een laag ontwikkelde zelfsturing daalt, dat het aantal kinderen in het buitengewoon onderwijs afneemt en dat hun kansen op schoolsucces toenemen. Aan de slag dus!

Executieve functies versterken

In Zet je EF-bril op lees je per executieve functie wat je bij een kleuter ziet als deze functie niet goed ontwikkelt is en waarom het belangrijk is deze vaardigheid te beheersen. In een handig overzicht, met concrete voorbeelden wordt dit beschreven. Daarnaast bevat het boek ook een observatielijst, waarop je snel, voor één leerling, kunt aangeven waar hij moeite mee heeft. Als je dit gedaan hebt, zie je op welke executieve functie je in kunt steken om deze te versterken. Ondertussen word je jezelf meer bewust van de executieve functies.

Het boek bevat achtereenvolgens een algemeen kader over executieve functies, bouwstenen om de executieve functies te versterken en voorbeelden van toepassingen in de klas. Daarnaast zit er bij het boek een flinke set bijlagen met handige kaarten en afbeeldingen om direct te gebruiken. In het boek wordt beschreven waar deze kaarten voor dienen.

Aan de slag!

In deel 2 vind je de didactiek Zet je EF-bril op. Deze bestaat uit drie bouwstenen:
1. EF-interacties - Per interactie vind je heel duidelijke voorbeelden die je direct doe kunt passen. Er wordt geadviseerd de EF-bril in je klas te hangen met daarachter telkens twee glaasjes (interacties). Op deze interacties let je de komende tijd extra, tot je ze je eigen gemaakt hebben. Daarna zet je twee nieuwe glaasjes achter de bril. De interactieglazen vind je in de bijlage. Dit zijn bijvoorbeeld: geef het goede voorbeeld, denk hardop, gebruik spiegelspraak en reflecteer samen met de kleuters.
2. EF-activiteiten - Hier vind je volop activiteiten die je met de kleuters kunt doen. Denk aan kringspellen, maar ook prentenboeken en (gezelschaps)spellen. In het boek worden ideeën gegeven en titels genoemd. Fijn om dit praktische gedeelte in het boek te vinden!
3. EF-organisatie - Deze bouwsteen beschrijft hoe je kunt sleutelen aan de manier waarop andere activiteiten reeds aangeboden worden, zodat deze de ontwikkeling van EF beter ten goede komen.

Conclusie

Je hebt in het kort kunnen lezen wat Zet je EF-bril op beschrijft. Wil je meer weten en heb je behoefte aan praktische tips, lees dit boek dan echt zelf. Ik ben er heel enthousiast over en denk dat elke kleuterleerkracht dit boek zou moeten lezen (en dat is geen straf ;) ). Ben je nieuwsgierig geworden? Bekijk Zet je EF-bril op bij uitgeverij Die Keure.

Executieve functies bij oudere kinderen --> Het bovenstaande boek is geschreven voor kleuterleerkrachten. Onderaan deze pagina vind je een boek dat meer geschikt is voor oudere basisschoolkinderen en middelbare scholieren.

Aan de slag!

Je weet nu wat meer over executieve functies, maar ... wat kun je doen in de klas? Werk aan de interactie met de kinderen, doe activiteiten om de executieve functies te versterken en bekijk je organisatie. Houd daarbij altijd in je achterhoofd dat jij, de volwassene, heel belangrijk bent in dit proces. Kinderen zijn nog niet in staat om alles volledig zelf te regelen. Er is sprake van een ontwikkeling van 'door/met een volwassene' naar 'ondersteund door een volwassene', naar 'tips door een volwassene', naar 'zelf'.

Hier vind je een aantal tips:

Werk aan de executieve functies waarvan jij vindt dat het voor je groep nodig is. Je kunt niet aan alles tegelijk werken, dus maak een keuze. Wanneer je je keuze gemaakt hebt, werk je aan de interactie met de kinderen:
- geef zelf het goede voorbeeld, laat voorbeeldgedrag zien.
- denk hardop om de kinderen zo handvatten te geven. Bijvoorbeeld: ik zie dat het bijna tijd om op te ruimen is, ik kan niet meer zo lang spelen.
- geef spiegelspraak. Vertel welk gedrag je bij het kind ziet: Ik zie dat je ... (Ik zie dat je zit te wiebelen, ik zie dat je door de tuin rent, ik zie dat je doorspeelt). De kinderen worden zich zo bewust van hun eigen gedrag, terwijl jij het gedrag niet afkeurt. De kinderen sturen zelf bij. Wanneer ze dit niet doen, stel je na je constatering een vraag zoals 'Ik zie dat je staat te wiebelen, moet je naar de wc?' 'Ik zie dat je op de tafel zit, wil je een stoel pakken?' of je volgt je constatering op met een 'maar': 'Ik zie dat je door de bloemen rent, maar je moet op de stoep spelen'.
- doe alsof je het zelf niet weet en wacht af. Bijvoorbeeld: 'de juf zegt dat we moeten opruimen, wat moet ik nu doen?'
- geef de kinderen de hulpzin Stop, ik denk na en zeg het antwoord pas daarna.
- richt de aandacht van de kinderen op de zintuigen. Wat heb je nodig om naar een verhaal te luisteren? De oren (luisteren)? De ogen (kijken)? De mond (praten)? De handen (doen)? Zoek eenvoudige symbolen van deze zintuigen en hang de benodigde symbolen op voor de activiteit die je gaat doen. Wijs kinderen die moeite hebben met de executieve functies op het symbool wanneer ze onrustig worden.

