Hoekenwerk

Hoe verklein je de overgang van groep 2 naar 3? Lange tijd hebben we in groep 2 gewerkt aan de schoolse vaardigheiden om zo de overgang naar groep 3 te verkleinen. We gingen toetsen, kinderen moesten steeds meer opdrachten doen (weektaakjes) en aan tafel werken. Het bleek niet te werken. Jonge kinderen zijn gewoonweg nog niet klaar voor het schoolse systeem. De hersenen zijn nog niet voldoende gerijpt en dus hebben deze kinderen een andere vorm van onderwijs nodig: spelend leren!
Is het dan zo dat in de zomervakantie van groep 2 naar 3 alle kinderen ineens, plop, wel de schoolse vaardigheden hebben die zij in groep 3 nodig hebben? Was het maar waar. Het ene kind is al eerder klaar voor groep 3 (de hersenen zijn voldoende gerijpt) en het andere kind heeft wat meer tijd nodig. Daarom is het goed als de werkwijze in groep 3 meer aansluit op die van de kleutergroepen. Laat de kinderen spelend leren! Laat ze ontdekken en samenwerken. Maak hoeken waarin gespeeld én geleerd kan worden en zet hierin je doelen weg.

Hoekenwerk is ook in groep 3 leerzaam. Heel wat vaardigheden en attitudes van de kinderen komen bij hoekenwerk (onbewust) aan bod.

Verschillende vormen van hoekenwerk

- carrousel- of doorschuifsysteem. Leerlingen gaan op vastgestelde tijdstippen naar de vooraf vastgestelde opdracht.
- moet- en maghoeken: sommige leerlingen die ergens moeite mee hebben werken in een moethoek. Andere kinderen mogen kiezen. Let er wel op dat de kinderen die een moet-opdrachten maken daarna ook mogen kiezen.
- vrije keuze met voorwaarde(n): de voorwaarde zou kunnen zijn dat de leerling na een maand alle hoeken moet hebben doorlopen.
- volledig vrije keuze
- in combinatie met contractwerk

De voordelen van hoekenwerk

- de betrokkenheid van de kinderen bij de activiteiten is zeer groot. Ze mogen vaak een eigen keuze maken, verwerven en verwerken de leerstof op een speelse en aantrekkelijke manier en zetten zich er dan ook ten volle voor in.
- differentiatie. De kinderen doorlopen de activiteiten op eigen tempo. Ook is er variatie in niveau dat in het aanbod zit. Verder differentiatie op interesse.
- het sociale aspect. Als kinderen met z'n tweeën of meer in een hoek werken is er overleg en communicatie. Ook kunnen de kinderen elkaar helpen.
- zelfstandig werken. De kinderen moeten opdrachten lezen, uitvoeren en zelf verbeteren.
- hoekenwerk is een ideale manier om spelend te leren
- heel wat materiaal wat door tijdgebrek misschien niet aan bod komt, kan bij hoekenwerk ingezet worden.
- kinderen zijn vanuit de kleuterklas gewend in hoeken te werken. Hoekenwerk is dus drempelverlagend voor de overgang naar groep 3.
- hoekenwerk biedt kansen om bepaalde leerstof te blijven inoefenen en herhalen. Ook kunnen kinderen bij hoekenwerk teruggrijpen naar iets wat ze eerder geleerd hebben.
- De leerkracht kan door deze organisatievorm tijd vrijmaken om leerlingen met leerproblemen eens extra te begeleiden, de remediërende functie.

Vrije keuze hoeken

In deze hoeken kunnen de kinderen gedurende de dag bijv. 2x een kwartier even spelen. Dit zorgt voor wat afwisseling tussen het leren en een drempelverlaging bij de overgang van groep 2 naar 3. Bovendien zijn hoeken ook erg leerzaam!

Bouw/constructiehoek
Leg een mat op de grond met daarop allerlei bouwmaterialen, zoals: houten blokken, lego, plankjes, constructiemateriaal en materiaal zoals mensen, auto's, dieren en bomen.
Verder is het leuk en leerzaam om bouwplaten/plattegronden in hoek te leggen, waardoor kinderen iets van blokken of lego na kunnen bouwen.
Het is ook een idee om kinderen soms een opdracht te geven iets te bouwen. bijv. deze week bouwen we kastelen of nu gaan we een dierentuin maken.

