Lesideeën bij het thema geschiedenis

Ideeën voor de opening en afsluiting van het thema

De geschiedenis komt tot leven
Open het thema met de bouw of het team. Ieder teamlid gaat verkleed als een figuur uit de geschiedenis. De kinderen raden wie of wat wordt uitgebeeld en bij welke tijd dit hoort.
Suggesties: in een dinopak of onesie, als iemand uit het oude Egypte, als ridder, als schildknaap, als Napoleon, als Anne Frank, als ontdekkingsreiziger, als uitvinder, als jager, als iemand uit het oude Griekenland, als een bekende koning of koningin.

In het museum
Richt op een centrale plek in de school een museum in met voorwerpen uit de geschiedenis zoals potten, vazen, scherven, munten, speelfiguren van dino's, botten, schilderijen, gebruiksvoorwerpen van vroeger enzovoorts. Je kunt er ook voor kiezen een leeg museum te maken met tafels met mooie kleden erop en vitrinekasten. Zet hier boeken over de geschiedenis klaar. De kinderen worden uitgedaagd tijdens het thema dingen te maken voor in het museum. Aan het eind van het thema is het museum gevuld en kunnen ouders komen kijken.

De tijdmachine
Maak een grote tijdmachine van een doos, tafel bekleed met doeken of een kast. Zet de tijdmachine in een centrale ruimte of op de speelplaats. Wie of wat zou er in de tijdmachine zitten en naar welke tijd in de geschiedenis is de machine geweest? Verzamel de kinderen tijdens de opening rond de tijdmachine en onthul met een spannend geluid en eventueel stoom rondom de machine wie of wat erin zit.
Laat leerkrachten verkleed als een figuur uit de geschiedenis uit de tijdmachine komen of geef de directeur of conciërge de hoofdrol. Kies voor verschillende tijdperken uit de geschiedenis of zet één onderwerp centraal, waarover de kinderen de komende week gaan lezen en werken.

Toneelstuk n.a.v. een kinderboek
Neem een (prenten)boek over geschiedenis en speel het verhaal uit dit boek voor de kinderen na tijdens de opening.

Ridderfeest
Sluit het thema af met een ridderfeest. De kinderen komen als stoere ridders en deftige jonkvrouwen naar school. Ze gaan op ontdekkingstocht door het kasteel en spelen spannende spellen in elke kamer. Wanneer ze goed oefenen, worden ze tot ridder geslagen.
Het pakket bevat een uitnodiging, vijftien ridderspellen met bijlagen en een diploma voor een geslaagd ridderfeest.
--> Bekijk het Ridderfeest

Spellencircuit grootouders
Nodig de opa's en oma's uit voor een gezellig afsluiting waarbij ze samen met hun kleinkind spelletjes spelen.
--> Bekijk het spellencircuit 'grootouders'

Projecten over de geschiedenis

Dinoprojecten

Kies je voor het thema dino's om mee de geschiedenis in te duiken?
Voor Kleuteruniversiteit schreef ik twee dinoprojecten: 'Dino's bestaan niet', bij een prachtig prentenboek van Mark Janssen en 'Kees van Dijk' bij een humoristisch prentenboek van Elle van Lieshout, Erik van Os en Jan Jutte.

--> Bekijk het pakket 'Dino's bestaan niet'
--> Bekijk het pakket 'Kees van Dijk'

Plusproject 'Dinosaurussen'

Kijk, de dinoprofessor komt de klas in. Met dit plusproject voor beginnende lezers en rekenaars in een kleutergroep en groep 3 heeft iedereen het naar zijn zin!

Leer van alles over dino’s tijdens dit plusproject van Kleuteruniversiteit met reken- en taalactiviteiten en een creatieve opdracht, bij het boek ‘Willewete Dinosaurussen‘ van Jozua Douglas en Barbara van Rheenen.

--> Bekijk het plusproject 'Dinosaurussen'

Project Ridders

In dit project reis je naar de wereld van de ridders. Het project bevat taalactiviteiten, rekenactiviteiten, spel- en bewegingslessen, een muziekles en suggesties voor de hoeken aan de hand van het prachtige boek Willewete Ridders van Suzan Boshouwers en Marjolein Hund.

Tip! Bij het ridderproject maakte ik een rekenspellenpakket. Hierin vind je materiaal dat je tijdens de speel-/werkles of spelinloop in kunt zetten. Leuk om samen met het ridderproject te gebruiken.

--> Bekijk het project 'Ridders'
--> Bekijk het rekenspellepakket 'Schildknaapjes'

Project grootouders

Denk je aan kleuters en geschiedenis, dan wil je misschien liever niet ver terug in de tijd gaan. Onderwerpen uit de geschiedenis staan ver van kleuters af en zijn daardoor minder geschikt voor het creëren van een rijke spelomgeving. Het thema 'opa en oma' staat wel dicht bij ze én het is geschiedenis. Laat opa's en oma's maar eens vertellen hoe het vroeger op school was, waar ze mee speelden en welke apparaten ze in huis hadden. Geschiedenis! Voor Kleuteruniversiteit schreef ik twee projecten over grootouders, een peuterproject en een project voor groep 1/2.