Tijdens kringactiviteiten en de werkles kun je activiteiten doen die de executieve functies versterken. Denk aan kringspellen die een beroep doen op het geheugen en het reactievermogen, gezelschapsspellen waarbij de kinderen moeten omgaan met beurtgedrag, reactiespellen in de speelzaal en prentenboeken zoals Wat ging ik ook alweer doen?, Het geheugen van een olifant, Draakje Druk en Kleine Mol raast maar door.

executieve functies kleuters

Uitgeverij Pica heeft heel handige kaartjes met activiteiten (spellen) om de exectutieve functies te versterken. Je kunt de spellen met kleine groepjes leerlingen doen, maar ook met de hele groep. Er zijn twee sets kaarten, één voor jonge leerlingen en één voor de wat oudere leerlingen. Lees hieronder meer.

Let tenslotte op de organisatie van je onderwijs. Bekijk je lokaal. Zijn er niet teveel prikkels? Is je dagstructuur duidelijk en gebruik je dagritmekaarten? Weten de kinderen wat er van ze verwacht wordt?

Doordacht werken aan executieve functies
Aan de slag met Breinhelden

Er zijn al vele theoretische boeken over executieve functies verschenen. Een praktisch programma ontbrak. Daar brengen Esther Monfils en Belinda Herrewijn verandering in. Zij bedachten Breinhelden, een programma voor het doordacht werken aan executieve functies.

Breinhelden is een prachtig vormgegeven, fijn hanteerbaar werkboek. Het start met een hoofdstuk theoretische informatie, op een zeer toegankelijke manier geschreven. Je leest wat executieve functies zijn en hoe deze zich ontwikkelen. Daarna worden tien executieve functies beschreven met elk een voorbeeld uit de praktijk, waarin je zeker kinderen uit je groep zult herkennen. Na dit korte hoofdstuk volgt de introductie van de breinhelden Effi en Furon. Deze twee helden zijn er om de kinderen te stimuleren en motiveren. Ze hebben Breinkrachten die ze inzetten bij het leren en ontwikkelen. Die Breinkrachten zijn de executieve functies.
Breinkrachten zijn te vergelijken met spierkracht. Om meer spierkracht op te bouwen is oefening belangrijk. Dat is bij Breinkrachten niet anders: je vergroot ze door ze te trainen.

De Breinkrachten zijn:
* Onthoud- & Doekracht (werkgeheugen)
* Buigkracht (flexibiliteit)
* Stopkracht (responsinhibitie)
* Plan- & Regelkracht (planning en organisatie)
* Tijdkracht (timemanagement)
* Gevoelskracht (emotieregulatie)
* Aandachtkracht (volgehouden aandacht)
* Doorzetkracht (doelgericht doorzettingsvermogen)
* Startkracht (taakinitiatie)
* Spiegelkracht (metacognitie)

Elke Breinkracht heeft een symbool, een gebaar en een verbale ondersteuning. Zo worden ze snel en goed ingeslepen.

Het programma 'Breinhelden in de klas' bestaat uit twintig weken. In de introductieweken worden Effi en Furon en hun Breinkrachten geïntroduceerd. Daarna staan elke week twee Breinkrachten centraal. De Breinkrachten worden regelmatig herhaald. Elke week worden twee suggesties voor activiteiten beschreven die je in de klas kunt doen en die bijdragen aan het versterken van de Breinkracht (de executieve functie) die centraal staat. Deze activiteiten zijn korte spelletjes, opdrachten of suggesties voor een gesprek. Op één dubbele pagina worden de suggesties gegeven, zodat je in één oogopslag kunt zien wat die week centraal staat en wat je kunt doen. Daarbij worden ook handige weetjes en tips gegeven, die jou nog meer inzicht in de executieve functies geven. Zo wordt het makkelijker om een activiteit zelf aan te passen aan iets wat je al gepland had en word je je bewuster van alles wat je in de groep al doet aan het versterken van de executieve functies.
Achterin het boek vind je bijlagen die bij de activiteiten te gebruiken zijn. Deze zijn ook via internet te downloaden.

