Engels bij de kleuters | Lesideeën

Engels geven aan jonge kinderen is populair. Op steeds meer scholen wordt gestart met het geven van Engelse les aan groep 1. Zo ook op onze school. Daarbij vraag ik me wel af: wat zijn de voor- en nadelen van het geven van Engels in de kleutergroep? Geeft het voordelen op de langere termijn? Werpt de tijd die je erin steekt zijn vruchten af?
In HJK nummer 1 van 2019 las ik een artikel over Engels bij kleuters. Hierin wordt geschreven wat uit onderzoek over Engels aan kleuters gebleken is. Is het een goed idee, of beter maar niet doen?

Engels voor kleuters, een goed idee!

- Jonge kinderen pikken een vreemde taal snel op.
- Kinderen die op jonge leeftijd een nieuwe taal leren, ervaren minder spreekangst bij het gebruik van die taal dan kinderen die op latere leeftijd een nieuwe taal leren (Goriot, 2018).
- Kleuters die Engelse les krijgen hebben een betere kennis van de Engelse grammatica dan hun leeftijdsgenoten die geen Engels krijgen (Unsworth, 2015). Deze voorsprong wordt alléén behaald bij meer dan één uur Engels per week.
- De Nederlandse taalvaardigheid komt niet in het geding door Engelse les (Goriot, 2018).

Engels voor kleuters, geen goed idee!

- Kinderen uit de groepen 1 tot en met 3 die Engels krijgen hebben een kleine (en soms zelfs geen) voorsprong op de Engelse woordenschat in vergelijking met leeftijdgenoten die geen Engels krijgen (Unsworth, Persson, Prins & De Bot, 2015). Omdat de voorsprong zo klein is, kun je jezelf afvragen of het de tijd die je erin steekt waard is.
- Als volwassene is het aanleren van een nieuwe vreemde taal lastiger. Bepaalde klanken uit deze taal horen we niet meer en kunnen we ons niet eigen maken. Bij jonge kinderen gaat dit makkelijker. Toch blijkt: het aanbieden van één uur Engels per week lijkt het verstaan van Engelse klanken niet te bevorderen. Kleuters die Engelse les krijgen, zijn niet beter in het onderscheiden van verschillende klanken dan kleuters die geen Engels krijgen (Goriot, 2019).
- Wil je iets bereiken met het geven van Engels aan kleuters, dan zul je hier tenminste één uur per week aan moeten besteden. Dat is best veel. Wanneer je deze tijd niet hebt, is het geven van Engels dan wel effectief?

Inspiratieblog - Engels bij kleuters

Op de school waar ik werk, geven we Engels aan de kleuters. Eerst zijn we gestart met Engels in de groepen 5, 6, 7 en 8, het schooljaar daarop in 3 en 4 en tegelijkertijd gingen wij met de kleuters mee. Geïnspireerd door de workshop Engels met kleuters van juf Sanne op een inspiratiedag van Kleuteruniversiteit ging ik aan de slag.

Engels op het rooster
Elke week staan er zo'n twintig minuten voor Engels op het rooster. Dat is niet veel, maar herhaling is belangrijk, dus probeer ik het aangeleerde gedurende de week te herhalen.

Het aanbod
Ik start met het kiezen van de woorden die ik aan wil gaan bieden. Deze passen altijd binnen het thema waar we mee bezig zijn en zijn niet te moeilijk, zodat ze goed aansluiten bij de belevingswereld van de kinderen en het basis Engels. Zo zijn we het schooljaar gestart met 'hello', 'what's your name?' en 'my name is ...'. Daarna gingen we verder met het thema kleur en vorm en kwamen de kleuren in het Engels voorbij. Tijdens de herfst telden we beukennootjes in het Engels en lieten we blaadjes van de boom dwarrelen, die we vervolgens telden. Net voor Kerst kwam ik een schattig en eenvoudig liedje tegen over een kleine sneeuwvlok, waarbij de lichaamsdelen benoemd werden. De kleuters kregen een sneeuwvlok (watje) en lieten dit op een lichaamsdeel vallen dat ik benoemde. Zo leerden we de lichaamsdelen. Hierbij heb ik de woordenschataanpak Met woorden in de weer in m'n hoofd. Deze aanpak zegt dat je nooit te veel woorden tegelijk moet aanbieden en dat je ze moet clusteren. Kies drie tot vier woorden die bij elkaar passen en bied deze aan.
Op deze manier lukt het me, om zonder methode, bij elk thema iets passends te vinden. De kunst is om het eenvoudig te houden en om veel te herhalen, zodat het aangeleerde blijft hangen.