--> Bekijk het project 'grootouders' voor peuters
--> Bekijk het project 'oma's en opa's' voor kleuters

Project kunst

Ga het Mauritshuis in, maak kennis met Rembrandt en bekijk kunst van lang geleden. De kleuters duikelen in het prentenboek Maurits Muis en Rembrandt met Maurits Muis de geschiedenis in en nemen een kijkje in het leven van Rembrandt.

--> Bekijk het project kunst - Maurits Muis en Rembrandt

Kringactiviteiten

Zoeken in boeken
Verzamel een aantal boeken met als thema 'geschiedenis' die je tijdens dit thema zeker voor wilt lezen. Kopieer uit elk boek één illustratie. Hang de illustraties bij elkaar op een zichtbare plaats in het lokaal. Vertel de kinderen dat zij de komende tijd naar deze illustraties op zoek gaan. Wanneer jij voorleest, letten de kinderen goed op. Zien ze een illustratie die in het lokaal hangt? Wanneer dit zo is, wordt dit boek 'afgecheckt'. Plak bijvoorbeeld een sticker op de illustratie of draai deze om. Ga door tot alle illustraties gevonden zijn. Dit kun je bijvoorbeeld gedurende twee weken doen.

Mijn tips voor boeken over geschiedenis:

Woordweb geschiedenis - voorkennis activeren en woordenschat
Maak met de kinderen een woord- of mindmap rondom het thema dat je hebt gekozen. Haal hun voorkennis op door ze te laten vertellen wat ze er al over weten. Noteer dit op een vel papier. Plak later afbeeldingen of foto's in het woordweb of laat de oudste kleuters tekeningen maken.

Kringactiviteiten dino's

Opgravingen
In de zandbak op de speelplaats zijn resten van dino's gevonden, wauw! Geef de kinderen schepjes, vergrootglazen en kwasten (verfkwasten) en laat ze op zoek gaan. De botten worden voorzichtig opgegeraven en schoongemaakt met de kwast. Geef ze een plek in het dinomuseum in de klas.

Variaties:
- Opgraven en de getallrij: Teken botten op vellen papier, geef ze een getal en lamineer ze. Verstop ze in de zandbak. Laat de kinderen de botten opgraven en in de volgorde van de getallenrij leggen.
- Opgraven en seriëren: Teken botten van verschillende grootte op vellen papier en lamineer ze. Verstop ze in de zandbak. Laat de kinderen de botten opgraven en op volgorde van klein naar groot leggen.
- Opgraven en plattegrond aflezen: Maak een plattegrond van de zandbak en geef met kruisjes aan waar je de botten hebt verstopt. De kinderen gaan gericht op zoek.

Dino's sorteren
Verzamel zoveel mogelijk speelfiguren van dino's. Zet ze in de kring. Sorteer de dino's met de kinderen. Leg hiervoor hoepels neer. Sorteer op wat de dino's eten, welke kleur ze hebben, stekels of geen stekels of grootte.

De gevaarlijke dino
Zet tien speelfiguren van dino's op een rij. Vraag een kind de ogen te sluiten. Wijs één dino aan. Dit is de gevaarlijke dino. Het kind opent de ogen en gaat bij de dino's staan. Hij wijst ze één voor één (in willekeurige volgorde) aan. Hoeveel dino's kan hij aanwijzen, voor de gevaarlijke dino begint te brullen? De groep brult, wanneer de gevaarlijke dino wordt aangewezen. Herhaal de activiteit. Wijst het volgende kind meer of minder dino's aan?

Stekels/ schubben
Sommige dino's hebben stekels of schubben op hun rug. Kies een kind dat dino is en in de kring gaat zitten. Hij maakt zich klein door op handen en knieën te gaan zitten en sluit zijn ogen. Leg wasknijpers naast het kind en wijs kinderen aan die om en om stilletjes naar de dino sluipen en een wasknijper (stekel) op zijn rug plaatsen. De dino probeert te voelen hoeveel wasknijpers er worden geplaatst of luistert goed of hij iemand hoort lopen. Laat hem na verloop van tijd raden: hoeveel stekels heeft hij op zijn rug?
Variatie: de dino mag kijken hoeveel wasknijpers er nog liggen. Weet hij dan hoeveel er op zijn rug zitten?

Stampende dino's
Noem woorden die met het dinotijdperk te maken hebben en laat de kinderen de woorden, als dino's, in klankgroepen stappen. Voor elke klankgroep stampen ze op de vloer.

Dino-eieren
Verzamel plastic eieren die open kunnen. Stop in elk ei een letter. Open een ei en laat de kinderen woorden bedenken met de letter in het ei.