Breinhelden bij mij in de klas

Vorige week ben ik gestart met het programma Breinhelden in mijn kleutergroep. Na het lezen van deze uitgave, was ik erg enthousiast. Het programma ziet er heel werkbaar uit en zit goed in elkaar (zowel theoretisch als praktisch). Het vraagt wat extra tijd, maar zeker niet te veel en is inpasbaar in je eigen programma. Het maakt je vooral bewust van de executieve functies. Na het volgen van de twintig weken, heb je het jezelf vast zo eigen gemaakt dat je er zelf mee verder kunt gaan. Daarbij denk ik dat het mijn groep heel veel op kan leveren. De belangrijkste reden waardoor ik besloot hiermee aan de slag te gaan! Ik heb een kleutergroep waarin veel kinderen zitten die moeite hebben met responsinhibitie, waarin enkele kinderen maar niet aan de slag gaan (taakinitiatie) en daarna de aandacht moeilijk kunnen richten en anderen meteen roepen dat ze niet weten wat ze moeten doen (planning en organisatie / werkgeheugen). Ook emotieregulatie en flexibiliteit zijn nog wel eens lastig. Ik ben daarom heel benieuwd wat dit op gaat leveren. Al zijn het maar kleine stapjes en bewustwording, dan is mijn doel al bereikt.

Op maandag introduceerde ik de Breinhelden Effi en Furon. BAM! De kinderen waren meteen dolenthousiast! Helden! Gaaf! Geen helden die supersterk zijn, maar helden die hun brein trainen. We hadden een gesprek over 'ons brein'. Wat is dat? Wat doen we daarmee? Wat als we geen brein hadden? Na de kring renden de kinderen naar buiten en waren superhelden. Dat sloeg aan! Tijdens de werkles waren de kleurplaten van Effi en Furon (vooral voor de jongens!) niet aan te slepen en dat bleef de hele week zo.
De Breinkrachten introduceerde ik door korte verhaaltjes met Effi en Furon in de hoofdrol. Bij elke Breinkracht liet ik een symbool ziet en maakte ik het gebaar. De uitklappagina's zijn daarbij zeer handig. Je kunt de Breinkrachten uitklappen en ziet zo bij elke les het symbool, het gebaar, de verbalisering en uitleg. Na het verhaal praatten we over de kracht die centraal stond. Sommige kinderen konden ontzettend goed verwoorden waarvoor ze een kracht, bijvoorbeeld 'stopkracht' nodig hadden. Ik stond soms echt versteld en de antwoorden kwamen vaak uit onverwachte hoek. Voor het fruit eten zaten enkele kinderen klaar: 'Juf, ik gebruik mijn wachtkracht!' En zo werden er de hele week allerlei krachten bedacht. Eigenlijk kun je elk moment van de dag wel een kracht gebruiken. De kinderen hadden dat al heel goed door.
's Morgens bij binnenkomst vroegen ze al of we weer iets met Effi en Furon gingen doen en één kind kocht zelfs een carnavalspak van een superheld. Wat een enthousiasme! Introductieweek 1 zit erop. Ik ben zeer benieuwd of we dit enthousiasme kunnen vasthouden. Ik ga er in ieder geval voor!

--> Bekijk Breinhelden

Breinhelden - Doordacht werken aan executieve functies
Belinda Herrewijn en Esther Monfils
Uitgeverij Bazalt

Review - Wijzer in Executieve Functies

Merk jij ook dat kinderen in je klas het lastig vinden zelf taken op te starten? Of dat zij heel impulsief reageren op anderen? Vaak nemen we dit gedrag voor lief. Gek eigenlijk, want net zoals we inhoudelijke vaardigheden oefenen, kunnen we ook gedragsvaardigheden oefenen.

Toen ik bovenstaande tekst las op de site van uitgeverij Pica werd ik getriggerd door de zin 'kunnen we ook gedragsvaardigheden oefenen'.
Ja, ik heb kinderen in de klas die het lastig vinden om te starten met een taak en ja, ik heb kinderen in mijn groep die impulsief reageren! Ik probeer hun gedrag te begrijpen en geef ze handreikingen. Ik doe wat ik denk dat goed is, maar er is altijd meer mogelijk, er zijn altijd andere manieren. Ik wil deze kinderen meer bieden en ik wil meer leren. Ik ben heel benieuwd hoe de kinderen gedragsvaardigheden kunnen oefenen en start enthousiast met het bekijken van Wijzer in Executieve Functies (groep 1-4).