Winkel
Maak een kleine winkel in de klas met voldoende materialen die uitlokken tot rekenen. Denk hierbij aan geld, producten met prijssticker, kassa, weegschaal, fruit wat in zakjes kan, boodschappenlijstjes en kassabonnetjes. Ook in deze hoek kunnen de kinderen een opdracht uitvoeren die op een kaartje staat, bijv. koop in de winkel producten voor 6 euro, ga 10 dingen kopen, koop .....kilo fruit enz.
Natuurlijk kunnen de kinderen in deze hoek ook goed zelf spelen en vanalles uitrekenen!

Taalhoek
Een hoek met een paar tafeltjes waar allerlei taalmaterialen op liggen, zoals woordkaarten die overgeschreven kunnen worden, werkbladen, extra oefenstof, verrijkingsmateriaal, stempels en schrijfoefeningen.
Ook kan in deze hoek een cd-speler met koptelefoon staan waardoor de kinderen een verhaal kunnen beluisteren.

Computer en tablet
Op de computer of tablet kunnen de kinderen educatieve spellen spelen op het gebied van taal en rekenen, maar ook verhaaltjes of woordjes typen! Leg een lijstje met al geleerde woordjes naast de computer die de kinderen over kunnen typen of laat de kinderen boekjes na typen.

Leeshoek
Een gezellige hoek met een matras en kussens op de grond of een bank. Leg in deze hoek allerlei boekjes die de kinderen al kunnen lezen en ander leesmateriaal, zoals beeldwoordenboeken.

Themahoek
Richt een hoek in je klas in die regelmatig veranderd kan worden. Een herfsthoek/herfsttafel, het werkkantoor van Sinterklaas, een tentoonstellingshoek, een atelier voor het verven en tellen van paaseieren enz.

Materialenkast
In deze kast of hoek staan ontwikkelingsmaterialen die geschikt zijn voor groep 3, zoals moeilijke puzzels, reken- en letterspelletjes.

Creatieve hoek of atelier
Een hoek waarin de kinderen kunnen kleuren, tekenen, verven, kleien en knutselen. Neem voor het knutselen een grote bak met allerlei restmaterialen, papier etc. Leg hierbij een aantal vouwvoorbeelden of andere voorbeeldwerkjes.

Keuzewerkjes die aansluiten bij het leesonderwijs (VLL)

Speelleesset
Materiaal van de methode VLL. Geef elke leerling een registratieformulier wat hij/zij bijvoorbeeld in een map heeft zitten. Wanneer de leerling een werkje af heeft controleert de leerkracht en zet de leerkracht een krul op het registratieformulier van het kind. Het kind kan zelf zien welk werkje het wel/niet gedaan heeft.

Leeskaart
Laat de kinderen oefenen met woorden, wisselrijtjes en korte zinnen. Geef elk kind ook voor de leeskaarten een registratieformulier waarop ze af kunnen tekenen welke kaarten ze gelezen hebben.

Stempelen
Zelf woorden stempelen met de letterstempels en plaatjes van VLL bij woorden stempelen.

Piccolo
Dit materiaal is ook verkrijgbaar voor groep 3.

Letterdoos / woorddoosjes
Zelf woorden leggen of woorden na leggen bijv. uit een klik-klak boekje.

Koptelefoon
Luisteren naar een cd van Veilig in stapjes. Hierop worden leeskaarten voorgelezen.

Mapwerkje
Elke kind heeft een multomap met daarin vrije keuze werkbladen en werkbladen van VLL. Deze bladen kan het kind tijdens het keuzewerk maken.

Het takenbord of planbord

Idee voor het maken van een takenbord:
Maak foto's van alle hoeken en materialen die de kinderen mogen gaan kiezen. Print de foto's uit, plak ze eventueel op een gekleurd klein vouwblaadje en lamineer ze. Maak er 2 gaatjes in.
Maak naamkaartjes voor de kinderen, lamineer deze ook en maak er 2 gaatjes in.
Neem een takenbord waar je spijkers in kunt slaan. Sla telkens 2 spijkers naast elkaar waar de kaartjes aan kunnen hangen.