Dinorace
Maak met vouwbladen een pad in de kring. Zet enkele dino's aan het begin van het pad. Laat de kinderen om de beurt voor een dino gooien en hem dit aantal vouwbladen vooruit verplaatsen. Welke dino is het eerst aan de andere kant?

Op dinojacht
Verstop een dino in het schoolgebouw of buiten. Print pootafdrukken van een dino of teken deze met stoepkrijt of Stabilo woody's. Leg / maak de pootafdrukken van de dino naar het lokaal. De kinderen volgen het spoor en ontdekken de dino. Herhaal de activiteit, maar laat de afdrukken nu achterwege. Verstop de dino en geef op een plattegrond aan waar hij is. Kunnen de kinderen deze locatie vinden?

Kringactiviteiten ridders

Kastelen bouwen
Bouw in de kring een kasteel met kleine blokken en doe hier een rekenactiviteit mee.
Suggesties:
- Vraag de kinderen uit hoeveel blokken ze denken dat het kasteel bestaat. Iedereen mag een gokje wagen, maar niemand mag naar het kasteel toe gaan om te tellen. Turf wat de kinderen raden. Pas als iedereen geraden heeft, mag een kind gaan tellen bij het kasteel. Gaat dat makkelijk? Is er een manier om de blokken beter te kunnen tellen? (Kasteel afbreken en de blokken naast elkaar leggen).
- Bekijk het kasteel vanuit verschillende aanzichten. Hoeveel blokken heeft het kasteel? Ziet het kasteel er van alle kanten hetzelfde uit? Hoe ziet het kasteel er van boven uit? Kan een van de kinderen ook een kasteel bouwen met dit aantal blokken?
- Laat de kinderen een bouwtekening van het kasteel maken. Maak het kasteel daarna stuk. Wie kan het kasteel opnieuw opbouwen?
- Verstop een speelfiguur van een ridder in of bij het kasteel. Laat een kind omschrijven waar hij is door plaatsbepalende begrippen te gebruiken.

Gouden munten
Verzamel gouden munten of euro's. Stop ze in een schatkist of een andere geheimzinnige doos/koffer. Op zolder in een kasteel vond je deze doos. Wat zou erin zitten?
Doe telspelletjes met de munten. Tel hoeveel munten er zijn, kijk of iedereen uit de klas een munt kan krijgen (is er dan genoeg?), hoeveel munten blijven er over als ik er 1 weghaal, als ik er 2 weghaal ... Kunnen de kinderen groepjes maken van 2 munten, groepjes van 5 munten? enzovoorts.

Variatie: Leg enkele munten op de bodem van de schatkist. Loop ermee langs de kinderen in de kring en laat ze kort kijken. Vraag na de ronde hoeveel munten het zijn. Wie heeft ze snel en verkort kunnen tellen? Leg een ander aantal munten in de kist en herhaal de activiteit.

Zwaardvechten
Geef twee kinderen elk een speelgoedzwaard. Pak getalkaarten of letterkaarten. Noem een getal of letter. Leg de kaarten één voor één op elkaar tussen de twee kinderen. Wanneer het genoemde getal of de genoemde letter verschijnt, steken de kinderen met het zwaard op de kaart. Het kind dat dit het eerst doet, krijgt een punt.

Rijmridders
Noem een woord dat met ridders te maken heeft, bijvoorbeeld kasteel, gracht, paard, prinses, lans. Geef een ridder de kring rond. Het kind dat de ridder heeft, rijmt op het aangegeven woord.

Het feestmaal
Dek een feestelijke tafel in de kring. Vertel dat de ridders vanavond een feestmaal hebben. De kok maakt het eten voor hen klaar. Verzamel kunststof fruit, groenten, brood, vlees en vis. Leg dit door elkaar neer. Laat de kinderen het verschillende voedsel sorteren. Geef hen daarna opdrachten, zoals: één van de ridders wil graag fruit eten. Geef hem wat fruit. Een andere ridder lust een groente en vlees. Geef hem dit. Ga zo verder.

De troubadour
De troubadour heeft belangrijk nieuws. Hij roept dit over de binnenplaats. Noem een zin en laat de kinderen deze nazeggen. Start met korte zinnen of woorden en breid dit uit naar lange zinnen.

Schilden
Teken een groot schild op een vel Engels karton. Laat de kinderen het schild versieren. Geef hen opdrachten waarbij ze goed moeten luisteren, zoals: leg een gele diamant in het midden op het schild. Leg een groene en een blauwe diamant onderaan. Leg een rode diamant tussen de groene en blauwe diamant.

Paardenrace
Zet enkele knuffels op Playmobilfiguren van paarden in de kring. Leg een pad van teldopjes voor de paarden. Verdeel de klas in twee groepen. Elke groep heeft een paard. Om de beurt gooien de groepen met de dobbelsteen en verzetten hun paard het aantal dopjes gelijk aan het aantal gegooide ogen. Welk paard is het eerst aan het eind en wint de race?