Engels spreken
Als ik Engels geef, praat ik de hele tijd in het Engels. Ik antwoord in het Engels als de kinderen iets vragen en corrigeer kinderen in het Engels. Voor de kinderen is het zo duidelijk dat dit het moment is waarop Engels geleerd wordt. Ze mogen op deze momenten ook Engels tegen mij praten. Op andere momenten in de week doen we dat niet. Dat werd wat verwarrend. Er waren op een gegeven moment kleuters die de kleuren niet in het Nederlands wisten, maar wel in het Engels. Dus hebben we afgesproken: als ik Engels praat, mag er Engels geantwoord worden.
Natuurlijk gebruik ik veel woorden die de kinderen nog niet kennen, maar met handen en voeten kom je heel ver! Ik beeld zoveel mogelijk duidelijk uit en herhaal, herhaal en herhaal. Ik doe voor en nodig de kinderen (met een gebaar) uit mee te doen. Daarbij heb ik wel geluk dat er een jongetje in mijn groep zit dat Engels spreekt. Hij begrijpt mij feilloos, ook als de andere kinderen het even niet meer snappen en zij volgen dan zijn voorbeeld.
En m'n eigen Engels? Tja, dat is ook niet al te best, maar voor kleuterniveau prima, zo heb ik ontdekt. Zo leer ik zelf, tijdens het voorbereiden, ook nog wat bij.

Activiteiten tijdens de les
Zoals ik al schreef, vertel ik veel in het Engels en maak ik daar gebaren bij. Ik nodig de kinderen uit mee te doen. Mijn lessen bestaan uit een korte introductie van de woorden die ik aan ga bieden. Ik vertel de woorden en wijs aan of laat zien wat het is en vraag de kinderen ze te herhalen. Hierbij gebruik ik veel materiaal. Nadat ik de woorden aangeboden heb, gaan de kinderen actief aan de slag. We tellen samen, wijzen kleuren aan of rennen in de speelzaal naar kleuren die ik in het Engels noem, wijzen lichaamsdelen aan, maken bewegingen (jump, turn around, sit down), lopen door de kring en begroeten elkaar met hello.
Vaak zoek ik ook een liedje over het onderwerp. Super Simple Songs heeft ontzettend leuke, eenvoudige liedjes voor kleuters. Op deze manier blijven de aangeboden woorden nog langer hangen.

Na de Engelse activiteit is het altijd tijd om naar huis te gaan. Enthousiast rennen de kinderen naar buiten en vertellen de ouders wat ze geleerd hebben. Eén keer leidde dat tot een klein misverstand. Een kleuters rende naar buiten en zei tegen haar moeder: 'circle!' Moeder reageerde met: 'wát zeg je nou! Sukkel? Dat zeg je niet!' Het meisje weer: 'circle, circle!' Tot het kwartje viel en moeder, samen met de andere ouders op het plein, begreep dat het Engels was ;)!

Do's bij het geven van Engels:

* Spreek tijdens de 'Engelse les' de hele tijd Engels. Om de wisseling van Nederlands naar Engels aan te geven kun je een leuk hoedje opzetten, een groepsknuffel gebruiken die Engels spreekt, een Engels liedje zingen ter introductie (zie Zinglish) of een vlag ophangen.
* Maak veel gebruik van gebaren en spreek langzaam.
* Herhaal.
* Lees Engelse prentenboeken voor, het liefst boeken die de kinderen al in het Nederlands kennen en boeken met veel herhaling.
* Respecteer de 'stille periode' bij de kinderen.

Meer lezen? Lees het artikel 10 Tips voor Engels bij kleuters.

Zinglish - Engels leren door middel van muziek

Op steeds meer scholen wordt al op jonge leeftijd begonnen met Engels. Een vreemde taal leer je makkelijker met behulp van liedjes en het muziekonderwijs krijgt gelukkig weer een steeds meer aandacht binnen de basisschool. Met deze feiten in gedachten is Zinglish ontstaan. Een idee van mijn Kleuteruniversiteit collega's Marlijn van Kempen, Sanne Ramakers en Jeroen Schipper. Met Zinglish kun je meteen aan de slag met zowel je muzieklessen als Engels! Zinglish is een liedjesboek met cd vol tweetalige liedjes om jonge kinderen al zingend vertrouwd te maken met Engelse woorden en uitdrukkingen.