Met de Wijzer in Executieve Functies trainen kinderen hun executieve functies door het spelen van spelletjes. In het doosje vind je een handleiding met theoretische informatie over executieve functies en kaarten waarop spellen beschreven staan. Per executieve functie zijn er vijf kaarten.

In de handleiding staan de executieve functies heel helder beschreven aan de hand van een metafoor: het besturen van een boot. Na het lezen van dit hoofdstuk, zijn de executieve functies meteen een stuk duidelijker voor de lezer. Je weet welke functies er zijn en wat ze inhouden. Bij verschillende functies schieten namen van kinderen door mijn hoofd. Dit wil ik met dit kind oefenen en dat met dat kind! Ook op de kaartjes vind je terug wat de functie inhoudt. Handig!

Ik wil graag aan de slag gaan met deze kaartjes en ben heel benieuwd of ik een (kleine) gedragsverandering ga zien bij de kinderen die ik in gedachte heb. Daarnaast lijkt het me sowieso goed om de kaartjes eens te bekijken en de spellen te spelen. Als je goed weet welke executieve functies er zijn en hoe je ze kunt versterken, kom je zelf vast ook op spelletjes die bij bepaalde functies passen en wordt het uiteindelijk een vanzelfsprekendheid, een onderdeel van je manier van werken. Dat is waar ik naartoe wil.

Tijd om aan de slag te gaan!

--> Lees meer over Wijzer in Executieve Functies van uitgeverij Pica

executieve functies juf anke

executieve functies juf anke

Review - Executieve functies versterken op school

Bij uitgeverij Hogrefe zag ik het boek Executieve functies versterken op school van Joyce Cooper-Kahn en Margaret Foster. Omdat ik de laatste tijd veel hoor en lees over executieve functies, was ik benieuwd wat dit boek kon toevoegen.

In het eerste hoofdstuk lees je wat executieve functies zijn. Afgewisseld met voorbeelden uit de praktijk en stukjes theorie over het brein kom je meer te weten over de executieve functies. De informatie wordt helder beschreven en door de praktijkvoorbeelden tussendoor leest het makkelijk en blijf je geboeid. Hierna volgen hoofdstukken die beschrijven hoe je interventies kunt doen om de executieve functies te versterken. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen 'in het klaslokaal', 'op school' en 'bij de specialist'. Het hoofdstuk 'In het klaslokaal' vond ik het meest boeiend. Hier staan handreikingen in waar je ook in de onderbouw van de basisschool mee aan de slag kunt gaan. Het stuk over de school vind ik meer bruikbaar in de bovenbouw en op de middelbare school. De nadruk ligt hier op het plannen en organiseren.

Als je met de hele groep regelmatig en consistent aan de slag gaat, kan dit een verschil maken voor ongeveer tachtig procent van de leerlingen. Dat is al heel wat. Je hoeft hiervoor niet harder te werken, maar wel slimmer. Dat klinkt ook goed ;). Gebruik de afstemmingsinstrumenten plannen, tijd, herhalen en een positieve, juiste denkhouding ten opzichte van de leerlingen.
De vier doelen die de focus vormen van ons werk aan het executief functioneren zijn: de klascultuur, instructies voor plannen, klasroutines en de inrichting van de klas. Meer over deze afstemmingsinstrumenten en doelen lees je in het boek.

Het boek legt de nadruk op de 'koude' vermogens die over denken gaan zoals plannen en organiseren, werkgeheugen en taakmonitoring. Ik zou ook graag nog wat meer weten over de 'warme' vermogens, die over gedrag en emotie gaan zoals inhibitie, emotieregulatie en gedragsevaluatie. De warme en koude functies zijn in de dagelijkse praktijk echter nooit volledig gescheiden, het een staat altijd in relatie tot het ander.

Na het lezen van dit boek ben ik me weer meer bewust geworden van de werking en sturing van executieve functies. Die bewustwording vind ik het belangrijkst. Zo kan ik signalen in de praktijk oppikken, mijn handelen aanpassen en slimmer werken met de hele groep ;).

Wil je meer weten? Bekijk dan het boek Vergeten, kwijt en afgeleid van Joyce Cooper-Kahn. Dit boek is een opvoedwijzer om executieve functies bij kinderen te versterken. Ook heel handig voor thuis.

executieve functies versterken op school

 

download een gratis lespakket voor kleuters voor de vastentijd

een mooi voorleesboek voor kleuters over pasen

een boek over een eigenwijze geit, leuk voor de Kinderboekenweek

een mooi prentenboek voor kleuters van de schijfster van Help! Een verrassing!

Volop ideeën en inspiratie bij de mooiste prentenboeken voor kleuters van Juf Anke

Door op deze boeken te klikken word je doorverwezen naar Bol.com. #affiliate