Torens
Bouw torens van verschillende hoogte in de kring door blokken op elkaar te stapelen. Dit zijn de torens van het kasteel. Laat de kinderen de torens op volgorde zetten, van laag naar hoog.

Spelletjes

* Ridder mag ik oversteken? (ipv Schipper mag ik overvaren?)
* Toren stapelen. Wie kan de hoogste blokkentoren bouwen?
* De slapende ridder (ipv reus). In een hoekje van de speelzaal ligt de ridder te slapen. De kinderen sluipen naar hem toe. Op een gegeven moment wordt de ridder wakker. Hij moet de kinderen tikken.
* Ridder, kom uit je kasteel (ipv Vos kom uit je hol)
* Paardendans. Laat de kinderen op muziek door de speelzaal stappen, draven en galopperen.
* Stokpaard rijden.
* Er zat een klein prinsesje huilend op een steen (ipv zigeunermeisje).

Mooie boeken over de geschiedenis

Dat wil ik later ook!
Vivian den Hollander en Dagmar Stam - Van Holkema & Warendorf

Ieder jaar schrijft Vivian den Hollander een nieuw avontuur over Lisa en Jimmy rond het thema van de Kinderboekenweek. Dit jaar is het thema 'geschiedenis' en dus duiken Lisa en Jimmy bij opa en oma in huis de geschiedenis in. Ze helpen met het opruimen van de rommelkamer, want opa en oma gaan verhuizen. Er komt van alles tevoorschijn: oud speelgoed, foto's van vroeger én de oude politiepet van opa. Jimmy vindt die pet hartstikke leuk en bedenkt dat hij later agent wordt. Lisa wordt liever dierendokter en vindt in de kringloopwinkel een mooie doktersjas.

Dat wil ik later ook! is een fijn voorleesboek over vroeger, nu en de toekomst. In het eerste verhaal ga je terug in de tijd, in het tweede verhaal ga je met Lisa en Jimmy naar de kringloopwinkel en in de verhalen die daarop volgen spelen Lisa en Jimmy een rollenspel: ze spelen wat ze later willen worden.

De verhalen over Lisa en Jimmy passen goed binnen de belevingswereld van kleuters. Ze zijn herkenbaar geschreven, vrolijk en grappig. Het wordt niet spannend of eng, wat de voorleesverhalen juist zo fijn maakt voor jonge kinderen.

De illustraties van Dagmar Stam passen goed bij de vrolijke kleutervriendjes en maken de boeken over Lisa en Jimmy herkenbaar.
Het boek is voor een klein prijsje verkrijgbaar en dus leuk om voor te lezen tijdens de Kinderboekenweek.

Kolletje & Dirk - Het grote ridderfeest
Pieter Feller & Natascha Stenvert - Luitingh-Sijthoff

Naar dit boek keek ik uit! De laatste jaren verschijnt er elk jaar een verhaal over Kolletje en Dirk bij het thema van de Kinderboekenweek. Omdat de kleuters Kolletje en Dirk zo leuk vinden, en ik zelf natuurlijk ook, is dit nieuwe verhaal meer dan welkom. Gisteren las ik 'Kolletje gaat naar school' uit. De kleuters hebben ontzettend gelachen om Patrick poeptoeter en meneer De Jong die elke keer zegt: 'dag kleine vriendjes. Ook in dit verhaal komen Patrick en meneer De Jong voorbij.

De stad is jarig en daarom wordt er een groot middeleeuws feest gehouden. Kolletje en Dirk vragen zich af hoe oud de stad is. Opa Snor legt het uit. Hij gaat de geschiedenis in en vertelt over het ontstaan van de stad en de functie van een kasteel. Op school komt meester Lucas als troubadour de klas in en zingt een ridderliedje. De kinderen praten over het feest en denken na hoe ze verkleed willen gaan. Kolletje weet het al, zij gaat als ridderes.
In vier korte verhalen wordt naar het ridderfeest (het vijfde verhaal) toegewerkt en in elk verhaal spreekt Kolletje de bekende spreuk: Katharina, Orselia, Laetitia uit. De verhaaltjes zijn ideaal om voor te lezen tijdens het pauzemoment in de klas of thuis voor het slapen gaan. Ze zijn zo vrolijk, grappig en luchtig, waardoor je na het verhaal weer opgewekt verder gaat of 's avonds lekker in slaap valt. De illustraties van Natascha Stenvert zijn ook altijd erg leuk. Klein, kleurrijk, grappig en met oog voor detail. Met Kolletje en Dirk wordt de Kinderboekenweek zeker een feestje!

Liedjes over dino's en ridders

Kinderen voor Kinderen - En toen?

Liedjes over dino's

Mijn dino - Jeroen Schipper
In de bundel 'Rood, rood mannetje' van Jeroen Schipper vind je dit swingende dino-liedje.