In het boek vind je een heleboel liedjes onderverdeeld in 'Dagelijkse deuntjes', 'Leerliedjes' en 'Themaliedjes door het jaar heen'. Alle liedjes staan in zowel het Nederlands als het Engels in het boek. Je start met het aanleren van het Nederlandse lied. Daarbij maak je gebruik van de suggesties die gegeven worden op het gebied van spel, dans, drama en opdrachten. Vervolgens bied je het Engelse lied aan en worden dezelfde activiteiten ook op dit lied toegepast. Zo breiden de kinderen op een leuke, eenvoudige en effectieve manier hun Engelse woordenschat uit.

Jufanke.nl over Zinglish

Wat was ik blij toen Zinglish op de deurmat viel! Ik was zo benieuwd naar dit boek van Marlijn, Sanne en Jeroen. Alleen al de illustratie op de voorkant, gemaakt door Margot Senden, ziet er prachtig uit. Zo lekker vrolijk, zo gezellig. Ook in het boek vind je nog veel meer kleurrijke illustraties van Margot. Zinglish is een nieuw concept. Voor mij een heel nieuw woord. 'Zinglish', zingen en Engels leren. Hartstikke leuk bedacht. Dat moet gewoon een term gaan worden in onderwijsland!

In het boek vind je volop liedjes. De Nederlandse en Engelse versie worden helder naast elkaar weergegeven, meestal op del linker pagina. De suggesties bij het lied vind je dan op de rechter pagina. Met deze suggesties ben ik heel blij. Zo is het boek niet alleen een liedjesboek, maar kan het ook gebruikt worden voor je muzieklessen. Daarbij is het goed om meer met het lied te doen dan het alleen te zingen. Als je bij het Nederlandse lied bijvoorbeeld gebaren bedenkt en diezelfde gebaren ook maakt bij het Engelse lied, zullen de woorden sneller begrepen worden en inslijpen.
De routineliedjes zijn leuk als je eens wat anders wilt. Zing je al jaren hetzelfde goedemorgen lied? Wil je een ander lied voor het in de rij gaan staan? Dan bieden deze liedjes uitkomst. En saai wordt het niet snel, want de ene keer zing je het lied in het Nederlands en de andere keer in het Engels.
De leerliedjes zijn natuurlijk leerzaam en ook vaak te gebruiken. Ze gaan over de kleuren, lichaamsdelen, tellen, emoties, seizoenen, begrippen ...en passen binnen elk thema.
In het laatste deel van de bundel vind je themaliedjes die passen bij de seizoenen, het vieren van een verjaardag en Kerstmis.
De liedjes zijn allemaal te vinden op de cd, ingezongen door Jeroen Schipper. Ze zijn eigentijds, vlot en soms grappig. De muzieknotaties van de liedjes vind je achterin het boek, evenals een woordenlijst met Engelse woorden en enkele bijlagen.

Ik heb door dit vrolijke boek zin gekregen om aan de slag te gaan met Zinglish! Een tweede deel zou leuk zijn. Een deel met liedjes die passen bij thema's als ridders, ziek zijn, sprookjes, de brandweer, in huis, Pasen, carnaval en ga zo maar door.

Jufanke.nl over Zinglish 2

Zinglish 1 heb ik inmiddels vaak gebruikt in mijn kleutergroep. Soms om de vrolijke, gezellige Nederlandse liedjes aan te leren en vaak om ook het Engels te oefenen. De liedjes van Jeroen Schipper vallen bij de kleuters erg in de smaak. Zo beeldden we laatst nog de zes mooie kerstballen uit die uit de boom vielen. Kapot! Wat een lol bij de kleuters.
Ik ben dan ook blij met dit tweede deel van Zinglish. Wat meteen opvalt is dat deze liedjes niet zijn gekoppeld aan een thema of seizoen, zoals ik had gehoopt na deel 1. Het zijn juist wat algemenere liedjes die je op bijna elk moment kunt zingen. Ze gaan bijvoorbeeld over tanden poetsen, klaar om te gaan, grootmoeders klok, buiten spelen en boodschappen doen. Onderwerpen die ook of misschien juist thuis heel herkenbaar zijn. Dit deel is dus hartstikke geschikt om (ook) thuis te gebruiken. De kleuters zijn voorlopig nog niet uitgezongen!

Liedjes en spelletjes

Liedjes - Super Simple Songs

Google maar eens op 'Super Simple Songs', dan vind je leuke liedjes om te gebruiken tijdens je Engelse lessen. Wij zijn fan van What's your name? van Noodle and Pals, The shape song en Little snowflake.