Hé papa mag ik vandaag mijn dino mee
Je dino mee
Ja, mijn dino mee
Oh lieve papa mag ik vandaag mijn dino mee
Vraag maar aan je moeder of het mag
Hé mama mag ik vandaag mijn dino mee
Je dino mee
Ja, mijn dino mee
Oh lieve mama mag ik vandaag mijn dino mee
Vraag maar aan de meester of het mag

Die dino dinosaurus, die dino dinosaurus
Die dino dinosaurus, die dino dinosaurus
Die dino di-di-di die dinosaurus

Hé meester mag ik vandaag mijn dino mee
Je dino mee
Ja, mijn dino mee
Oh lieve meester mag ik vandaag mijn dino mee
Vraag maar aan de juffrouw of het mag

Hé juffrouw mag ik vandaag mijn dino mee
Je dino mee
Ja, mijn dino mee
Oh lieve juffrouw mag ik vandaag mijn dino mee
O. k., o. k., neem dat beest maar mee

Die dino dinosaurus, die dino dinosaurus
Die dino dinosaurus, die dino dinosaurus
Die dino di-di-di die dinosaurus.

Ik ben een dinosaurus
Ik ben een dinosaurus
ik wandel door het bos
normaal heb ik een bandje om
maar nu mag ik eens los

o yeah (knip) o yeah (knip) o yeah (knip knip)
o yeah (knip) o yeah (knip) o yeah (knip knip)

tussenspel:
na naa na naa na naa (klap)
na naa na naa na naa (klap klap)
na naa na naa na naa (klap)
na naa na naa na naa (klap klap)

en ik ben een giraffe
mijn haar zit door elkaar
dat komt ik ken geen kapper
met een metershoge schaar

ik ben een pterodontl
ik leef allang niet meer
waarom dat weet ik ook niet goed
men vraagt dat telkens weer

ik ben een armadillo
en eet het liefste 's nachts
dan rijdt er geen verkeer
en schrik ik niet zo onverwachts

ik ben de waterbuffel
verveel me altijd dood
ik krijg ook nooit een knuffel
al geef ik wel graag een poot

ik ben de ijsbeer Olaf
ik leef bij strenge vorst
maar koud heb ik het nooit
want ik heb haren op mijn borst

WANT IK HEB HAREN OP MIJN BORST, O YEAH!

Dino-dinges
Lang, heel lang geleden
toen er nog geen mens bestond
liepen er al grote beesten
op de aarde rond

Ze briesten en ze beten
en ze hadden een lange nek
maar ik weet niet hoe ze heten
want die namen zijn zo gek.
dinodinges, brontodinges
en tyrodingesrex
Ik geef ze wel een eigen naam
een leuke, of iets geks

Waggelsaurus, huppelsaurus
dikke vette potensaurus
fladdersaurus, knuffelsaurus
bolle buikenrex
minisaurus, megasaurus
papa- en een mamasaurus
happosaurus, bijtosaurus
lange nekkenrex

Lollisaurus, dropposaurus
frites met mayonaisesaurus
supersaurus, discosaurus
neusgaten-rex
stekelsaurus, pokosaurus
voetbal-, tennis-, pingpongsaurus
wiebelsaurus, vliegersaurus
zwiebelstaartenrex

En al mijn eigen dinobeesten
bij elkaar in de kast gezet
en als ik dan zo naar ze kijk, dan lijkt het
lijkt het net
alsof er eentje grommend zegt,
ik heb dan wel een gekke naam
maar bijten dat kan ik echt.

Een dino
Dit liedje is van Koekeloere en te vinden op YouTube.
Wat ik het allerliefste wil
dat ik een echte dino had
dan mag hij slapen in m'n bed
we gaan samen in het bad.

Als ik ga rijden op zijn rug
dan ben ik hoger dan ons huis
en na een rondje door het park
brengt mijn dino me weer thuis.

Ik neem m'n dino mee naar school
en hij zit naast me in de klas
we spelen samen in de tuin
lekker rollen in het gras.

Maar mama vindt dat het niet kan
zo'n grote dino in de straat
en weet je wat ze heeft gezegd?
Dat een dino niet gestaat.

Misschien heeft mama wel gelijk,
want echte dino's zijn heel groot.
Hij zou niet passen in m'n bed
en niet passen op m'n schoot.

Ze zijn te groot voor onze tuin
dan zou het gras bedorven zijn
dus is het eigenlijk maar goed
dat ze uigestorven zijn.

Liedjes over ridders

Vijf stoere ridders
Juf Joanna van Toontje Hoger Muzieklessen bedacht het lied 'Vijf stoere ridders'. Een leuk aftellied voor de Kinderboekenweek.