--> Naar de site van Super Simple Songs

Super Simple Songs heeft ook Super Simple Tv, grappige filmpjes in het Engels. Je vindt ze ook op bovenstaande site.

Spelletjes

Op zoek naar leuke spelletjes om met de kleuters te doen en zo het Engels te oefenen? Eigenlijk is dat helemaal niet moeilijk! Denk maar eens aan de spelletjes die je gewoon in het Nederlands doet. Deze kun je ook in het Engels spelen. Zeker woordenschatspelletjes zijn heel geschikt.

How many behind me?
Wanneer je de getallen aanbiedt, kun je dit spel spelen. Vraag één kind in het midden van de kring te komen zitten en de ogen te sluiten. Wijs andere kinderen aan die zo stil mogelijk naar het kind sluipen en erachter gaan zitten. Vraag het kind dat de ogen gesloten heeft hoeveel kinderen er achter hem zitten. Als hij dit kan, antwoordt hij in het Engels, zo niet, dan vraag je de groep zijn antwoord te vertalen en tel je de kinderen samen nog eens in het Engels.
Tip! Het is ook leuk om voorwerpen achter het kind te laten leggen. Kastanjes of herfstbladeren in de herfst, sneeuwvlokken (watjes) in de winter enzovoorts.

Hit me!
Leg kaarten met daarop getallen, kleuren, vormen, een aantal of afbeeldingen van woorden die je aangeboden hebt op tafel. Twee tot vier kinderen gaan om de tafel staan en krijgen een vliegenmepper. Noem een woord in het Engels. Wie slaat het eerst met zijn vliegenmepper op de bijbehorende kaart? Dit kind krijgt de kaart. Ga verder met het volgende woord.

Run to ...
Speel het spel 'Hit me!' zoals hierboven beschreven, maar nu met de hele groep. Verspreid de kaarten in de speelzaal of op de speelplaats. Noem een woord en laat de kinderen naar de juiste kaart rennen.

Guess what?
Neem een woord in gedachte dat recent aangeboden is. Vertel de kinderen iets over dit woord in het Engels. Gebruik hierbij je mimiek en gebaren. Kunnen de kinderen het woord raden en lukt het ze om dit in het Engels te noemen?

Say something
Vertel iets aan de groep wat waar of niet waar is en wat te maken heeft met iets wat ze recent geleerd hebben, bijvoorbeeld: this is yellow en wijs op iets wat rood is. Als het waar is wat jij zegt, staan de kinderen op en springen op en neer. Is het niet waar, dan blijven ze zitten.

BOEM!
Zorg voor een speelgoedbom uit het spel Tik Tak Boem of een eierwekker die je in een cadeaudoosje doet (zodat de kinderen de tijd niet per ongeluk veranderen). Start de tijd. De bom of wekker gaat de kring rond. De kinderen noemen iets in het Engels. Geef aan wat dit moet zijn, bijvoorbeeld een kleur, getal, vorm, dier van de boerderij, lichaamsdeel ... Als de bom of wekker af gaat, geef je een opdracht met het woord dat het laatst genoemd is, bijvoorbeeld: frog werd het laatste genoemd: be a frog! Red is het laatst genoemd: point at someting red. Seven is het laatst genoemd: jump seven times!

Find a person
De kinderen lopen door de kring. Zeg: find a person who is wearing blue. De kinderen gaan op zoek naar iemand met blauw in de kleding en geven hem een hand. Geef hierna de volgende opdracht.

Prentenboeken in het Engels

 

Engelstalige liedjes

Tip: Zoek de liedjes op You-Tube

A brand new day
I can feel it in my hands------------- In my hands
I can feel it in my arms-------------- In my arms
I can feel it in my hips--------------- In my hips
I can feel it in my heart-------------- In my heart
I can feel it in my feet--------------- In my feet
I can feel it in my knees------------- In my knees
I can feel it in my toes--------------- In my toes
I can feel it in my nose -------------- In my nose
I can feel it!

Chorus:
It’s a brand new day
It’s a brand new day
It’s a brand new day
It’s a brand new day

It is time for school to start
Chorus:
It is time for school to start.
We'll do reading, math and art.
We'll all learn to be so smart.
It is time for school.

Verse:
It is time for school; it is time for fun.
It's a time for learning for everyone.
So, sit down; take a seat.
We are in for a treat.
It is time for school to start.

Goodmorning
Goodmorning, goodmorning,
how do you do?
I'm fine, yes, and thank you
tell me how are you?

Good-bye Song
Sung to the tune of Happy Birthday
Good-bye to you,
Good-bye to you,
Good-bye dear friends,
I'll see you again.