--> Naar de bladmuziek

Ridderlied
Ik ben een ridder met een baard.
Ik zit graag voor de open haard
ik eet gebraden kip en zwijn
en drink veel bier en rode wijn
de minstreel speelt op haar gitaar
ha, ha, wat doet die nar toch raar
ja-pa-pa-pa, tra-la-la, la, la.

Ik ben een ridder met een paard
ik heb een harnas en een zwaard 
hoor ik daar nou prinsesgegil?
Ik prik die draak zo in zijn bil
Ik pak hem bij zijn groene staart
en smijt hem in de open haard
ja-pa-pa, pa, tra-la-la-la, la, la.

Hop, hop, twee ridders in galop
Hop, hop, twee ridders in galop,
twee ridders op een draf,
heuvel op en heuvel af.
Ze komen bij een torenpoort, klop, klop,
heeft iemand ons gehoord?
Een wachter zegt: Treed binnen, treed binnen
het feest gaat zo beginnen!

Stoer en sterk
Stoer en sterk, met schild en zwaard,
zit ik stevig op mijn paard
ik vrees geen enk'le edelman
ik ben voor niets en niemand bang!

Ridder Martijn en ridder Koen
1. Ridder Martijn en Ridder Koen zeurden bij de koning: We hebben niks te doen.
Kom,zei de koning, versla dan eens een draak.
Een draak? Hè nee, dat doen we al zo vaak.

2. Ridder Martijn en Ridder Koen zeurden bij de koning: We hebben niks te doen.
Kom,zei de koning, red dan eens een prinses.
Een prinses? Hè nee, we hebben er al zes.

3. Ridder Martijn en Ridder Koen zeurden bij de koning: We hebben niks te doen.
Kom,zei de koning, ga rijden op het paard.
Het paard? Hè nee, dat zwiept zo met z’n staart.

4. Ridder Martijn en Ridder Koen zeurden bij de koning: We hebben niks te doen.
Kom,zei de koning, regeer dan maar het land.
Ga zitten op de troon. Ik ga wel aan de kant.

5. Ridder Martijn en Ridder Koen moesten toen regeren.
Wat was er veel te doen. Steeds dat gezeur, steeds wat aan de hand.
En de koning? Die lag voortaan op het strand.

Ideeën voor de hoeken | dino's en ridders

Algemene ideeën

De bibliotheek
Maak een bibliotheek in de klas. Hier kunnen kinderen in werken en kinderen boeken komen lenen. Zorg voor veel boeken, pasjes, een scanapparaatje, een computer of toetsenbord.
Zet een tafeltje met stoelen of zitzak in de bieb, zodat de kinderen er ook lekker kunnen lezen.

De leeshoek
Gezellig, een leeshoekje in de klas waarin je even weg kunt duiken in een boek. Leg een zitzak, kussens of matras in de leeshoek en zet een aantal boeken overzichtelijk neer.

Boekenbingo!
Leg in een hoek een stapel boeken neer. Maak een bingokaart met daarop illustraties uit deze boeken. De kinderen bladeren in de boeken en gaan op zoek naar de illustraties. Als ze er één vinden, strepen ze deze door op hun bingokaart. Ze zoeken door tot ze BINGO! mogen roepen.

Ideeën bij het thema dino's

Onderzoeksplek
Richt de themahoek in als onderzoeksplek, waar de paleontologen hun werk kunnen doen. Leg kluiven voor honden neer. Dit zijn de dino botten. Leg er eventueel wat nat zand op en een vuilniszak eronder. De paleontologen maken de botten met een kwast schoon. Met hun camera maken ze er foto's van. Leg een spoor van dinopootafdrukken vanuit de hoek. De kinderen kunnen dit spoor volgen naar weer een nieuwe plek voor een onderzoek.
Zet speelfiguren van dino's neer. De paleontologen kunnen hun vondst met deze dino's vergelijken.

Bouwhoek
In de bouwhoek maken de kinderen hokken voor de dino's, zodat ze niet ontsnappen. Ze kunnen hier ook een dino-museum bouwen. De kinderen maken een groot gebouw met blokken en delen dit in verschillende zalen in. In elke zaal worden speelfiguren van dino's neergezet.

Zandtafel
Begraaf allerlei botjes in de zandtafel. De kinderen doen een opgraving en gaan met kleine scheppen naar de botten op zoek. Hierna poetsten ze de botten schoon met een kwast en bekijk het bot beter met een loep.

Ideeën bij het thema ridders

In het kasteel
Maak een kasteel in de themahoek of tover de huishoek om te kasteel. Regel een grote kartonnen doos en maak de buitenmuur van het kasteel door de doos te laten bestempelen met schuursponzen en kantelen aan de bovenkant te maken. Dit lukt makkelijk met de kinderzaagjes van Makedo.
Maak een ophaalburg van karton en laat de kinderen schakelkettingen maken van repen papier. Knutsel een vlag en knip repen rood en oranje papier voor het vuur in de fakkels.