See you later, alligator!
We had a good day
And we learned so much
Now it’s time to say goodbye

See you later alligator
In a while crocodile
Had a thriller big gorilla
Bye bye butterfly
Gotta scat kitty cat
Out the door dinosaur.

Head, shoulders, knees and toes
Head, shoulders, knees and toes, knees and toes.
Head, shoulders, knees and toes, knees and toes.
Eyes and ears and mouth and nose,
Head, shoulders, knees and toes, knees and toes.

Five Little Monkeys
Five little monkeys jumping on the bed,
One fell off and bumped his head.
Mama called the Doctor and the Doctor said,
"No more monkeys jumping on the bed!"

Four little monkeys jumping on the bed,
One fell off and bumped her head.
Papa called the Doctor and the Doctor said,
"No more monkeys jumping on the bed!"

Three little monkeys jumping on the bed,
One fell off and bumped his head.
Mama called the Doctor and the Doctor said,
"No more monkeys jumping on the bed!"

Two little monkeys jumping on the bed,
One fell off and bumped her head.
Papa called the Doctor and the Doctor said,
"No more monkeys jumping on the bed!"

One little monkey jumping on the bed,
He fell off and bumped his head.
Mama called the Doctor and the Doctor said,
"Put those monkeys straight to bed!"

If you're happy and you know it
If you're happy and you know it clap your hands. (clap clap)
If you're happy and you know it clap your hands. (clap clap)
If you're happy and you know it then your face will surely show it.
If you're happy and you know it clap your hands. (clap clap)

If you're happy and you know it stomp your feet. (stomp stomp)
If you're happy and you know it stomp your feet. (stomp stomp)
If you're happy and you know it then your face will surely show it.
If you're happy and you know it stomp your feet. (stomp stomp)

If you're happy and you know it nod your head. (nod nod)
If you're happy and you know it nod your head. (nod nod)
If you're happy and you know it then your face will surely show it.
If you're happy and you know it nod your head. (nod nod)

If you're happy and you know it shout "Hooray!" (Hoo-Ray!)
If you're happy and you know it shout "Hooray!" (Hoo-Ray!)
If you're happy and you know it then your face will surely show it.
If you're happy and you know it shout "Hooray!" (Hoo-Ray!)

If you're happy and you know it do all four. (clap stomp nod Hoo-Ray!)
If you're happy and you know it do all four. (clap stomp nod Hoo-Ray!)
If you're happy and you know it then your face will surely show it.
If you're happy and you know it do all four. (clap stomp nod Hoo-Ray!)

Old MacDonald
Old MacDonald had a farm, E I E I O,
And on his farm he had some chicks, E I E I O.
With a chick chick here
and a chick chick there,
Here a chick, there a chick,
everywhere a chick chick.
Old MacDonald had a farm, E I E I O.

Old MacDonald had a farm, E I E I O,
And on his farm he had a cow, E I E I O.
With a moo moo here
and a moo moo there,
Here a moo, there a moo,
everywhere a moo moo.
Old MacDonald had a farm, E I E I O.

Old MacDonald had a farm, E I E I O,
And on his farm he had a pig, E I E I O.
With an oink oink here
and an oink oink there,
Here an oink, there an oink,
everywhere an oink oink.
Old MacDonald had a farm, E I E I O.

Ten little Indians
One little, two little, three little Indians
Four little, five little, six little Indians
Seven little, eight little, nine little Indians
Ten little Indian boys.

Ten little, nine little, eight little Indians
Seven little, six little, five little Indians
Four little, three little, two little Indians
One little Indian boy.

The wheels on the bus go round and round
The wheels on the bus go round and round.
round and round.
round and round.
The wheels on the bus go round and round,
all through the town!

The people on the bus go up and down.
up and down.
up and down.
The people on the bus go up and down,
all through the town!

The horn on the bus goes beep, beep, beep.
beep, beep beep.
beep, beep, beep.
The horn on the bus goes beep, beep, beep.
all through the town!

The wipers on the bus go swish, swish, swish.
swish, swish, swish.
swish, swish, swish.
The wipers on the bus go swish, swish, swish,
all through the town!

The signals on the bus go blink, blink, blink.
blink, blink, blink.
blink, blink, blink.
The signals on the bus go blink, blink, blink,
all through the town!

The motor on the bus goes zoom, zoom, zoom.
zoom, zoom, zoom.
zoom, zoom, zoom.
The motor on the bus goes zoom, zoom, zoom,
all through the town!