Laat de kinderen kartonnen borden verven met goud- en zilververf. Zorg voor deftig servies en etenswaren. Richt een hoek in als keuken, waar het eten voor het feestmaal kan worden bereid.
Zorg voor kleding voor de ridders en de jonkvrouwen. Denk aan:
- zwaard, ridderkleding, helm, vlag, wapenschild
- jurk, mooie muts
- mantel en kroon (tabberd van Sinterklaas) voor de koning of kasteelheer

Zet stokpaarden bij het kasteel.

Bouwhoek
Hang in de bouwhoek foto's op van kastelen. Zorg ook voor bouwvoorbeelden van kastelen. Zo krijgen de kinderen ideeën om wat anders te bouwen in de bouwhoek.

Thema- / speeltafel
Maak een kasteel van een kartonnen doos en laat de kinderen deze verven of vraag de kinderen wie er een kasteel te leen heeft. Zorg voor ridderpoppetjes van Playmobil of Lego. Denk ook aan een paard, bomen voor het bos, een zandpad, een draak, een gracht om het kasteel en een koning.
Zet de boeken die je voorgelezen hebt op de thematafel om hem te laten dienen als verteltafel.

Schilden versieren
Teken grote schilden op een vel papier of print schilden en laat de kinderen deze naar eigen inzicht versieren met bijvoorbeeld diamanten.
Breid de activiteit uit door het schild in tweeën of vieren te verdelen en de kinderen de diamanten te laten spiegelen.
Het rechter schild is op tafel getekend met de Woody's van Stabilo.

Schilden spiegelen
In het rekenspellenpakket 'Schildknaapjes' van Kleuteruniversiteit vind je opdrachten om schilden te spiegelen.

Diamanten tellen
Print de telkaartjes uit het rekenspellenpakket 'Schildknaapjes'. Laat de kinderen de diamanten (teldopjes) op hun zelfgemaakte schild leggen.

Schilden versieren met Hamertje Tik
Teken schilden op vellen papier en knip ze uit. Bevestig ze op de Hamertje Tik planken. De kinderen versieren de schilden met de figuren uit Hamertje Tik.

Schild op de kralenplank
Geef de kinderen de omtrek van een schild en laat ze deze op de kralenplank leggen. Hierna vullen ze het schild naar eigen inzicht op.
--> Download het schild

Clics
Laat de kinderen een kasteel van clics maken en speel hierna met Playmobilpoppetjes van ridders bij het kasteel.

Kroon van de koning
Eén van mijn kleuters maakte deze kroon van loom-elastiekjes op een kralenplank.

Beeldende activiteiten | dino's en ridders

Dino's

Dino in de avondzon
De kinderen verven strepen in de kleuren rood, oranje en roze op een vel A3 papier. Hierna tekenen ze met wit potlood een dino op een zwart vel papier. Ze knippen de dino uit en plakken hem, met de potloodstrepen naar beneden, op de geverfde achtergrond.

De onderzoeker
De kinderen tekenen wat de onderzoeker door zijn loep ziet met zwarte stift en kleuren dit in met kleurpotlood. Dit werkblad is te vinden onder het tabblad 'downloads'.

Ridders

Kasteel knutselen

Kasteel vouwen

Blokjeskasteel
Laat de kinderen 16 vierkantjes vouwen en losknippen of geef ze vierkante plakfiguren. De kinderen leggen zelf een kasteel met de vierkantjes. Ze maken torens door een vierkantje schuin dubbel te vouwen. De vierkantjes worden vastgeplakt. Daarna tekenen de kinderen op een klein vel wit papier een ridder, koning, draak of jonkvrouw. De tekening wordt uitgeknipt en bij het kasteel geplakt.

Kasteel tekenen

Een eigen vaandel
Knip een vaandel uit een vel A4 papier. Laat de kinderen het vaandel in vier vlakken verdelen. De vlakken worden gekleurd, bijvoorbeeld met verf. Daarna maken de kinderen een tekening van iets uit de Riddertijd (draak, zwaard, vlag, kasteel, jonkvrouw, ridder) op een ander vel papier. Knip de tekening uit en plak hem op het vaandel.

Zwaard
Laat de kinderen een zwaard van karton versieren of inpakken in aluminiumfolie.

Ridder plakken

Jonkvrouw vouwen

Schildknaap vouwen

Deze werkjes zijn gemaakt door kinderen van 't Palet in Vlijmen.

Wapenschild
Teken een wapenschild op karton of een vel stevig papier. Ik tekende de wapenschilden op karton en de kinderen hebben ze uitgezaagd met de zaagjes van Makedo. Verdeel het schild in vier vlakken en laat de kinderen de vlakken verven. De rand kan in goud of zilver worden geverfd. Laat ze hierna een tekening maken van bijvoorbeeld een draak, ridder, kasteel of prinses en plak deze op het wapenschild.
Versier de rand van het wapenschild met diamanten.

Downloads thema geschiedenis

Thema dino's

De onderzoeker - tekenopdracht thema dino's

Bij deze tekenopdracht tekenen de kinderen wat de onderzoeker (de paleontoloog) door zijn loep ziet. Laat de kinderen met een dunne, zwarte stift tekenen en hun tekening met kleurpotlood inkleuren.

--> Download 'de onderzoeker'

Dobbel de 'd' van dino

De kinderen gooien met de dobbelsteen. Wanneer ze twee gooien, kleuren ze een dino-ei met de 'd' van dino.
Dit werkblad is er in twee varianten. Allerlei letters door elkaar en een blad met letters die op elkaar lijken: de 'p', 'b' en 'd'.

--> Download het werkblad

Het grote bot

De kinderen gooien met de dobbelsteen. Ze kleuren alleen de grote botten gelijk aan het aantal gegooide ogen.

--> Download het werkblad

Aftekenbladen SmartGames

Voor de SmartGames Dinosaurus Mystics Islands (dino's) en Doornroosje (een ridder die naar het kasteel gaat ;)) maakte ik een aftekenblad. Je vindt de bladen in dit pakket:

--> Download de aftekenbladen voor de SmartGames

Thema ridders

Cijferdoolhoven 'Ridders'

Wijs de ridder de weg door het cijferdoolhof, zodat hij bij de prinses, het kasteel of de draak komt.
Met de cijferdoolhoven oefenen de kinderen het herkennen van de cijfers, het onthouden van een reeks en het inzicht. De doolhoven lopen op in moeilijkheid.

--> Download de cijferdoolhoven

Dobbelbaden 'Ridders'

Voor het thema ridders maakte ik een pakket met 17 dobbelbladen in verschillende niveaus. Het pakket bevat bladen met de stippendobbelsteen, de kleurendobbelsteen, bladen met twee dobbelstenen en bladen met erbij en eraf sommen.
De ridders houden een paardenrace, ze strijden om het zwaard en de vlag, gaan op weg naar het kasteel en de schildknaap poetst de schilden.

--> Download de dobbelbladen

Verkleedfeestje - visuele waarneming en geheugen thema ridders

Met deze download trainen de kinderen de visuele waarneming en het visueel geheugen. Ze pakken een kaart, kijken naar de verklede kinderen en onthouden in welke volgorde ze staan. Deze opdracht kan op verschillende manieren worden uitgevoerd. Je vindt de uitleg in de download.

De download bevat een ridder en een prinses en is daarom ook toepasselijk bij het thema 'ridders'.

--> Download 'Verkleedfeestje'

Kralenplankpakket 'Ridders'

Dit pakket bevat vier verschillende opdrachten voor de kralenplank:
Kralenplankvoorbeelden
De klassieke kralenplankvoorbeelden.
Samenwerken
De kinderen werken samen aan één afbeelding die op meerdere kralenplanken gelegd wordt.
Spiegelen
De kinderen krijgen een half kralenplankvoorbeeld en spiegelen dit.
Kraak de code! – coderen
De kinderen ontdekken een figuur op de kralenplank door middel van coderen. In de download vind je hier meer uitleg over.

--> Download het kralenplankenpakket

Let op! Zorg ervoor dat de afdrukinstellingen bij het afdrukken op 'ware grootte' staan, anders wordt het document iets verkleind en passen de voorbeelden niet meer precies onder de kralenplanken.

Schildknaapjes - Rekenspellenpakket

Schildknaapje Koen leert veel van ridder Roderick, zoals schieten op een schietschijf en kapotte schilden repareren. Koen begint een echte ridder te worden. Daarom mag hij een mooi schild met diamanten uitzoeken bij de smid.

Met de stoere rekenspellen uit dit pakket oefenen de kinderen spelenderwijs het tellen, de getalsymbolen, optellen, de kleuren en inzicht. Daarnaast bevat dit pakket twintig (kring)suggesties met diamanten.

--> Bekijk het rekenspellenpakket op Kleuteruniversiteit

Ridderrijk

Het ontwikkelmateriaal ‘Ridderrijk’ van de Rolf groep is een prachtig ontwikkelingsmateriaal vol stoere ridderspellen. Hiermee ontwikkelen de kinderen het denkvermogen en ontdekken ze de betekenis van getallen. Maar … met ‘Ridderrijk’ kan zoveel meer! Dit pakket bevat digitale aanvullingen op het ontwikkelingsmateriaal ‘Ridderrijk’ van de Rolf groep, waarbij het materiaal uit de kist gebruikt wordt.

Ga mee met ridder Roderick en zijn schildknaapjes. Controleer de ridderuitrusting, repareer de schilden na een riddergevecht en bevrijd de jonkvrouw uit de torenkamer. Dit pakket bevat kringactiviteiten op het gebied van rekenen & taal en extra ridderspellen.

--> Bekijk het pakket 'Ridderrijk'